Tunus’ta neler oluyor: Siyasal darbenin art planı! Haber7 / Seda Vurucu
Tesirleri günümüze kadar ulaşan, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da kartların bir daha dağıtılmasına sebep olan “Arap Baharı” sürecinin fitili, 17 Aralık 2010 tarihinde Tunus’ta ateşlendi.
Muhammed Buazizi’nin kendisini yakarak intihar teşebbüsünde bulunmasının akabinde isyanlar, vakit içinde öbür ülkelere sıçradı ve her birinde farklı sonuçlara sebep oldu. aynı vakitte Tunus, gerçekleşen ihtilal daha sonrası kısmi olarak siyasi istikrarın sağlanabildiği yegâne örnek olarak tanımlanıyordu. Ancak ortadan geçen 11 yılın ardından Arap Baharı başladığı yere, yani Tunus’a geri döndü…
Ülkenin seçilmiş cumhurbaşkanı Kays Said, dün yaptığı açıklamada seçilmiş başbakan Hişam el-Meşişi ile Meclis Başkanı Tunus Meclis Lideri ve Nahda Hareketi Başkanı Raşid el-Gannuşi’yi nazaranvden aldığını ve halkı temsil eden parlamentonun çalışmalarını dondurduğunu duyurdu.
Pekala Tunus’ta bu noktaya nasıl gelindi? Yaşananlar Arap Baharı olarak bilinen sürecin son perdesi mi? Darbenin gerçekleşmesi ya da önüne geçilmesi durumunda Tunus’u nasıl bir gelecek bekliyor? Bu soruların cevabını Haber7’ye konuşan Türkiye gazetesi yazarı Yusuf Alabarda, Diriliş Postası yazarı İsmail Yaşa ve Yeni Şafak muharriri Yasin Aktay’dan aldık.
‘ARAP BAHARI’NIN TABUTUNA SON ÇİVİ ÇAKILIYOR’
Türkiye gazetesi yazarı Yusuf Alabarda, Tunus’ta yaşananların Arap Baharı sürecinin son perdesi olduğuna değinerek şu kelamlara yer verdi:
“Arap Baharı’nın başladığı yerde Arap Baharı’nın tabutuna da son çivi çakılıyor. Mısır’dan, Suriye’den daha sonra artık de Arap Baharı’nın başladığı Tunus’ta darbesiz bir biçimde demokratik yollarla seçilmiş hükümetin bakılırsavine devam edebilmesi için Nahda hareketinin yapmış olduğu onca fedakarlığa karşın Birleşik Arap Emirlikleri ve Fransa’nın da işin arasında olduğu bir darbe ile buradaki idare ilga edilerek parlamento ve anayasa askıya alınmak isteniyor.
Hiç kuşkusuz Libya’yı, Tunus’u, Cezayir’i, Mısır’ı, Afrika’nın kuzeyinde bir şerit halinde düşünürsek bunların içerisinde bugüne kadar Hafter’e boğdurulmak istenilen Libya hükümeti hariç hepsinde başarılı oldular.
Tunus’ta başarılı olup olmayacaklarını çabucak hemen bilmiyoruz. Ancak Libya’da başarısız olmaları önündeki yegâne mahzur Türkiye’ydi ve hala da Türkiye. ötürüsıyla bundan bir daha sonraki atılımın de Libya’nın içerisinde bir daha Hafter ya da farklı unsurlarla Libya’da deneneceğinden hiç kimsenin kuşkusu olmaması lazım.”
‘TÜRKİYE’DE FETÖ, MISIR’DA SİSİ, TUNUS’TA CUMHURBAŞKANI’
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da gerçekleştirilen sistematik faaliyetlere ilişkin Yusuf Alabarda, darbe teşebbüslerinin muhtevası farklı olsa da benzeri sebeplere dayandığını şu sözlerle ifade etti:
“Bölgede gördüğümüz darbeler, tedhişler, terör aksiyonları ve beşinci kol faaliyetleriyle Mısır, Suriye, Suudi Arabistan, Libya, Tunus, bunların tamamında bir biçimde bölge kan gölüne boğulmak isteniyor. Bu olayların içerisinde diktatörlerle yola devam etmek isteyen Suudi Arabistan’da, Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Bahreyn’de bir batı var. esasen 60-70 yılda yaptıkları ve Arap Baharı’nın doğmasına niçiniyet veren de onların bu istek ve iştiyaklarıydı.
Arap Baharı o yüzden haklı bir sosyolojiye dayansa da Arap Kışı’na döndürüldü ve Arap Baharı başladığı coğrafyada boğulma atılımı geçiriyor şu anda. Bu dalganın önünde direnen yegâne ülkenin de Türkiye olduğunu, Türkiye’deki bu direnişin de kırılması için Norveç’ten Teksaslı şirketlere kadar medya dahil olmak üzere biroldukça fonlu tasmalı çomarın da olaya dahil edilerek Türkiye’nin de teslim alınmasıyla ilgili ağır bir müddetç yürütülüyor. Allah her insanın yardımcısı olsun.
Özü itibariyle seçilmiş parlamentonun ilga edilmesinden ibarettir olay. ötürüsıyla Türkiye’de FETÖ’ye, Mısır’da Sisi’ye, Tunus’ta da cumhurbaşkanına bu iş yaptırılıyor.”
‘BAE BİR UYGULAMA GÜCÜ; GERİSİNDE FRANSA VAR’
Birleşik Arap Emirlikleri’nin yaşanan bölgesel olaylardaki rolüne de değinen Yusuf Alabarda, benzer bir durumun 15 Temmuz darbe teşebbüsü ve Mısır darbesinde de yaşandığına dikkat çekti:
“Bizim için sürpriz olmayan en kıymetli konulardan bir tanesi de Türkiye’de 15 Temmuz yapılırken Birleşik Arap Emirlikleri’nden kaynaklı o geceki hareketlilik biliniyor, keza Sisi’ye darbe yaptırılırken de biliniyor. Libya’dakileri daima birlikte gördük bir daha BAE vardı ardında. Şimdi Tunus’ta da bu biçimde.
Birleşik Arap Emirlikleri bir uygulama gücü. Onun gerisindeki baş ise Fransa ve Batı’dır, bunu fazlaca rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu noktada Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak son derece dikkatli ve hassasiyetle bunların üzerine gidilmesinin yegâne çözüm olduğunu düşünüyorum.
Darbenin önüne geçilmesi noktasında Tunus halkı, ulusal iradesine sahip çıkacak bir direniş gösterirse bu biçimde demokrasilerin bağış yoluyla gelmeyeceğini, halkın mutlak suretle bu hususta bir bedel ödemesi gerektiği hususu bir kez daha hakikat olarak karşımıza çıkar. Şayet bu noktada başarılı olurlarsa da Libya-Türkiye bağları ve Libya’da yeşertilmeye çalışılan “Libya’yı Libyalılar yönetsin”, “Tunus’u Tunuslular yönetsin” fikriyatı çerçevesinde Mısır’da gerçekleştirmiş oldukları darbe de tehlikeye girer.
Şayet Tunus’ta darbe başarılı olursa bu biçimde Arap Baharı, halkların kendi kendini yönetmesi, demokrasi üzere kültürler Batı tarafınca vazedilse de hakikatte hiç bir biçimde istenmediğini ve bu coğrafyanın sömürülmesi için halkların idareye gelmesinden son derece nefret eder bir ruh halinin bu coğrafyada daha uzun mühlet devam edeceğinin bir göstergesi olur.“
‘TUNUS HALKININ ÖNÜNDE İKİ SEÇENEK VAR’
Tunus’ta gerçekleşen darbe teşebbüsünün çabucak hemen başarılı olmadığını; süreci belirleyecek olanın ise Tunus’ta parlamento çoğunluğunu oluşturan kümelerin ve halkın yansısı olacağını belirten Diriliş Postası müellifi İsmail Yaşa, halk iradesine şu sözlerle vurgu yaptı:
“Dün geceden bu yana istisnasız her insanın söylemiş olduği bir şey var. Tunus halkının önünde iki seçenek var: Ya Türk halkı üzere darbe teşebbüsüne direnip iradesine, demokrasisine sahip çıkacak ya da Mısır halkı üzere darbeye boyun eğecek ve öteki bir rejimin gelmesine yol açacak ve neticelerina katlanacak.
Biliyorsunuz 15 Temmuz’da da Türkiye’de misal davetler yapılmıştı “Sokağa çıkmayın, kan dökülür” üzere. 15 Temmuz’da Türk halkı biroldukça şehit verdi, birfazlaca gazimiz oldu ve halk iradesini bu türlü koruduk ve savunduk. Tunus halkı da iradesini savunmak, demokrasiyi korumak istiyorsa daha kararlı davranmak zorunda.”
‘İLK ANLAR DEĞERLİ: DARBE KANIKSANIRSA BEDELİ AĞIR OLUR’
Tunus halkının demokrasiye sahip çıkması ve bu teşebbüse karşı gelmesi için liderliğin önemli olduğuna işaret eden İsmail Yaşa, ilk anda atılacak her adımın gidişat üzerinde belirleyici olacağını şu sözlerle vurguladı:
“Tunus’ta Meclis Başkanı Gannuşi içeri alınmadığı için arabasının içerisinde bekliyor. Nahda liderlerinden de şu ana kadar “sokağa çıkın”, “Tunus halkı demokrasiye sahip çıkacaktır” biçiminde açıklamalar yapıldı fakat cılız açıklamalar bunlar.
Bütün demokrasi yanlılarının bir olup, görüş ayrılıklarını bir kenara bırakıp bu darbe teşebbüsüne karşı çıkmaları gerekiyor. Başbakanın Meclis’e alınmaması da kritik; çünkü onu planlamışlar anladığım kadarıyla. Başbakan hem de İçişleri Bakanı ve emniyet güçleri ona bağlı, Cumhurbaşkanı’na değil. İçişlerinin darbeye karşı harekete geçirilmemesi için onu gözaltında tutuyorlar. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gözaltında tutulduğu söyleniyor lakin ne vakte kadar gözaltında tutabilecekler?
Mısırlıların da bilhassa söylemiş olduği şu: bu darbe teşebbüsünün gerisinden Cumhurbaşkanlığı’ndan her ne kadar “kısa müddette demokrasiye geçilecek, parlamento açılacak” halinde açıklamalar olsa da darbeden daha sonra kesinlikle baskıcı siyasetlerin geleceği kesin. esasen bunun işaretleri de geliyor. Önümüzdeki saatlerde Cumhurbaşkanlığı’nın yeni düzenlemeler açıklayacağı bildirildi. Cumhurbaşkanı hırslı, diktatörlük sevdalısı bir adam. Bu onun tek başına yapabileceği bir iş de değil. Tunus’taki darbe el birliği ile planlandı ve hayata geçiriliyor.
Daha önemli ve kararlı bir biçimde eğer Nahda ve öbür demokrasi yanlıları buna karşı durmazlarsa kaybedecekler. Zira vakit tereddüt edecek vakit değil. Kararlı bir biçimde darbeye karşı durup planları bozmak gerekiyor. Kan dökülür, iç savaş çıkar halindeki tereddütler, dehşetler katiyetle darbe girişiminin işine yarıyor.”
‘BAE, MISIR, FRANSA BU İŞİN GÖBEĞİNDELER’
Darbe teşebbüsünde dış güçlerin rolüne dikkat çeken İsmail Yaşa, bu cins bir teşebbüsü Cumhurbaşkanı Kays Said’in tek başına gerçekleştiremeyeceğine dair şunları söylemiş oldu:
“Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan karşı devrimci cephenin başını çekiyor. bu biçimde bir teşebbüsü kolluyorlardı, hatta güncel tabirle fonluyorlardı. Bu yolun taşlarını döşediler.
O eforlarının, teşebbüslerinin, meyvelerini toplamak istiyorlar. Birleşik Arap Emirlikleri bu işin tam merkezinde. Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Fransa, bu ülkeler bu işin tam göbeğindeler.
Bu, Cumhurbaşkanı Kays Said’in tek başına akledip organize edip yapabileceği bir iş değil. Onun üstünde bu işi organize eden, akıl veren bir takım var. O sadece cumhurbaşkanı olarak kullanılıyor.”
‘KAYS SAİD’İN ARDINDA O KADAR HALK DAYANAĞI YOK’
Cumhurbaşkanı Kays Said’in “seçilmiş cumhurbaşkanı” olması yolundaki süreci ise İsmail Yaşa şu sözlerle anlattı:
“Bazıları “Kays Said seçilmiş bir cumhurbaşkanı” diyebilir. Ancak Kays Said seçilmiş bir cumhurbaşkanı olsa da ilk çeşitte yüzde 20-21 oy almıştı. İkinci turda Nahda’nın, demokrasi yanlılarının oylarıyla cumhurbaşkanı seçildi. Zira karşısındaki rakip de aşağı üst birebir oy oranına sahipti. Rakibi Zeynel Abidin bin Ali taraftarı Nabil Karvi, tanınan bir iş adamıydı.
Kays Said ise daha evvel siyasi deneyimi olmayan bir akademisyen olarak pak bir kişilik olarak görülüp başkasına karşı ehvenişer olarak Nahda’nın oylarıyla seçildi; şu an Nahda’yı yemeye çalışıyor. ötürüsıyla ikinci cinste aldığı oya bakıp “Kays Said’in ardında yüzde 70’lerde oy var, halk dayanağı var” üzere yorum yapmak kesinlikle aldatıcı olur.
Kays Said’in ardında o kadar halk takviyesi yok. Ama şu var; dışarının dayanağını içeriden ordunun, silahlı kuvvetlerden birilerinin takviyesini aldığınızda yüzde 20’de bir takviye olduğu vakit halktan, Ortadoğu’da bu türlü diktatörlük yapabiliyorsunuz. Halkın yüzde 70-80’inini es geçiyorsunuz, kimse de bir şey demiyor. Bu denklem burada da geçerli.”
TUNUS’TA DARBE NASIL BAŞARISIZ OLUR?
Tunus’ta darbenin başarısız olabilmesinin halkın göstereceği iradeye bağlı olduğunu İsmail Yaşa şu sözlerle vurguladı:
“Tunus halkı kendi karar verecek: Sisi rejimi üzere bir rejim altında mı yaşamak istiyorlar yoksa özgürlük ve demokrasi altında mı yaşamak istiyorlar.
Birtakım eksiklikler, birtakım zahmetler demokrasilerde olabilir, problemler olabilir ancak her vakit için bu zahmetlerin tahlili vardır. Bugün Sisi’nin Mısır’ı ne hale getirdiği ortada. Bir tarafta İran var, bir tarafta Etiyopya’ya karşı baraj konusunda Mısır kaybetti, susuzluk tehlikesiyle karşı karşıya ve ekonomisinde rastgele bir güzelleşme yok. ötürüsıyla Tunus’ta demokrasiyi askıya aldıkları vakit, Kays Said’in ülkenin mevcut krizlerini, sıkıntılarını çözebilecek gücü ve birikimi de yok.
Tunus halkı bunu görür de sahip çıkarsa darbe başarısız olur ancak Tunus halkı meskeninde oturur, demokrasi yanlısı başkanlar de bu biçimde bir darbe karşıtlığına öncülük etmez tereddüt ederlerse “sakin olun” şeklinde sükûnet davetinde bulunurlarsa muhtemelen darbe başarılı olacak ve Tunus halkı uzun bir süre daha “örtülü diktatörlük” ismi altında yaşayacak.
‘BU DARBE GÖZ NAZARAN GÖRE GELDİ DİYEBİLİRİZ’
Kays Said’in “tek adam olma” eğiliminin olduğunu vurgulayan İsmail Yaşa, daha evvel Tunus’tan sızdırılan belgelerde darbenin sinyallerinin verildiğine işaret etti:
“Tunus’ta Kays’ın tek adam olma, başkanlık sistemi üzere her şeyi kendi yönetme, parlamentoyu, hükümeti, başbakanı yok sayma eğilimi vardı. Bu durum açıklamalarında görülüyordu.
Önemli bir biçimde halk yansısını ortaya koyar ve darbe bastırılırsa Arap Baharı Tunus’ta başlamıştı; tekrar yeni bir demokrasi rüzgarının ve ihtilal ateşinin Tunus’tan başlayacağını söyleyebiliriz. Tahminen tekrar erken seçime gidilebilir.
Kays Said’in cumhurbaşkanlığına gelmesi bir noktada Nahda’nın da yanılgısı. Yani Nahda kendi kusurunun bir noktada bedelini ödüyor. Gün Nahda’yı ya da Raşid el-Gannuşi’yi eleştirme günü değil ama bunu da not etmemiz gerekiyor. Zira cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Nahda ihtiyar bir adayda, Gannuşi’nin yardımcısı sayın bir insan lakin onda ısrar etmeyip demokrasi yanlılarının üzerinde ittifak edecekleri Nahda haricinde ortak bir aday, genç bir adayda anlaşabilselerdi bugün Kays Said cumhurbaşkanlığında olmayacaktı.
Tunus’taki demokrasi örnek gösteriliyordu. Aslında hayli büyük ve tesirli bir ülke değil fakat Tunus’ta kansız, darbesiz, çatışmasız bir demokrasi örneği bulunmasını istemediler. Hoş bir örnek oluşturuyordu zira. O örneği de ortadan kaldırmak için ısrarla uğraştılar. Bunun olmaması için demokrasi yanlılarına büyük nazaranv düşüyor. Konutta oturup kınamalarla bu olacak bir iş değil.”
‘CUMHURBAŞKANI ‘MUHALEFET LİDERİ’ ÜZERE DAVRANIŞLARDA BULUNUYORDU’
Tunus’un Arap Baharı süreci açısından sembol bir ülke olduğunu vurgulayan Yeni Şafak muharriri Yasin Aktay, ülkedeki demokratik süreçlerin engellenmesini şu sözlerle yorumladı:
“Tunus için Arap Baharı denilen, Arap ülkelerinin demokratikleşmesi doğrultusunda 11 yıl evvel başlayan sürecin doğum yeri diyebiliriz. ötürüsıyla epey sembolik bir ülke. Üstelik öbür ülkelerin hepsinde Arap Baharı süreci ne yazık ki “karşı devrim” süreçleriyle, yani darbelerle sekteye uğratılırken Tunus’ta demokratik süreç devam ediyordu.
Tunus, petrol zengini bir ülke değil; varlıklı bir ülke değil. Geliri daha fazlaca turizme dayalı bir ülke ve bilhassa Covid-19 niçiniyle de gelirleri sekteye uğramış durumdaydı. beraberinde tarım geliri olan bir ülke ve sanayisi epey kuvvetli değil. Bundan dolayı önemli ekonomik krizleri vardı. Bilhassa Covid-19’un olumsuz tesirleriyle baş etme konusunda daha da zorlaşan bir müddetç vardı ve bu sürecin bir krize hatta bir kaosa dönüşmesinde mevcut Cumhurbaşkanı’nın değerli bir hissesi var.
Ancak şahsen kendisinin yol açtığı bu kaosun sorumluluğunu daima olarak hükümete yükleyerek, sıhhat bakanını nazaranvden alarak, hükümete bir muhalefet partisi başkanı üzere davranarak onu eleştirmesi, hatta saldırması, demokratik ülkenin gidişatı içerisinde yorumlanması hayli güç davranışlar içerisindeydi.”
‘KAYS SAİD BİZDEKİ AHMET NECDET SEZER’E EMSAL BİR ÖRNEK’
Tunus’taki sürecin bu noktaya gelmesinde, bilhassa Körfez ülkeleri ve Fransa’nın tavırlarının tesirli olduğuna değinen Yasin Aktay, Kays Said’in cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasının gerçekleştirilmek istenen darbe için önemli bir adım olduğuna şu sözlerle işaret etti:
“Aslında bazı Körfez ülkelerinden ve Fransa’dan, Arap Baharı başladığından beri bütün ülkelerde bu demokratik süreçleri engellemeye dönük önemli bir uğraş vardı. Fransa, Arap ülkelerinde asla demokrasiye yatırım yapan bir ülke olmadı. Her vakit diktatörlere ve darbecilere destek veren bir ülke oldu.
Cezayir’de her vakit demokrasi aykırısı süreçleri destekledi. Tunus’ta senelerca Habib Burgiba’yı destekledi. Zeynel Abidin bin Ali’nin 25 yıllık diktatörlüğünü destekledi. Libya’da da Hafter’i, onun darbe yapma programını açıktan; askeri olarak da fiilen takviye verdi. Artık de Tunus’ta Kays Said’i fiilen destekliyor.
Kays Said enteresan bir kişilik aslında ve bu çeşit sürpriz kişiliklerin seçilmesinin ne kadar riskli olabileceğini de bir sefer daha hatırlatan bir kişilik. Mevcut şahıslar epey yıpranmış üzere görününce hiç denenmeyen, kimsenin tanımadığı ve yalnızca bir anayasa profesörü olduğu bilinen bir kişiselyet üzerinden adeta zoraki bir ittifak kuruldu ve kurulan bu ittifak bizdeki Ahmet Necdet Sezer meselae misal bir örnekti.
Hatta seçim süreçleri içerisinde hiç konuşmadı, bir iki beyanı oldu. Bunlarda, Filistin davasına bağlı kalacağına ve Fransa’ya karşı Arapça konuşacağına yönelik epeyce ulusal iletiler verince millet üzerinde “bizden” algısı oluşturdu. Aslında onun gelişi, yıllardır Tunus’ta gerçekleştirilmek istenen darbenin epeyce kıymetli bir hazırlığı olduğu bir müddetdir biliniyor.
‘TUNUS, DEMOKRASİ İHRAÇ ETTİK; DARBE İTHALİNE NİYETİMİZ YOK DEMİŞTİ’
Tunus’un Arap ülkelerinin demokratikleşmesi ve yaşanan Arap Baharı süreci açısından sembolik bir yer olduğuna değinen Aktay, Birleşik Arap Emirlikleri ile Fransa başta olmak üzere birtakım ülkelerin, bu sembolik kalenin düşmesi için özel bir çabası olduğuna değindi:
“Bu süreci büsbütün bitirmek için son kaleyi de düşürmeyi kendilerine büyük bir gaye olarak görmüşler. Yoksa Tunus, ekonomik manada epey kuvvetli kaynaklara sahip değil.
Bu son müdahalenin hiç bir haklılığı yok ancak haklı olmadığı biçimde darbeye hazırlanan yer, bizzat Cumhurbaşkanı’nın yol açtığı kaotik durumlar, bir yönetememe durumu oluşturdu. Lakin yönetememe durumunun asıl sorumlusu kendisi olduğu biçimde faturayı hükümete keserek, hükümete ve parlamentoya darbe yapmış oldu. Bu parlamento halkı temsil ediyordu; ötürüsıyla bu aslında halkın iradesine karşı bir darbe.”
‘ŞU ANDA BÖLGEDE İKİ BİÇİM SİYASET VAR’
Tunus’ta darbenin yapılmasıyla birlikte aslında Arap Baharı sürecindeki son kalenin de düşürülmüş olacağına değinen Yasin Aktay şunları söylemiş oldu:
“bu biçimde bir ortamda Türkiye’nin Libya’da olmasının ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. Bölgede iki çeşit tarz-ı siyaset var şu anda. Bunlardan bir tanesi diktatörlerden, darbelerden yana ve darbe üzerinden halk iradesine karşı bir daha diktatörleri ve darbeleri destekleyen bir siyasettir. Bunu temsil eden ülkeler Körfez ülkeleriyle Fransa.
Öteki yandan demokratik süreci destekleyen ülke olarak da Türkiye’yi örnek gösterebiliriz. Avrupa’daki kimi ülkeler de bu manada örnek olabilir, Almanya Tunus’taki bu süreci darbe olarak nitelendirdi ve ona karşı net bir tutum koymuş oldu. Bu tarz-ı siyasetler içinde ülkelerin nasıl bir hal takındıkları her insanın gözü önünde kaydediliyor.
Burada yetkilerin meçhullüğü de kelam konusu. Mısır’daki darbeden farklı olarak burada epey kuvvetli bir ordu yapılanması yok. İktisadın yüzde 60’ını elde tutan bir yapı yok burada. Bilakis İçişleri Bakanlığı da polis teşkilatı da asker teşkilatına yakın bir güce sahip. Öteki yandan sendikaların da hayli kıymetli bir gücü var. Bu istikrarlar biraz daha farklı şekillenmiş durumda Tunus’ta.”
‘BAŞARILI OLURLARSA ARAP BAHARI’NI BAŞLADIĞI YERE GÖMMÜŞ OLACAKLAR’
Tunus’un, memleketler arası güç istikrarları açısından Kuzey Afrika’da kıymetli bir ülke olduğuna dikkat çeken Aktay, yakın tarihteki sürece de işaret etti:
“Tunus, sembolik olarak Arap Baharı’nın başladığı ülkedir ve darbe başarılı olursa Arap Baharı’nı başladığı yere gömmüş olacaklar. Arap Baharı, Bouazizi’nin 17 Aralık 2010 tarihinde Tunus’ta kendisini yakmasıyla başlayan kıvılcımı yakılan bir müddetçti. hemen sonrasında Mısır’a, Libya’ya, Yemen’e ve Suriye’ye uzandı. Her birinde sürecin gelişimi fazlaca farklı oldu. Bu süreçler, her birinde fazlaca acı bir biçimde engellendi ve engellenmeye de devam ediyor.
Yemen, Suriye istikrara kavuşamadı; Libya istikrara kavuşamadı ve Türkiye’nin oraya girmesiyle birlikte en azından ikinci bahar başladı Libya için şu anda. Orada bir daha epeyce önemli bir hükümet var, işleyen bir diyalog sistemi var, yani zirveden inme bir diktatörün silah gücüyle herkesi bastırdığı bir durum değil; her insanın hakkının, hukukunun gözetildiği bir toplumsal diyalog ortamı kelam konusu.
Aslında Arap Baharı’nın bir tezahürü, bir yansıması da budur. Bahar dediğimiz şey toplumun özgürleşmesi, toplumun özgür iradesiyle kendi ülkesine, kendi vatanına sahip çıkabilme keyfiyetidir. Bu da Türkiye’nin Libya halkının davetiyle ülkeye girmesiyle birlikte Libya’da mümkün oldu.”
KAYNAK: HABER7
Tesirleri günümüze kadar ulaşan, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da kartların bir daha dağıtılmasına sebep olan “Arap Baharı” sürecinin fitili, 17 Aralık 2010 tarihinde Tunus’ta ateşlendi.
Muhammed Buazizi’nin kendisini yakarak intihar teşebbüsünde bulunmasının akabinde isyanlar, vakit içinde öbür ülkelere sıçradı ve her birinde farklı sonuçlara sebep oldu. aynı vakitte Tunus, gerçekleşen ihtilal daha sonrası kısmi olarak siyasi istikrarın sağlanabildiği yegâne örnek olarak tanımlanıyordu. Ancak ortadan geçen 11 yılın ardından Arap Baharı başladığı yere, yani Tunus’a geri döndü…
Ülkenin seçilmiş cumhurbaşkanı Kays Said, dün yaptığı açıklamada seçilmiş başbakan Hişam el-Meşişi ile Meclis Başkanı Tunus Meclis Lideri ve Nahda Hareketi Başkanı Raşid el-Gannuşi’yi nazaranvden aldığını ve halkı temsil eden parlamentonun çalışmalarını dondurduğunu duyurdu.
Pekala Tunus’ta bu noktaya nasıl gelindi? Yaşananlar Arap Baharı olarak bilinen sürecin son perdesi mi? Darbenin gerçekleşmesi ya da önüne geçilmesi durumunda Tunus’u nasıl bir gelecek bekliyor? Bu soruların cevabını Haber7’ye konuşan Türkiye gazetesi yazarı Yusuf Alabarda, Diriliş Postası yazarı İsmail Yaşa ve Yeni Şafak muharriri Yasin Aktay’dan aldık.
‘ARAP BAHARI’NIN TABUTUNA SON ÇİVİ ÇAKILIYOR’
Türkiye gazetesi yazarı Yusuf Alabarda, Tunus’ta yaşananların Arap Baharı sürecinin son perdesi olduğuna değinerek şu kelamlara yer verdi:
“Arap Baharı’nın başladığı yerde Arap Baharı’nın tabutuna da son çivi çakılıyor. Mısır’dan, Suriye’den daha sonra artık de Arap Baharı’nın başladığı Tunus’ta darbesiz bir biçimde demokratik yollarla seçilmiş hükümetin bakılırsavine devam edebilmesi için Nahda hareketinin yapmış olduğu onca fedakarlığa karşın Birleşik Arap Emirlikleri ve Fransa’nın da işin arasında olduğu bir darbe ile buradaki idare ilga edilerek parlamento ve anayasa askıya alınmak isteniyor.
Hiç kuşkusuz Libya’yı, Tunus’u, Cezayir’i, Mısır’ı, Afrika’nın kuzeyinde bir şerit halinde düşünürsek bunların içerisinde bugüne kadar Hafter’e boğdurulmak istenilen Libya hükümeti hariç hepsinde başarılı oldular.
Tunus’ta başarılı olup olmayacaklarını çabucak hemen bilmiyoruz. Ancak Libya’da başarısız olmaları önündeki yegâne mahzur Türkiye’ydi ve hala da Türkiye. ötürüsıyla bundan bir daha sonraki atılımın de Libya’nın içerisinde bir daha Hafter ya da farklı unsurlarla Libya’da deneneceğinden hiç kimsenin kuşkusu olmaması lazım.”
‘TÜRKİYE’DE FETÖ, MISIR’DA SİSİ, TUNUS’TA CUMHURBAŞKANI’
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da gerçekleştirilen sistematik faaliyetlere ilişkin Yusuf Alabarda, darbe teşebbüslerinin muhtevası farklı olsa da benzeri sebeplere dayandığını şu sözlerle ifade etti:
“Bölgede gördüğümüz darbeler, tedhişler, terör aksiyonları ve beşinci kol faaliyetleriyle Mısır, Suriye, Suudi Arabistan, Libya, Tunus, bunların tamamında bir biçimde bölge kan gölüne boğulmak isteniyor. Bu olayların içerisinde diktatörlerle yola devam etmek isteyen Suudi Arabistan’da, Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Bahreyn’de bir batı var. esasen 60-70 yılda yaptıkları ve Arap Baharı’nın doğmasına niçiniyet veren de onların bu istek ve iştiyaklarıydı.
Arap Baharı o yüzden haklı bir sosyolojiye dayansa da Arap Kışı’na döndürüldü ve Arap Baharı başladığı coğrafyada boğulma atılımı geçiriyor şu anda. Bu dalganın önünde direnen yegâne ülkenin de Türkiye olduğunu, Türkiye’deki bu direnişin de kırılması için Norveç’ten Teksaslı şirketlere kadar medya dahil olmak üzere biroldukça fonlu tasmalı çomarın da olaya dahil edilerek Türkiye’nin de teslim alınmasıyla ilgili ağır bir müddetç yürütülüyor. Allah her insanın yardımcısı olsun.
Özü itibariyle seçilmiş parlamentonun ilga edilmesinden ibarettir olay. ötürüsıyla Türkiye’de FETÖ’ye, Mısır’da Sisi’ye, Tunus’ta da cumhurbaşkanına bu iş yaptırılıyor.”
‘BAE BİR UYGULAMA GÜCÜ; GERİSİNDE FRANSA VAR’
Birleşik Arap Emirlikleri’nin yaşanan bölgesel olaylardaki rolüne de değinen Yusuf Alabarda, benzer bir durumun 15 Temmuz darbe teşebbüsü ve Mısır darbesinde de yaşandığına dikkat çekti:
“Bizim için sürpriz olmayan en kıymetli konulardan bir tanesi de Türkiye’de 15 Temmuz yapılırken Birleşik Arap Emirlikleri’nden kaynaklı o geceki hareketlilik biliniyor, keza Sisi’ye darbe yaptırılırken de biliniyor. Libya’dakileri daima birlikte gördük bir daha BAE vardı ardında. Şimdi Tunus’ta da bu biçimde.
Birleşik Arap Emirlikleri bir uygulama gücü. Onun gerisindeki baş ise Fransa ve Batı’dır, bunu fazlaca rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu noktada Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak son derece dikkatli ve hassasiyetle bunların üzerine gidilmesinin yegâne çözüm olduğunu düşünüyorum.
Darbenin önüne geçilmesi noktasında Tunus halkı, ulusal iradesine sahip çıkacak bir direniş gösterirse bu biçimde demokrasilerin bağış yoluyla gelmeyeceğini, halkın mutlak suretle bu hususta bir bedel ödemesi gerektiği hususu bir kez daha hakikat olarak karşımıza çıkar. Şayet bu noktada başarılı olurlarsa da Libya-Türkiye bağları ve Libya’da yeşertilmeye çalışılan “Libya’yı Libyalılar yönetsin”, “Tunus’u Tunuslular yönetsin” fikriyatı çerçevesinde Mısır’da gerçekleştirmiş oldukları darbe de tehlikeye girer.
Şayet Tunus’ta darbe başarılı olursa bu biçimde Arap Baharı, halkların kendi kendini yönetmesi, demokrasi üzere kültürler Batı tarafınca vazedilse de hakikatte hiç bir biçimde istenmediğini ve bu coğrafyanın sömürülmesi için halkların idareye gelmesinden son derece nefret eder bir ruh halinin bu coğrafyada daha uzun mühlet devam edeceğinin bir göstergesi olur.“
‘TUNUS HALKININ ÖNÜNDE İKİ SEÇENEK VAR’
Tunus’ta gerçekleşen darbe teşebbüsünün çabucak hemen başarılı olmadığını; süreci belirleyecek olanın ise Tunus’ta parlamento çoğunluğunu oluşturan kümelerin ve halkın yansısı olacağını belirten Diriliş Postası müellifi İsmail Yaşa, halk iradesine şu sözlerle vurgu yaptı:
“Dün geceden bu yana istisnasız her insanın söylemiş olduği bir şey var. Tunus halkının önünde iki seçenek var: Ya Türk halkı üzere darbe teşebbüsüne direnip iradesine, demokrasisine sahip çıkacak ya da Mısır halkı üzere darbeye boyun eğecek ve öteki bir rejimin gelmesine yol açacak ve neticelerina katlanacak.
Biliyorsunuz 15 Temmuz’da da Türkiye’de misal davetler yapılmıştı “Sokağa çıkmayın, kan dökülür” üzere. 15 Temmuz’da Türk halkı biroldukça şehit verdi, birfazlaca gazimiz oldu ve halk iradesini bu türlü koruduk ve savunduk. Tunus halkı da iradesini savunmak, demokrasiyi korumak istiyorsa daha kararlı davranmak zorunda.”
‘İLK ANLAR DEĞERLİ: DARBE KANIKSANIRSA BEDELİ AĞIR OLUR’
Tunus halkının demokrasiye sahip çıkması ve bu teşebbüse karşı gelmesi için liderliğin önemli olduğuna işaret eden İsmail Yaşa, ilk anda atılacak her adımın gidişat üzerinde belirleyici olacağını şu sözlerle vurguladı:
“Tunus’ta Meclis Başkanı Gannuşi içeri alınmadığı için arabasının içerisinde bekliyor. Nahda liderlerinden de şu ana kadar “sokağa çıkın”, “Tunus halkı demokrasiye sahip çıkacaktır” biçiminde açıklamalar yapıldı fakat cılız açıklamalar bunlar.
Bütün demokrasi yanlılarının bir olup, görüş ayrılıklarını bir kenara bırakıp bu darbe teşebbüsüne karşı çıkmaları gerekiyor. Başbakanın Meclis’e alınmaması da kritik; çünkü onu planlamışlar anladığım kadarıyla. Başbakan hem de İçişleri Bakanı ve emniyet güçleri ona bağlı, Cumhurbaşkanı’na değil. İçişlerinin darbeye karşı harekete geçirilmemesi için onu gözaltında tutuyorlar. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gözaltında tutulduğu söyleniyor lakin ne vakte kadar gözaltında tutabilecekler?
Mısırlıların da bilhassa söylemiş olduği şu: bu darbe teşebbüsünün gerisinden Cumhurbaşkanlığı’ndan her ne kadar “kısa müddette demokrasiye geçilecek, parlamento açılacak” halinde açıklamalar olsa da darbeden daha sonra kesinlikle baskıcı siyasetlerin geleceği kesin. esasen bunun işaretleri de geliyor. Önümüzdeki saatlerde Cumhurbaşkanlığı’nın yeni düzenlemeler açıklayacağı bildirildi. Cumhurbaşkanı hırslı, diktatörlük sevdalısı bir adam. Bu onun tek başına yapabileceği bir iş de değil. Tunus’taki darbe el birliği ile planlandı ve hayata geçiriliyor.
Daha önemli ve kararlı bir biçimde eğer Nahda ve öbür demokrasi yanlıları buna karşı durmazlarsa kaybedecekler. Zira vakit tereddüt edecek vakit değil. Kararlı bir biçimde darbeye karşı durup planları bozmak gerekiyor. Kan dökülür, iç savaş çıkar halindeki tereddütler, dehşetler katiyetle darbe girişiminin işine yarıyor.”
‘BAE, MISIR, FRANSA BU İŞİN GÖBEĞİNDELER’
Darbe teşebbüsünde dış güçlerin rolüne dikkat çeken İsmail Yaşa, bu cins bir teşebbüsü Cumhurbaşkanı Kays Said’in tek başına gerçekleştiremeyeceğine dair şunları söylemiş oldu:
“Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan karşı devrimci cephenin başını çekiyor. bu biçimde bir teşebbüsü kolluyorlardı, hatta güncel tabirle fonluyorlardı. Bu yolun taşlarını döşediler.
O eforlarının, teşebbüslerinin, meyvelerini toplamak istiyorlar. Birleşik Arap Emirlikleri bu işin tam merkezinde. Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Fransa, bu ülkeler bu işin tam göbeğindeler.
Bu, Cumhurbaşkanı Kays Said’in tek başına akledip organize edip yapabileceği bir iş değil. Onun üstünde bu işi organize eden, akıl veren bir takım var. O sadece cumhurbaşkanı olarak kullanılıyor.”
‘KAYS SAİD’İN ARDINDA O KADAR HALK DAYANAĞI YOK’
Cumhurbaşkanı Kays Said’in “seçilmiş cumhurbaşkanı” olması yolundaki süreci ise İsmail Yaşa şu sözlerle anlattı:
“Bazıları “Kays Said seçilmiş bir cumhurbaşkanı” diyebilir. Ancak Kays Said seçilmiş bir cumhurbaşkanı olsa da ilk çeşitte yüzde 20-21 oy almıştı. İkinci turda Nahda’nın, demokrasi yanlılarının oylarıyla cumhurbaşkanı seçildi. Zira karşısındaki rakip de aşağı üst birebir oy oranına sahipti. Rakibi Zeynel Abidin bin Ali taraftarı Nabil Karvi, tanınan bir iş adamıydı.
Kays Said ise daha evvel siyasi deneyimi olmayan bir akademisyen olarak pak bir kişilik olarak görülüp başkasına karşı ehvenişer olarak Nahda’nın oylarıyla seçildi; şu an Nahda’yı yemeye çalışıyor. ötürüsıyla ikinci cinste aldığı oya bakıp “Kays Said’in ardında yüzde 70’lerde oy var, halk dayanağı var” üzere yorum yapmak kesinlikle aldatıcı olur.
Kays Said’in ardında o kadar halk takviyesi yok. Ama şu var; dışarının dayanağını içeriden ordunun, silahlı kuvvetlerden birilerinin takviyesini aldığınızda yüzde 20’de bir takviye olduğu vakit halktan, Ortadoğu’da bu türlü diktatörlük yapabiliyorsunuz. Halkın yüzde 70-80’inini es geçiyorsunuz, kimse de bir şey demiyor. Bu denklem burada da geçerli.”
TUNUS’TA DARBE NASIL BAŞARISIZ OLUR?
Tunus’ta darbenin başarısız olabilmesinin halkın göstereceği iradeye bağlı olduğunu İsmail Yaşa şu sözlerle vurguladı:
“Tunus halkı kendi karar verecek: Sisi rejimi üzere bir rejim altında mı yaşamak istiyorlar yoksa özgürlük ve demokrasi altında mı yaşamak istiyorlar.
Birtakım eksiklikler, birtakım zahmetler demokrasilerde olabilir, problemler olabilir ancak her vakit için bu zahmetlerin tahlili vardır. Bugün Sisi’nin Mısır’ı ne hale getirdiği ortada. Bir tarafta İran var, bir tarafta Etiyopya’ya karşı baraj konusunda Mısır kaybetti, susuzluk tehlikesiyle karşı karşıya ve ekonomisinde rastgele bir güzelleşme yok. ötürüsıyla Tunus’ta demokrasiyi askıya aldıkları vakit, Kays Said’in ülkenin mevcut krizlerini, sıkıntılarını çözebilecek gücü ve birikimi de yok.
Tunus halkı bunu görür de sahip çıkarsa darbe başarısız olur ancak Tunus halkı meskeninde oturur, demokrasi yanlısı başkanlar de bu biçimde bir darbe karşıtlığına öncülük etmez tereddüt ederlerse “sakin olun” şeklinde sükûnet davetinde bulunurlarsa muhtemelen darbe başarılı olacak ve Tunus halkı uzun bir süre daha “örtülü diktatörlük” ismi altında yaşayacak.
‘BU DARBE GÖZ NAZARAN GÖRE GELDİ DİYEBİLİRİZ’
Kays Said’in “tek adam olma” eğiliminin olduğunu vurgulayan İsmail Yaşa, daha evvel Tunus’tan sızdırılan belgelerde darbenin sinyallerinin verildiğine işaret etti:
“Tunus’ta Kays’ın tek adam olma, başkanlık sistemi üzere her şeyi kendi yönetme, parlamentoyu, hükümeti, başbakanı yok sayma eğilimi vardı. Bu durum açıklamalarında görülüyordu.
Önemli bir biçimde halk yansısını ortaya koyar ve darbe bastırılırsa Arap Baharı Tunus’ta başlamıştı; tekrar yeni bir demokrasi rüzgarının ve ihtilal ateşinin Tunus’tan başlayacağını söyleyebiliriz. Tahminen tekrar erken seçime gidilebilir.
Kays Said’in cumhurbaşkanlığına gelmesi bir noktada Nahda’nın da yanılgısı. Yani Nahda kendi kusurunun bir noktada bedelini ödüyor. Gün Nahda’yı ya da Raşid el-Gannuşi’yi eleştirme günü değil ama bunu da not etmemiz gerekiyor. Zira cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Nahda ihtiyar bir adayda, Gannuşi’nin yardımcısı sayın bir insan lakin onda ısrar etmeyip demokrasi yanlılarının üzerinde ittifak edecekleri Nahda haricinde ortak bir aday, genç bir adayda anlaşabilselerdi bugün Kays Said cumhurbaşkanlığında olmayacaktı.
Tunus’taki demokrasi örnek gösteriliyordu. Aslında hayli büyük ve tesirli bir ülke değil fakat Tunus’ta kansız, darbesiz, çatışmasız bir demokrasi örneği bulunmasını istemediler. Hoş bir örnek oluşturuyordu zira. O örneği de ortadan kaldırmak için ısrarla uğraştılar. Bunun olmaması için demokrasi yanlılarına büyük nazaranv düşüyor. Konutta oturup kınamalarla bu olacak bir iş değil.”
‘CUMHURBAŞKANI ‘MUHALEFET LİDERİ’ ÜZERE DAVRANIŞLARDA BULUNUYORDU’
Tunus’un Arap Baharı süreci açısından sembol bir ülke olduğunu vurgulayan Yeni Şafak muharriri Yasin Aktay, ülkedeki demokratik süreçlerin engellenmesini şu sözlerle yorumladı:
“Tunus için Arap Baharı denilen, Arap ülkelerinin demokratikleşmesi doğrultusunda 11 yıl evvel başlayan sürecin doğum yeri diyebiliriz. ötürüsıyla epey sembolik bir ülke. Üstelik öbür ülkelerin hepsinde Arap Baharı süreci ne yazık ki “karşı devrim” süreçleriyle, yani darbelerle sekteye uğratılırken Tunus’ta demokratik süreç devam ediyordu.
Tunus, petrol zengini bir ülke değil; varlıklı bir ülke değil. Geliri daha fazlaca turizme dayalı bir ülke ve bilhassa Covid-19 niçiniyle de gelirleri sekteye uğramış durumdaydı. beraberinde tarım geliri olan bir ülke ve sanayisi epey kuvvetli değil. Bundan dolayı önemli ekonomik krizleri vardı. Bilhassa Covid-19’un olumsuz tesirleriyle baş etme konusunda daha da zorlaşan bir müddetç vardı ve bu sürecin bir krize hatta bir kaosa dönüşmesinde mevcut Cumhurbaşkanı’nın değerli bir hissesi var.
Ancak şahsen kendisinin yol açtığı bu kaosun sorumluluğunu daima olarak hükümete yükleyerek, sıhhat bakanını nazaranvden alarak, hükümete bir muhalefet partisi başkanı üzere davranarak onu eleştirmesi, hatta saldırması, demokratik ülkenin gidişatı içerisinde yorumlanması hayli güç davranışlar içerisindeydi.”
‘KAYS SAİD BİZDEKİ AHMET NECDET SEZER’E EMSAL BİR ÖRNEK’
Tunus’taki sürecin bu noktaya gelmesinde, bilhassa Körfez ülkeleri ve Fransa’nın tavırlarının tesirli olduğuna değinen Yasin Aktay, Kays Said’in cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasının gerçekleştirilmek istenen darbe için önemli bir adım olduğuna şu sözlerle işaret etti:
“Aslında bazı Körfez ülkelerinden ve Fransa’dan, Arap Baharı başladığından beri bütün ülkelerde bu demokratik süreçleri engellemeye dönük önemli bir uğraş vardı. Fransa, Arap ülkelerinde asla demokrasiye yatırım yapan bir ülke olmadı. Her vakit diktatörlere ve darbecilere destek veren bir ülke oldu.
Cezayir’de her vakit demokrasi aykırısı süreçleri destekledi. Tunus’ta senelerca Habib Burgiba’yı destekledi. Zeynel Abidin bin Ali’nin 25 yıllık diktatörlüğünü destekledi. Libya’da da Hafter’i, onun darbe yapma programını açıktan; askeri olarak da fiilen takviye verdi. Artık de Tunus’ta Kays Said’i fiilen destekliyor.
Kays Said enteresan bir kişilik aslında ve bu çeşit sürpriz kişiliklerin seçilmesinin ne kadar riskli olabileceğini de bir sefer daha hatırlatan bir kişilik. Mevcut şahıslar epey yıpranmış üzere görününce hiç denenmeyen, kimsenin tanımadığı ve yalnızca bir anayasa profesörü olduğu bilinen bir kişiselyet üzerinden adeta zoraki bir ittifak kuruldu ve kurulan bu ittifak bizdeki Ahmet Necdet Sezer meselae misal bir örnekti.
Hatta seçim süreçleri içerisinde hiç konuşmadı, bir iki beyanı oldu. Bunlarda, Filistin davasına bağlı kalacağına ve Fransa’ya karşı Arapça konuşacağına yönelik epeyce ulusal iletiler verince millet üzerinde “bizden” algısı oluşturdu. Aslında onun gelişi, yıllardır Tunus’ta gerçekleştirilmek istenen darbenin epeyce kıymetli bir hazırlığı olduğu bir müddetdir biliniyor.
‘TUNUS, DEMOKRASİ İHRAÇ ETTİK; DARBE İTHALİNE NİYETİMİZ YOK DEMİŞTİ’
Tunus’un Arap ülkelerinin demokratikleşmesi ve yaşanan Arap Baharı süreci açısından sembolik bir yer olduğuna değinen Aktay, Birleşik Arap Emirlikleri ile Fransa başta olmak üzere birtakım ülkelerin, bu sembolik kalenin düşmesi için özel bir çabası olduğuna değindi:
“Bu süreci büsbütün bitirmek için son kaleyi de düşürmeyi kendilerine büyük bir gaye olarak görmüşler. Yoksa Tunus, ekonomik manada epey kuvvetli kaynaklara sahip değil.
Bu son müdahalenin hiç bir haklılığı yok ancak haklı olmadığı biçimde darbeye hazırlanan yer, bizzat Cumhurbaşkanı’nın yol açtığı kaotik durumlar, bir yönetememe durumu oluşturdu. Lakin yönetememe durumunun asıl sorumlusu kendisi olduğu biçimde faturayı hükümete keserek, hükümete ve parlamentoya darbe yapmış oldu. Bu parlamento halkı temsil ediyordu; ötürüsıyla bu aslında halkın iradesine karşı bir darbe.”
‘ŞU ANDA BÖLGEDE İKİ BİÇİM SİYASET VAR’
Tunus’ta darbenin yapılmasıyla birlikte aslında Arap Baharı sürecindeki son kalenin de düşürülmüş olacağına değinen Yasin Aktay şunları söylemiş oldu:
“bu biçimde bir ortamda Türkiye’nin Libya’da olmasının ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. Bölgede iki çeşit tarz-ı siyaset var şu anda. Bunlardan bir tanesi diktatörlerden, darbelerden yana ve darbe üzerinden halk iradesine karşı bir daha diktatörleri ve darbeleri destekleyen bir siyasettir. Bunu temsil eden ülkeler Körfez ülkeleriyle Fransa.
Öteki yandan demokratik süreci destekleyen ülke olarak da Türkiye’yi örnek gösterebiliriz. Avrupa’daki kimi ülkeler de bu manada örnek olabilir, Almanya Tunus’taki bu süreci darbe olarak nitelendirdi ve ona karşı net bir tutum koymuş oldu. Bu tarz-ı siyasetler içinde ülkelerin nasıl bir hal takındıkları her insanın gözü önünde kaydediliyor.
Burada yetkilerin meçhullüğü de kelam konusu. Mısır’daki darbeden farklı olarak burada epey kuvvetli bir ordu yapılanması yok. İktisadın yüzde 60’ını elde tutan bir yapı yok burada. Bilakis İçişleri Bakanlığı da polis teşkilatı da asker teşkilatına yakın bir güce sahip. Öteki yandan sendikaların da hayli kıymetli bir gücü var. Bu istikrarlar biraz daha farklı şekillenmiş durumda Tunus’ta.”
‘BAŞARILI OLURLARSA ARAP BAHARI’NI BAŞLADIĞI YERE GÖMMÜŞ OLACAKLAR’
Tunus’un, memleketler arası güç istikrarları açısından Kuzey Afrika’da kıymetli bir ülke olduğuna dikkat çeken Aktay, yakın tarihteki sürece de işaret etti:
“Tunus, sembolik olarak Arap Baharı’nın başladığı ülkedir ve darbe başarılı olursa Arap Baharı’nı başladığı yere gömmüş olacaklar. Arap Baharı, Bouazizi’nin 17 Aralık 2010 tarihinde Tunus’ta kendisini yakmasıyla başlayan kıvılcımı yakılan bir müddetçti. hemen sonrasında Mısır’a, Libya’ya, Yemen’e ve Suriye’ye uzandı. Her birinde sürecin gelişimi fazlaca farklı oldu. Bu süreçler, her birinde fazlaca acı bir biçimde engellendi ve engellenmeye de devam ediyor.
Yemen, Suriye istikrara kavuşamadı; Libya istikrara kavuşamadı ve Türkiye’nin oraya girmesiyle birlikte en azından ikinci bahar başladı Libya için şu anda. Orada bir daha epeyce önemli bir hükümet var, işleyen bir diyalog sistemi var, yani zirveden inme bir diktatörün silah gücüyle herkesi bastırdığı bir durum değil; her insanın hakkının, hukukunun gözetildiği bir toplumsal diyalog ortamı kelam konusu.
Aslında Arap Baharı’nın bir tezahürü, bir yansıması da budur. Bahar dediğimiz şey toplumun özgürleşmesi, toplumun özgür iradesiyle kendi ülkesine, kendi vatanına sahip çıkabilme keyfiyetidir. Bu da Türkiye’nin Libya halkının davetiyle ülkeye girmesiyle birlikte Libya’da mümkün oldu.”
KAYNAK: HABER7