Rumkale’nin kısa tarihi
Gaziantep ilinin, Yavuzeli ilçesine bağlı Kasaba köyünde bulunan Rumkale; Fırat Nehri ile Merzimen çayının birleştiği noktadadır. MÖ 840 yılında geç Hitit Döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir. Bu tarihi yapının önceleri adı Hromgla iken bozularak Rumkale denilmiştir.
Samsat ile Rumkale arasındaki Fırat Vadisi, ilk kullanımının prehistorik dönemde olduğu şüphe götürmeyen mağaralarla doludur. Zaman zaman bir koridor izlenimi veren dik yamaçlarda halen de görülebilen mağaralar ise, Roma döneminde mezar odaları olarak kayaya oyulmuş olan mekanlardır. Bunların birçoğu daha sonradan, özellikle de Haçlı seferleri sırasında Fırat boylarının korunması için araları açılıp geçitlerle yatay ve merdivenlerle dikey olarak birleştirilip savunma mekanları haline getirilmiştir.
Stratejik konumundan dolayı Asur çağından beri yerleşildiği, hatta burasının Asur Kralı III. Salmanassar tarafından MÖ 855’de zapt edildiği bildirilen “Şitamrat” olduğu sanılmaktadır. Esaslı olarak MÖ 9. yüzyıl sonlarında Geç Hitit Döneminde tahkim edildiği zannedilmektedir. Fırat ve Merzimeri kıyılarından itibaren yükselen eteklerde bir dış sur ve kompleks odalardan oluşan bir geçidi ile içeri girilmektedir. Sur bedeninin inşasında bazı kesimlerde kayalık yapının dik uçurumlar gösteren topoğrafyasından azami ölçüde yararlanılmıştır. Halen mevcut taş yapılarda, en eski dönem olarak Geç Helenistik, Roma ve Ortaçağ mimari özellikleri görülmektedir. Bunların en ilginci, geniş ve silindirik bir havalandırma kuyusu ile bu kuyunun kenarından helezonik bir yolla aşağı giden ve Fırat sevivesinin altına kadar inerek su ihtiyacını karşılayan sistemdir.
Hz. İsa’nın 12 havarisinden biri olan Johannes’in (Yuhanna) Roma döneminde Rumkale’yi merkez yaparak Hıristiyanlığın Gaziantep yöresinde yayılmasını sağladığı söylenir. Kalenin içinde kayadan oyma bir odada Yuhanna’nın İncil müsveddesini saklamakta olduğu ve daha sonra Beyrut’a kaçırdığı rivayet olunur. Yuhanna’nın mezarının kalede olduğu ve bu nedenle kutsal sayıldığı da ileri sürülmektedir.
Ortaçağ’da Ermenilerin “Hromkla”, Süryanilerin ise “Kala-Rhomata” ismiyle andıkları kale-kent, 11. yüzyılda Urfa Haçlı Kontluğu döneminde Hromglia’nın önemli bir merkez olduğu bilinmektedir. XII. yy sonlarında Memlüklerin eline geçmiş ve “Kal-at el Müslimin” adı verilmiştir. Mercidabık savaşından sonra Osmanlıların eline geçen Rumkale, Halep Eyaletinin Birecik Sancağına bağlı bir kaza haline getirilmiştir.
Rumkale’de halen Türk-İslam dönemine ait bazı yapılar ile harap vaziyette bir de mescit bulunmaktadır. İlk yapımından itibaren Fırat boyunun güvenliği için kullanıldığına şüphe olmayan kalede sivil öğelerden çok askeri karakterler hissedilmektedir.
<a target="_blank" href=
Gaziantep ilinin, Yavuzeli ilçesine bağlı Kasaba köyünde bulunan Rumkale; Fırat Nehri ile Merzimen çayının birleştiği noktadadır. MÖ 840 yılında geç Hitit Döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir. Bu tarihi yapının önceleri adı Hromgla iken bozularak Rumkale denilmiştir.
Samsat ile Rumkale arasındaki Fırat Vadisi, ilk kullanımının prehistorik dönemde olduğu şüphe götürmeyen mağaralarla doludur. Zaman zaman bir koridor izlenimi veren dik yamaçlarda halen de görülebilen mağaralar ise, Roma döneminde mezar odaları olarak kayaya oyulmuş olan mekanlardır. Bunların birçoğu daha sonradan, özellikle de Haçlı seferleri sırasında Fırat boylarının korunması için araları açılıp geçitlerle yatay ve merdivenlerle dikey olarak birleştirilip savunma mekanları haline getirilmiştir.
Stratejik konumundan dolayı Asur çağından beri yerleşildiği, hatta burasının Asur Kralı III. Salmanassar tarafından MÖ 855’de zapt edildiği bildirilen “Şitamrat” olduğu sanılmaktadır. Esaslı olarak MÖ 9. yüzyıl sonlarında Geç Hitit Döneminde tahkim edildiği zannedilmektedir. Fırat ve Merzimeri kıyılarından itibaren yükselen eteklerde bir dış sur ve kompleks odalardan oluşan bir geçidi ile içeri girilmektedir. Sur bedeninin inşasında bazı kesimlerde kayalık yapının dik uçurumlar gösteren topoğrafyasından azami ölçüde yararlanılmıştır. Halen mevcut taş yapılarda, en eski dönem olarak Geç Helenistik, Roma ve Ortaçağ mimari özellikleri görülmektedir. Bunların en ilginci, geniş ve silindirik bir havalandırma kuyusu ile bu kuyunun kenarından helezonik bir yolla aşağı giden ve Fırat sevivesinin altına kadar inerek su ihtiyacını karşılayan sistemdir.
Hz. İsa’nın 12 havarisinden biri olan Johannes’in (Yuhanna) Roma döneminde Rumkale’yi merkez yaparak Hıristiyanlığın Gaziantep yöresinde yayılmasını sağladığı söylenir. Kalenin içinde kayadan oyma bir odada Yuhanna’nın İncil müsveddesini saklamakta olduğu ve daha sonra Beyrut’a kaçırdığı rivayet olunur. Yuhanna’nın mezarının kalede olduğu ve bu nedenle kutsal sayıldığı da ileri sürülmektedir.
Ortaçağ’da Ermenilerin “Hromkla”, Süryanilerin ise “Kala-Rhomata” ismiyle andıkları kale-kent, 11. yüzyılda Urfa Haçlı Kontluğu döneminde Hromglia’nın önemli bir merkez olduğu bilinmektedir. XII. yy sonlarında Memlüklerin eline geçmiş ve “Kal-at el Müslimin” adı verilmiştir. Mercidabık savaşından sonra Osmanlıların eline geçen Rumkale, Halep Eyaletinin Birecik Sancağına bağlı bir kaza haline getirilmiştir.
Rumkale’de halen Türk-İslam dönemine ait bazı yapılar ile harap vaziyette bir de mescit bulunmaktadır. İlk yapımından itibaren Fırat boyunun güvenliği için kullanıldığına şüphe olmayan kalede sivil öğelerden çok askeri karakterler hissedilmektedir.
<a target="_blank" href=