iNSULİN DİRENCİNİ NASIL YENERİM?
İnsulin bedenimizde pankreastan salınan, yağ, protein ve en değerlisi glikoz (şeker) istikrarını sağlayan hayati bir hormondur. İnsulin hormonunun olmadığı bireylerde Tip 1 diyabet hastalığı görülmektedir. Ayrıyeten insülin hormonunun etkisinin bozulduğu yahut etkisinin azaldığı durumlarda da Tip 2 Diyabet hastalığı gelişmektedir.
Tip 2 Diyabet apansız çıkan bir hastalık değildir. Bunun öncesinde dokuların glikoz kullanmasını sağlayan insüline karşı direnç gelişmektedir. Direnç arttıkça insülin pankreastan daha fazla salgılanmakta ve dokuların glikozu kullanımını sağlanmaktadır. Lakin muhakkak bir noktadan daha sonra ortaya diyabet (şeker) hastalığı çıkmaktadır.
İnsulin direnci tabiri son senelerda biroldukca ortamda konuşulmaya başlandığı ve pek hayli kişinin bu durum ile karşı karşıya olduğu belirtilmektedir. bu biçimde niye bu rahatsızlık daha fazla görülmeye başlamıştır? Toplumların ekonomik düzeyleri arttıkça beslenme alışkanlıkları da değişmeye başladı. Bilhassa “fast food” şekli beslenme artık konutlara kadar girdi. Bu beslenme halinde yağdan ve karbonhidrattan varlıklı bir beslenme şeklidir. Bu cins beslenmelerde bilhassa saf karbonhidrat ve doymuş yağ içerikleri fazlaca fazladır. Tüketilen bu eserler bedenin gereksiniminden fazla olması niçini ile karın ortasında ve karaciğerde yağ biçiminde birikmeye başlamamaktadır. Bilhassa karın içi yağ (viseral yağ) insülin direncine en çok yol açan dokudur. Bu yağ oranı arttıkça yani bel etrafı kalınlaştıkça insülin direnci daha da artmaktadır. Bu artış bununla birlikte inflamatuar süreci hızlandırıp ateroskleroz (damar sertliğini) de artırmaktadır.
İnsulin direncinin öteki en kıymetli niçinlerinden birisi de hareketli hayat şeklinden, sedanter (hareketsiz) masa başı yaşama geçmiş olmamızdan kaynaklanmaktadır. Alınan yüksek kalori yakılması için hareket olması gerekirken tam aykırısı artık hareketsiz, yürümeyen, koşmayan bir toplum haline gelinmesi bu hastalığın daha da belirginleşmesine yol açmıştır.
Bunun haricinde kimi hastalarda örneğin polikistik over sendromu, hipotiroidi, cushing sendromu üzere hastalıklarda da insülin direnci gözlenebilmektedir.
İnsulin direnci olan bireylerde nasıl bulgular gözlemlenmektedir?
Şayet hayli az yemek yemenize karşın kilo veremiyor yahut süratle kilo alıyorsanız, göbek etrafınız artıyorsa, yemeklerden daha sonra uyku bastırıyor ise, daima tatlı şeyler yeme isteği oluyorsa, adet düzensizliği, tüylenme şikayetleri var ise, erkeklerde cinsel işlevlerde azalma var ise insülin direnci başlamış olabilir.
Bunlara ek olarak bedeninizde tüylenmede artış, koltuk altı, kasık ve boyun bölgelerinde esmerleşme (akantozis nigrikans) var ise insülin direnci olma ihtimali devasa yüksekliktetir.
İnsulin direnci olan şahısları gelecekte hipertansiyon, diyabet, infertilite (kısırlık), adet düzensizlikleri, karaciğerde yağlanma, uyku apne sendromu ve damar hastalıkları görülme riski önemli olarak artmıştır.
İnsulin direnci daha sonrasında bedenimizde ortaya çıkan metabolik değişikliklerin tümüne birden özel bir hastalık olarak isimlendirilmiştir; “Metabolik Sendrom”.
İnsulin direncimi ölçmek mümkün müdür?
İnsulin direnci tabibin sorgulama ve fizik muayene daha sonrasında anlayabileceği bir durumdur. Fakat herkes küçük bir test ile insülin direnci olup olmadığını anlayabilir.
İnsulin direncini yenmek için neler yapılmalıdır?
Bu hususta temel yaklaşım hayat biçimi değişikliği yapılmasıdır. Hayat stili değişikliğinde beslenme tedavisi, antrenmanlar, hareketin artırılması ve nizamlı uykunun daima olarak yapılması ile sağlanmalıdır. Kısa devir yapılan ağır diyet ve idmanların uzun müddetli kalıcı faydaları olmadığı asla unutulmamalıdır.
İstikrarlı ve sistemli beslenme yapılmalı. Kesinlikle kahvaltı yapılmalıdır.
Uzun müddet aç kalınmamalı, günde 4-6 öğün formunda beslenme düzenlenmelidir.
Sıvı alımı artırılmalıdır.
Doymuş yağlardan uzak durmalı, saf karbonhidratlar azaltılmalıdır.
Günlük gereksiniminiz olan kaloriden 300-400 kcal daha az tüketilmelidir.
Öğünlerde protein alımı artırılmalı (et, baklagiller, süt ürünleri).
Haftada en az 3 gün 30-45 dakikalık yürüyüşler yahut koşular yapılmalıdır.
İlaç olarak tabip uygun görürse metformin kullanılabilir. Metformin bilhassa kan şekeri yüksek olanlarda ve polikistik over sendromu olan bayanlarda tercih edilmektedir.
İnsulin direnci tedavisinden muvaffakiyet kilo azalması ile hakikat orantılıdır. Başlangıç yükünün %10-15’ini 6 ay içerisinde kaybeden bir şahısta biroldukça metabolik bedel normalleşebilmektedir.
Sağlıklı günler dilerim.
Doç. Dr. Yusuf AYDIN
İnsulin bedenimizde pankreastan salınan, yağ, protein ve en değerlisi glikoz (şeker) istikrarını sağlayan hayati bir hormondur. İnsulin hormonunun olmadığı bireylerde Tip 1 diyabet hastalığı görülmektedir. Ayrıyeten insülin hormonunun etkisinin bozulduğu yahut etkisinin azaldığı durumlarda da Tip 2 Diyabet hastalığı gelişmektedir.
Tip 2 Diyabet apansız çıkan bir hastalık değildir. Bunun öncesinde dokuların glikoz kullanmasını sağlayan insüline karşı direnç gelişmektedir. Direnç arttıkça insülin pankreastan daha fazla salgılanmakta ve dokuların glikozu kullanımını sağlanmaktadır. Lakin muhakkak bir noktadan daha sonra ortaya diyabet (şeker) hastalığı çıkmaktadır.
İnsulin direnci tabiri son senelerda biroldukca ortamda konuşulmaya başlandığı ve pek hayli kişinin bu durum ile karşı karşıya olduğu belirtilmektedir. bu biçimde niye bu rahatsızlık daha fazla görülmeye başlamıştır? Toplumların ekonomik düzeyleri arttıkça beslenme alışkanlıkları da değişmeye başladı. Bilhassa “fast food” şekli beslenme artık konutlara kadar girdi. Bu beslenme halinde yağdan ve karbonhidrattan varlıklı bir beslenme şeklidir. Bu cins beslenmelerde bilhassa saf karbonhidrat ve doymuş yağ içerikleri fazlaca fazladır. Tüketilen bu eserler bedenin gereksiniminden fazla olması niçini ile karın ortasında ve karaciğerde yağ biçiminde birikmeye başlamamaktadır. Bilhassa karın içi yağ (viseral yağ) insülin direncine en çok yol açan dokudur. Bu yağ oranı arttıkça yani bel etrafı kalınlaştıkça insülin direnci daha da artmaktadır. Bu artış bununla birlikte inflamatuar süreci hızlandırıp ateroskleroz (damar sertliğini) de artırmaktadır.
İnsulin direncinin öteki en kıymetli niçinlerinden birisi de hareketli hayat şeklinden, sedanter (hareketsiz) masa başı yaşama geçmiş olmamızdan kaynaklanmaktadır. Alınan yüksek kalori yakılması için hareket olması gerekirken tam aykırısı artık hareketsiz, yürümeyen, koşmayan bir toplum haline gelinmesi bu hastalığın daha da belirginleşmesine yol açmıştır.
Bunun haricinde kimi hastalarda örneğin polikistik over sendromu, hipotiroidi, cushing sendromu üzere hastalıklarda da insülin direnci gözlenebilmektedir.
İnsulin direnci olan bireylerde nasıl bulgular gözlemlenmektedir?
Şayet hayli az yemek yemenize karşın kilo veremiyor yahut süratle kilo alıyorsanız, göbek etrafınız artıyorsa, yemeklerden daha sonra uyku bastırıyor ise, daima tatlı şeyler yeme isteği oluyorsa, adet düzensizliği, tüylenme şikayetleri var ise, erkeklerde cinsel işlevlerde azalma var ise insülin direnci başlamış olabilir.
Bunlara ek olarak bedeninizde tüylenmede artış, koltuk altı, kasık ve boyun bölgelerinde esmerleşme (akantozis nigrikans) var ise insülin direnci olma ihtimali devasa yüksekliktetir.
İnsulin direnci olan şahısları gelecekte hipertansiyon, diyabet, infertilite (kısırlık), adet düzensizlikleri, karaciğerde yağlanma, uyku apne sendromu ve damar hastalıkları görülme riski önemli olarak artmıştır.
İnsulin direnci daha sonrasında bedenimizde ortaya çıkan metabolik değişikliklerin tümüne birden özel bir hastalık olarak isimlendirilmiştir; “Metabolik Sendrom”.
İnsulin direncimi ölçmek mümkün müdür?
İnsulin direnci tabibin sorgulama ve fizik muayene daha sonrasında anlayabileceği bir durumdur. Fakat herkes küçük bir test ile insülin direnci olup olmadığını anlayabilir.
Çok yağlımı besleniyorsunuz?
Kan basıncı (tansiyon) 135/80 mmHg üzerinde mi?
Bel etrafınızın ölçümü bayanlarda 82 erkekte 94 cm üstünde mi?
Kolesterol yahut trigliserit yüksekliği var mı?
Çok tatlı yeme isteği oluyor mu? Yada yemeklerden daha sonra uyku bastırıyor mu?
Ölçtüğünüz açlık kan şekeri hiç 100 mg/dl üzerinde çıktı mı?
Anne yahut babanızda Tip 2 diyabet var mı?
Haftada 2 günden az yürüyüş yapıyor musunuz?
İnsulin direncini yenmek için neler yapılmalıdır?
Bu hususta temel yaklaşım hayat biçimi değişikliği yapılmasıdır. Hayat stili değişikliğinde beslenme tedavisi, antrenmanlar, hareketin artırılması ve nizamlı uykunun daima olarak yapılması ile sağlanmalıdır. Kısa devir yapılan ağır diyet ve idmanların uzun müddetli kalıcı faydaları olmadığı asla unutulmamalıdır.
İstikrarlı ve sistemli beslenme yapılmalı. Kesinlikle kahvaltı yapılmalıdır.
Uzun müddet aç kalınmamalı, günde 4-6 öğün formunda beslenme düzenlenmelidir.
Sıvı alımı artırılmalıdır.
Doymuş yağlardan uzak durmalı, saf karbonhidratlar azaltılmalıdır.
Günlük gereksiniminiz olan kaloriden 300-400 kcal daha az tüketilmelidir.
Öğünlerde protein alımı artırılmalı (et, baklagiller, süt ürünleri).
Haftada en az 3 gün 30-45 dakikalık yürüyüşler yahut koşular yapılmalıdır.
İlaç olarak tabip uygun görürse metformin kullanılabilir. Metformin bilhassa kan şekeri yüksek olanlarda ve polikistik over sendromu olan bayanlarda tercih edilmektedir.
İnsulin direnci tedavisinden muvaffakiyet kilo azalması ile hakikat orantılıdır. Başlangıç yükünün %10-15’ini 6 ay içerisinde kaybeden bir şahısta biroldukça metabolik bedel normalleşebilmektedir.
Sağlıklı günler dilerim.
Doç. Dr. Yusuf AYDIN