Batu19
New member
Birleşmiş Milletler Genel Şurası 1987 yılında, uyuşturucu kullanılmayan sağlıklı bir toplum amacına ulaşmak, uyuşturucu ile çaba konusunda milletlerarası alanda hareket ve iş birliğini güçlendirmek emeliyle 26 Haziran tarihini “Uluslararası Uyuşturucu kullanması ve Kaçakçılığı ile Uğraş Günü” olarak kabul etti. Bu özel günde sağlıklı ömür davranışlarının ehemmiyeti vurgulanarak uyuşturucu kullanmasının zararlarına dikkat çekiliyor.
Değişen rutinlere dikkat edilmeli
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’den Uzman Klinik Psikolog Aslı Başabak Bhais, Memleketler arası Uyuşturucu kullanması ve Kaçakçılığı ile Gayret Günü ötürüsıyla yaptığı açıklamada bağımlılık yapan unsur kullanan çocuklara yaklaşımın nasıl olması gerektiğine ait değerlendirmelerde bulundu.
Ailelerin çoğunlukla sorduğu sorulardan birincisinin husus kullanmasının belirtileri olduğunu tabir eden Aslı Başabak Bhais, net bir belirti olmamasına karşın genel olarak kullanım durumunda kişinin rutinlerinin değiştiğini söylemiş oldu.
Bu değişiklikler yeterli gözlenmeli
Çocuktaki davranış değişikliklerinin âlâ gözlenmesi gerektiğini belirten Aslı Başabak Bhais, “Çocuğunuz her zamankine göre sizinle daha az vakit geçirmeye başladıysa yahut meskende vaktinin birçoklarını odasında yalnız geçiriyorsa, her zamankine bakılırsa daha sık konut haricinde vakit geçirmeye başladıysa, meskene geç geliyor ve nerede olduğunu size haber vermiyorsa, duş alma, pak kıyafetler giyinme üzere şahsi hijyenine verdiği ehemmiyet azalmışsa, sorumluluklarını aksatmaya başladıysa, var olan arkadaş kümesini değiştirmişse ve tanımadığımız bireylerin isimlerini kendisinden daha fazla duymaya başlamışsanız, her vakit gittiği yerlerden farklı yerlere gidiyor yahut farklı ortamlarda vakit geçirmeye başlamışsa, her zamankine göre daha fazla para harcıyor ve size harcamalarının niçinini net açıklayamıyorsa, alkol ya da hususla ilgili olumlu kanılara sahip olmaya başladıysa, her zamankinden daha gerginse ve kolay sonlanıyorsa, açıklanamayan sık his değişimleri yaşıyorsa yani birtakım bazı sevinçli, sakinken birtakım kimi öfkeli, saldırgan davranışlarda bulunuyorsa ya da belirtilerden birkaçının olması durumunda çocuğunuzun kullanmasından şüphelenebilirsiniz.” diye konuştu.
Onu suçlamak tehlikeli sonuçlar doğurabilir
Şüphelenmek için gerekli olan bu belirtilerin ergenlik devri üzere öbür durumların da belirtisi olabileceğini unutmamak gerektiğine dikkat çeken Aslı Başabak Bhais, “Bu sebeple somut delilleriniz olmadan çocuğunuzun husus kullandığına dair suçlamak aranızdaki bağın bozulmasına sebep olacağı üzere tehlikeli sonuçlar da doğurabilir. Emelimizin onu yakalamak değil ona dayanak olmak olduğunu unutmamak gerekir.” ikazında bulundu.
Kullandığı anlaşıldığında ne yapılmalı?
Çocuğun husus kullanmaya başladığının anlaşılmasının bir hayli aile için travmatik bir bilgi olabileceğini lisana getiren Aslı Başabak Bhais, bu süreci başarılı bir biçimde atlatmak için birtakım basamaklar olduğunu kaydetti. Öncelikle birinci adımın, ailelerin yaşadıkları hisle baş etmeleri olduğunun altını çizen Bhais, “Aileler çocuklarının kullanımlarını öğrendiklerinde, ‘bunu bize nasıl yapar’, ‘biz nerede yanılgı yaptık’, ‘mutlaka bir yanlışlık olmalı, o bunu yapacak biri değil’, ‘ya biri duyarsa herkese rezil oluruz’ diye düşünebilirler. Bu kanılar ailelerin öfke, suçluluk, telaş, utanç üzere ağır ve güç hisler yaşamasına sebep olabilir. Bu hisler son derece doğaldır ve hislerin yaşanması denetim edilemez. Fakat bağımlılık sürecinde ailelerin yaşadıkları bu ağır hislerin yakınlarına karşı davranışlarını etkilemesi, tedavide birçok vakit bozucu tesir yaratmaktadır. Bu sebeple ailelerin evvela bu hislerini davranışlarına yansıtmadan, itidalli davranmaları gerekir. Akabinde teklifim, çocuğunuzla konuşmadan evvel durum hakkında ayrıntılı bilgi toplayın. Yani çocuğunuz hangi maddeyi, nasıl kullanıyor, bu unsurun tesiri nedir, ne kadar vakittir, kimlerle ve nerede kullanıyor, siz bu bilgiyi nasıl edindiniz üzere soruların yanıtlarını hazırlamaları değerlidir.” diye konuştu.
Anne ve babanın ortak lisanı değerli
Çocuğun uyuşturucu kullanmasından haberdar olunmasının akabinde anne ve babanın birlikte hareket etmesinin ve ortak bir lisan kullanımının değerli olduğunun altını çizen Aslı Başabak Bhais, kendilerini hazır hissettiklerinde çocuğa niye husus kullanmaya gereksinim duyduğunu sorabileceklerini ve anlamaya çalışabileceklerini söylemiş oldu.
Husus kullanmasının altındaki sorun saptanmalıdır
Çocukla yapılacak konuşmada dikkat edilmesi gereken noktalara da dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Aslı Başabak Bhais, “Onu yargılamak, eleştirmek, korkutmak, ona suçluluk duygusu yaşatmak tahlile ulaştırmayacağı için bunlardan uzak durmalarında yarar vardır. Lakin onu anlamak bu davranışı kabullenmek demek de değildir. kullanması onaylamadığınız açık ve net bir biçimde tabir edilmeli. İsterse bu hususta ona dayanak verebileceğinizi belirtebilirsiniz. Bilhassa bir ergenin unsur kullanması, kesinlikle dayanak gerektiren bir durumdur. Ekseriyetle unsur kullanmasının altında yatan sıkıntıların saptanması ve giderilmesi için profesyonel bir dayanak alınmalıdır. Ailelerin husus kullanması olan çocuklarına yaklaşımı, kıymetli bir noktadaki takviye sistemidir.” diye konuştu.
Farklı alanlarda gelişmenine takviye olunmalı
Uzman Klinik Psikolog Aslı Başabaş Bhais, “Çocuğunuzun yeniden kullanıma gereksinim duymaması için onun farklı alanlarda da kendini geliştirmesine yardımcı olun. Spor, sanat, hobiler, aile bağları, arkadaşlık bağları, okul üzere alanlarla bağlarını güçlendirmesini destekleyin. Maddeyi odak noktanızdan çıkarın ve çocuğunuzu yeni keyif alanlarına yönlendirin.” tavsiyesinde bulundu.
Uzman takviyesi kesinlikle alınmalı
Bağımlılığın irade işi ya da kişilik özelliği değil de bir beyin hastalığı olması sebebiyle ne yazık ki kişinin kendi iradesiyle bırakma teşebbüsünün birçok vakit başarısızlıkla sonuçlandığını söyleyen Psikolog Aslı Başabak Bhais, araştırma sonuçlarının da bu bilgiyi doğruladığını söylemiş oldu. Bhais, “kimi vakit kişi kendi kendine bırakmanın daha kıymetli olduğunu düşünür ve takviye almaktan kaçınarak kendisini güçlü bir müddetcin içine sokar. Birden fazla vakit da tek başına yaptığı bu bırakma teşebbüsünde gereksiz yere fazla efor sarf ederek yorulur ve vazgeçer. Bu sebeple kişinin, bırakmaya dair fazlaca küçük niyeti bile olsa bir uzmanla görüşmesi atacağı adımları daha güzel planlamasına ve daha az efor sarf etmesine yardımcı olacaktır. Bunun yanında şayet kişi kendi kendine denemesine karşın kullanmasını denetim etmekte zorlanıyorsa, kullandığı alkol ya da maddeyi azaltmakta ya da bırakmakta başarısız oluyorsa ve kullanım sıhhatine, aile/okul/iş/sosyal hayatına ziyan vermeye başlamışsa profesyonel bir dayanak almanın vakti gelmiş demektir.” diye konuştu.
Bağımlılık tedavisi iki basamaklıdır: Bırakmak ve sürdürmek
Genel olarak bağımlılık tedavisinin iki evreden oluştuğunu, bunların bırakmak ve sürdürmek olduğunu kaydeden Aslı Başabak Bhais, şunları söylemiş oldu: “Bırakma evresi için iki çeşit tedaviden bahsedebiliriz. Bunlardan biri ayaktan tedavi başkası de yatarak tedavidir. Ayaktan tedavi, bir hekim ve/veya psikolog ile poliklinikte tertipli görüşmelerle yapılan tedavidir. Kişi bu görüşmelerde azaltma ya da bırakma üzerine gayretler. Şayet kişi denemelerine karşın kişi kullanması bırakmakta ya da azaltmakta başarısız oluyorsa, kullanması kendine ya da etrafına ziyan veriyorsa, sıhhati, aile, iş, okul, toplumsal hayatı kullanımdan dolayı olumsuz etkileniyorsa tabibinin da teklifiyle yatarak tedavi düşünülebilir. Bu cins tedaviyle bir yandan kişinin detoks yoluyla kullandığı unsurun bedenden atılması ve kullanmamaya bağlı mahrumluk belirtilerini daha az yaşaması sağlanırken bir yandan da unsurdan uzak kalarak tabip ve psikolog eşliğinde bırakma üzerine daha başarılı planlar yapması üzerine çalışılır. Birçok vakit husustan uzak kaldıkça bırakma sonucu vermek daha kolay olur. İkinci adım olan sürdürüm etabında ise bıraktıktan daha sonra kişiyi tekrar kullanıma götürebilecek risk faktörlerinin saptanması ve uygun formların belirlenmesi, kullanmasın altındaki gereksinimin farklı yollarla karşılanması üzerine çalışılır.” dedi.
Hibya Haber Ajansı
Değişen rutinlere dikkat edilmeli
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’den Uzman Klinik Psikolog Aslı Başabak Bhais, Memleketler arası Uyuşturucu kullanması ve Kaçakçılığı ile Gayret Günü ötürüsıyla yaptığı açıklamada bağımlılık yapan unsur kullanan çocuklara yaklaşımın nasıl olması gerektiğine ait değerlendirmelerde bulundu.
Ailelerin çoğunlukla sorduğu sorulardan birincisinin husus kullanmasının belirtileri olduğunu tabir eden Aslı Başabak Bhais, net bir belirti olmamasına karşın genel olarak kullanım durumunda kişinin rutinlerinin değiştiğini söylemiş oldu.
Bu değişiklikler yeterli gözlenmeli
Çocuktaki davranış değişikliklerinin âlâ gözlenmesi gerektiğini belirten Aslı Başabak Bhais, “Çocuğunuz her zamankine göre sizinle daha az vakit geçirmeye başladıysa yahut meskende vaktinin birçoklarını odasında yalnız geçiriyorsa, her zamankine bakılırsa daha sık konut haricinde vakit geçirmeye başladıysa, meskene geç geliyor ve nerede olduğunu size haber vermiyorsa, duş alma, pak kıyafetler giyinme üzere şahsi hijyenine verdiği ehemmiyet azalmışsa, sorumluluklarını aksatmaya başladıysa, var olan arkadaş kümesini değiştirmişse ve tanımadığımız bireylerin isimlerini kendisinden daha fazla duymaya başlamışsanız, her vakit gittiği yerlerden farklı yerlere gidiyor yahut farklı ortamlarda vakit geçirmeye başlamışsa, her zamankine göre daha fazla para harcıyor ve size harcamalarının niçinini net açıklayamıyorsa, alkol ya da hususla ilgili olumlu kanılara sahip olmaya başladıysa, her zamankinden daha gerginse ve kolay sonlanıyorsa, açıklanamayan sık his değişimleri yaşıyorsa yani birtakım bazı sevinçli, sakinken birtakım kimi öfkeli, saldırgan davranışlarda bulunuyorsa ya da belirtilerden birkaçının olması durumunda çocuğunuzun kullanmasından şüphelenebilirsiniz.” diye konuştu.
Onu suçlamak tehlikeli sonuçlar doğurabilir
Şüphelenmek için gerekli olan bu belirtilerin ergenlik devri üzere öbür durumların da belirtisi olabileceğini unutmamak gerektiğine dikkat çeken Aslı Başabak Bhais, “Bu sebeple somut delilleriniz olmadan çocuğunuzun husus kullandığına dair suçlamak aranızdaki bağın bozulmasına sebep olacağı üzere tehlikeli sonuçlar da doğurabilir. Emelimizin onu yakalamak değil ona dayanak olmak olduğunu unutmamak gerekir.” ikazında bulundu.
Kullandığı anlaşıldığında ne yapılmalı?
Çocuğun husus kullanmaya başladığının anlaşılmasının bir hayli aile için travmatik bir bilgi olabileceğini lisana getiren Aslı Başabak Bhais, bu süreci başarılı bir biçimde atlatmak için birtakım basamaklar olduğunu kaydetti. Öncelikle birinci adımın, ailelerin yaşadıkları hisle baş etmeleri olduğunun altını çizen Bhais, “Aileler çocuklarının kullanımlarını öğrendiklerinde, ‘bunu bize nasıl yapar’, ‘biz nerede yanılgı yaptık’, ‘mutlaka bir yanlışlık olmalı, o bunu yapacak biri değil’, ‘ya biri duyarsa herkese rezil oluruz’ diye düşünebilirler. Bu kanılar ailelerin öfke, suçluluk, telaş, utanç üzere ağır ve güç hisler yaşamasına sebep olabilir. Bu hisler son derece doğaldır ve hislerin yaşanması denetim edilemez. Fakat bağımlılık sürecinde ailelerin yaşadıkları bu ağır hislerin yakınlarına karşı davranışlarını etkilemesi, tedavide birçok vakit bozucu tesir yaratmaktadır. Bu sebeple ailelerin evvela bu hislerini davranışlarına yansıtmadan, itidalli davranmaları gerekir. Akabinde teklifim, çocuğunuzla konuşmadan evvel durum hakkında ayrıntılı bilgi toplayın. Yani çocuğunuz hangi maddeyi, nasıl kullanıyor, bu unsurun tesiri nedir, ne kadar vakittir, kimlerle ve nerede kullanıyor, siz bu bilgiyi nasıl edindiniz üzere soruların yanıtlarını hazırlamaları değerlidir.” diye konuştu.
Anne ve babanın ortak lisanı değerli
Çocuğun uyuşturucu kullanmasından haberdar olunmasının akabinde anne ve babanın birlikte hareket etmesinin ve ortak bir lisan kullanımının değerli olduğunun altını çizen Aslı Başabak Bhais, kendilerini hazır hissettiklerinde çocuğa niye husus kullanmaya gereksinim duyduğunu sorabileceklerini ve anlamaya çalışabileceklerini söylemiş oldu.
Husus kullanmasının altındaki sorun saptanmalıdır
Çocukla yapılacak konuşmada dikkat edilmesi gereken noktalara da dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Aslı Başabak Bhais, “Onu yargılamak, eleştirmek, korkutmak, ona suçluluk duygusu yaşatmak tahlile ulaştırmayacağı için bunlardan uzak durmalarında yarar vardır. Lakin onu anlamak bu davranışı kabullenmek demek de değildir. kullanması onaylamadığınız açık ve net bir biçimde tabir edilmeli. İsterse bu hususta ona dayanak verebileceğinizi belirtebilirsiniz. Bilhassa bir ergenin unsur kullanması, kesinlikle dayanak gerektiren bir durumdur. Ekseriyetle unsur kullanmasının altında yatan sıkıntıların saptanması ve giderilmesi için profesyonel bir dayanak alınmalıdır. Ailelerin husus kullanması olan çocuklarına yaklaşımı, kıymetli bir noktadaki takviye sistemidir.” diye konuştu.
Farklı alanlarda gelişmenine takviye olunmalı
Uzman Klinik Psikolog Aslı Başabaş Bhais, “Çocuğunuzun yeniden kullanıma gereksinim duymaması için onun farklı alanlarda da kendini geliştirmesine yardımcı olun. Spor, sanat, hobiler, aile bağları, arkadaşlık bağları, okul üzere alanlarla bağlarını güçlendirmesini destekleyin. Maddeyi odak noktanızdan çıkarın ve çocuğunuzu yeni keyif alanlarına yönlendirin.” tavsiyesinde bulundu.
Uzman takviyesi kesinlikle alınmalı
Bağımlılığın irade işi ya da kişilik özelliği değil de bir beyin hastalığı olması sebebiyle ne yazık ki kişinin kendi iradesiyle bırakma teşebbüsünün birçok vakit başarısızlıkla sonuçlandığını söyleyen Psikolog Aslı Başabak Bhais, araştırma sonuçlarının da bu bilgiyi doğruladığını söylemiş oldu. Bhais, “kimi vakit kişi kendi kendine bırakmanın daha kıymetli olduğunu düşünür ve takviye almaktan kaçınarak kendisini güçlü bir müddetcin içine sokar. Birden fazla vakit da tek başına yaptığı bu bırakma teşebbüsünde gereksiz yere fazla efor sarf ederek yorulur ve vazgeçer. Bu sebeple kişinin, bırakmaya dair fazlaca küçük niyeti bile olsa bir uzmanla görüşmesi atacağı adımları daha güzel planlamasına ve daha az efor sarf etmesine yardımcı olacaktır. Bunun yanında şayet kişi kendi kendine denemesine karşın kullanmasını denetim etmekte zorlanıyorsa, kullandığı alkol ya da maddeyi azaltmakta ya da bırakmakta başarısız oluyorsa ve kullanım sıhhatine, aile/okul/iş/sosyal hayatına ziyan vermeye başlamışsa profesyonel bir dayanak almanın vakti gelmiş demektir.” diye konuştu.
Bağımlılık tedavisi iki basamaklıdır: Bırakmak ve sürdürmek
Genel olarak bağımlılık tedavisinin iki evreden oluştuğunu, bunların bırakmak ve sürdürmek olduğunu kaydeden Aslı Başabak Bhais, şunları söylemiş oldu: “Bırakma evresi için iki çeşit tedaviden bahsedebiliriz. Bunlardan biri ayaktan tedavi başkası de yatarak tedavidir. Ayaktan tedavi, bir hekim ve/veya psikolog ile poliklinikte tertipli görüşmelerle yapılan tedavidir. Kişi bu görüşmelerde azaltma ya da bırakma üzerine gayretler. Şayet kişi denemelerine karşın kişi kullanması bırakmakta ya da azaltmakta başarısız oluyorsa, kullanması kendine ya da etrafına ziyan veriyorsa, sıhhati, aile, iş, okul, toplumsal hayatı kullanımdan dolayı olumsuz etkileniyorsa tabibinin da teklifiyle yatarak tedavi düşünülebilir. Bu cins tedaviyle bir yandan kişinin detoks yoluyla kullandığı unsurun bedenden atılması ve kullanmamaya bağlı mahrumluk belirtilerini daha az yaşaması sağlanırken bir yandan da unsurdan uzak kalarak tabip ve psikolog eşliğinde bırakma üzerine daha başarılı planlar yapması üzerine çalışılır. Birçok vakit husustan uzak kaldıkça bırakma sonucu vermek daha kolay olur. İkinci adım olan sürdürüm etabında ise bıraktıktan daha sonra kişiyi tekrar kullanıma götürebilecek risk faktörlerinin saptanması ve uygun formların belirlenmesi, kullanmasın altındaki gereksinimin farklı yollarla karşılanması üzerine çalışılır.” dedi.
Hibya Haber Ajansı