Bezelye Hakkında Genel Bilgi
Baklagiller familyasının bir üyesi olan bezelye bitkisi, genelde ilkbaharda turfanda olarak piyasaya sürülen bir baklagiller bitkisidir. Bezelyenin anavatanı Orta Doğu, Akdeniz, Yakındoğu, Amerika ve Avrupa ülkeleridir. Bezelye içerisinde bulunan yüksek mineral ve vitaminlerden dolayı fazlaca tercih edilen bir bitkidir. Ancak maalesef ki ülkemizde Avrupa ve Amerika’da ki kadar rağbet görmemektedir. Bezelyenin dünyadaki toplam üretimi 10 milyon ton dolaylarındadır. Ülkemizde ise bu rakam 50 bin ton civarındadır. Dünyada fasulyenin ardından en çok üretilen ikinci üretilen bitki olmasına rağmen ülkemizde ise nohut mercimek, fasulye ve bakladan sonra en çok üretilen beşinci baklagiller bitkisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak son yıllarda konserve ve dondurulmuş sanayinin hızla gelişmesinden dolayı bezelyenin ekilmesi ve üretiminde ciddi artışlar mevcuttur. Protein, karbonhidrat ve özellikle de A, B ve D vitaminleri açısından son derece zengindir. Protein açısından en zengin sebzeler arasında yer almaktadır. Tüketim mevsimi çok kısa olduğundan gerek fabrikalarda gerekse evlerde yoğun olarak konservesinin yapımı gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra bezelyenin fabrika atığı sap ve samanı hayvan yemi olarak da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.
Bezelye Yetiştiriciliğinde Ekolojik İstekler
Bezelye serin iklimlerde yetiştirilmeye müsait bir sebzedir. Bu yüzden iklim isteği bakımından fazlaca seçicidir. Donma noktasını bulan sıcaklıklarda gelişim gösterebilir. Hava sıcaklıklarının düşük seyrettiği ve nemli havalarda çok iyi gelişim gösterirken sıcak ve kuru havalardan hiç hoşlanmaz ve istenilen verim alınmaz. Yetiştirilme dönemi süresinde sıcaklığın sıfır derecenin üzerinde olmasına dikkat edilmelidir. Gelişme süresince yüksek sıcaklık ve yoğun güneş ışığına maruz kalmaktan hoşlanmaz. Bu dönem bezelye bitkisinin serin ortam ve neme en çok ihtiyacı olduğu zamandır. Gelişme döneminde neme ve aşırı sıcaklığa maruz kaldığında bitkinin gelişimi yavaşlar ve bitkinin boyu bodurlaşır ve bitkinin meyve boyu küçük olur. Bezelye toprak isteği bakımından oldukça seçici bitkiler arasında yer almaktadır. Genelde serin ve yağışlı dönemlerde yetiştirildiğinden ötürü alüvyal ve su tutma seviyesi yüksek topraklar gelişimi için en ideal topraklardır. Ağır topraklar bezelye bitkisinin gelişimi için pek uygun değildir. Bezelye çeşitlerinin toprak istekleri de kendi içinde farklılıklar arz etmektedir. Büyük taneli bezelyeler kuvvetli topraklarda yetiştirilmeye daha uygunken, daha küçük taneli topraklar daha zayıf topraklarda yetiştirilmeye daha uygundur. Sonbaharda yapılan bezelye yetiştiriciliği genelde yağışlı döneme denk geldiğinden ötürü sulamaya neydeyse hiç ihtiyaç duymaz. İlkbaharda yapılan üretimlerde ise istenilen verimin alınabilmesi için hava şartlarına göre düzenli sulama yapılmalıdır. Sulanan bitkiler sulanmalara göre daha uzun ömürlü olur ve alınan ürünün kalitesi de çok daha iyi olmaktadır.
Yaygın Yetiştirilen Bezelye Çeşitleri
*Köşeli veya büyük tohumlu bezelyeler
*Yuvarlak tohumlu bezelyeler
*Şeker Bezelyeler
Bezelye Tüketmenin Faydaları
*Kemik ve kas sağlığını olumlu etkiler.
*İyi bir antioksidan kaynağıdır.
*Bağırsakları çalıştırarak kabızlığı önler.
*Kan kanseri ve anemiyi engeller.
*İştah açıcı bir özelliğe sahiptir.
*İyi bir protein kaynağıdır.
*A, B, E, K vitaminleri yönünden zengindir.
Baklagiller familyasının bir üyesi olan bezelye bitkisi, genelde ilkbaharda turfanda olarak piyasaya sürülen bir baklagiller bitkisidir. Bezelyenin anavatanı Orta Doğu, Akdeniz, Yakındoğu, Amerika ve Avrupa ülkeleridir. Bezelye içerisinde bulunan yüksek mineral ve vitaminlerden dolayı fazlaca tercih edilen bir bitkidir. Ancak maalesef ki ülkemizde Avrupa ve Amerika’da ki kadar rağbet görmemektedir. Bezelyenin dünyadaki toplam üretimi 10 milyon ton dolaylarındadır. Ülkemizde ise bu rakam 50 bin ton civarındadır. Dünyada fasulyenin ardından en çok üretilen ikinci üretilen bitki olmasına rağmen ülkemizde ise nohut mercimek, fasulye ve bakladan sonra en çok üretilen beşinci baklagiller bitkisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak son yıllarda konserve ve dondurulmuş sanayinin hızla gelişmesinden dolayı bezelyenin ekilmesi ve üretiminde ciddi artışlar mevcuttur. Protein, karbonhidrat ve özellikle de A, B ve D vitaminleri açısından son derece zengindir. Protein açısından en zengin sebzeler arasında yer almaktadır. Tüketim mevsimi çok kısa olduğundan gerek fabrikalarda gerekse evlerde yoğun olarak konservesinin yapımı gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra bezelyenin fabrika atığı sap ve samanı hayvan yemi olarak da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.
Bezelye Yetiştiriciliğinde Ekolojik İstekler
Bezelye serin iklimlerde yetiştirilmeye müsait bir sebzedir. Bu yüzden iklim isteği bakımından fazlaca seçicidir. Donma noktasını bulan sıcaklıklarda gelişim gösterebilir. Hava sıcaklıklarının düşük seyrettiği ve nemli havalarda çok iyi gelişim gösterirken sıcak ve kuru havalardan hiç hoşlanmaz ve istenilen verim alınmaz. Yetiştirilme dönemi süresinde sıcaklığın sıfır derecenin üzerinde olmasına dikkat edilmelidir. Gelişme süresince yüksek sıcaklık ve yoğun güneş ışığına maruz kalmaktan hoşlanmaz. Bu dönem bezelye bitkisinin serin ortam ve neme en çok ihtiyacı olduğu zamandır. Gelişme döneminde neme ve aşırı sıcaklığa maruz kaldığında bitkinin gelişimi yavaşlar ve bitkinin boyu bodurlaşır ve bitkinin meyve boyu küçük olur. Bezelye toprak isteği bakımından oldukça seçici bitkiler arasında yer almaktadır. Genelde serin ve yağışlı dönemlerde yetiştirildiğinden ötürü alüvyal ve su tutma seviyesi yüksek topraklar gelişimi için en ideal topraklardır. Ağır topraklar bezelye bitkisinin gelişimi için pek uygun değildir. Bezelye çeşitlerinin toprak istekleri de kendi içinde farklılıklar arz etmektedir. Büyük taneli bezelyeler kuvvetli topraklarda yetiştirilmeye daha uygunken, daha küçük taneli topraklar daha zayıf topraklarda yetiştirilmeye daha uygundur. Sonbaharda yapılan bezelye yetiştiriciliği genelde yağışlı döneme denk geldiğinden ötürü sulamaya neydeyse hiç ihtiyaç duymaz. İlkbaharda yapılan üretimlerde ise istenilen verimin alınabilmesi için hava şartlarına göre düzenli sulama yapılmalıdır. Sulanan bitkiler sulanmalara göre daha uzun ömürlü olur ve alınan ürünün kalitesi de çok daha iyi olmaktadır.
Yaygın Yetiştirilen Bezelye Çeşitleri
*Köşeli veya büyük tohumlu bezelyeler
*Yuvarlak tohumlu bezelyeler
*Şeker Bezelyeler
Bezelye Tüketmenin Faydaları
*Kemik ve kas sağlığını olumlu etkiler.
*İyi bir antioksidan kaynağıdır.
*Bağırsakları çalıştırarak kabızlığı önler.
*Kan kanseri ve anemiyi engeller.
*İştah açıcı bir özelliğe sahiptir.
*İyi bir protein kaynağıdır.
*A, B, E, K vitaminleri yönünden zengindir.