Hapşırıyorsunuz, öksürüyorsunuz ve göğsünüzde hırıltınız var… Gözleriniz kaşınıyor ve burnunuz akıyor… Gittiğiniz tabipler allerjiniz olabileceğini söylemiş olduler… İşte bu biçimde bir durumda yakınmalarınızın allerjik olup olmadığını belirlemek ve nelere allerjiniz olduğunu kesin olarak ortaya koyabilmek için kimi allerji testlerine gerek duyulabilir.
Allerji testi nedir?
Şayet allerjiniz var ise özel bir unsura karşı hassaslık gösterirsiniz. Allerjik bir tepkiye niye olan hususlar allerjen olarak isimlendirilir. Sizde hangi özel hususların allerjiye niye olduğu, allerji uzmanlarınca küçük ölçülerde allerjenler kullanılarak yapılan deri testleri ve birtakım özel durumlarda kan testleriyle emniyetli ve aktif bir biçimde belirlenebilir. Allerji testleriyle nelere karşı allerjik olduğunuz kesin olarak belirlendikten daha sonra, hekiminiz tarafınca sizin için en uygun tedavi planlanacaktır.
Hangi allerjenlerle test olacağım?
Doktorunuz allerjik olabileceğinizi düşündüğünde, bir ya da daha fazla unsur hapşırık, öksürük, hırıltı, kaşıntı, kabarma üzere belirtilere yol açıyor olabilir. Yakınmalarınız ekseriyetle şu allerjenlere bağlıdır:
Ağaç, çimen, tahıl ya da yabani otların çiçek tozları (polenler)
Meskeninizde yaşayan gözle görünmeyecek kadar küçük böcekçikler olan mesken tozu akarları
Evcil hayvanların deri salgıları, tükürük ve idrarlarında bulunan proteinler (tüyler değil)
Mesken ya da konut haricindeki küf mantarları
Hamam böceği kalıntıları
Daha önemli alerjik tepkilerse şu niçinlerle görülebilir:
Bal arısı, yaban arısı, ya da öbür böceklerin sokmasına bağlı zehirleri
Besinler
Eldiven, balon üzere eşyaların üretildiği doğal kauçuk (lateks)
Penisilin üzere ilaçlar
Saydığımız bu allerjenlerin tümü protein yapısında hususlardır. Allerji testleriyle bu proteinlerden hangilerine hassaslığınız olduğu belirlenir.
Allerji testlerinde kullanılan allerjenler ve aşılar Sıhhat Bakanlığınca ruhsatlandırılmış ticari preparatlardır (Resim-1).
Resim-1
Esas allerji test biçimleri nelerdir?
Deri prik testi: Bu testler çoklukla ön kol iç yüzüne, kimi vakit de sırt bölgesine deri yüzebir daha uygulanır. Deri yüzeyi alkollü bir pamukla silindikten daha sonra allerjenlerin damlatılacağı yerler kalemle işaretlenir (Resim-2).
Resim-2
Özel damlalıklı şişelerden alınan allerjenler muhakkak bir sırayla işaretlenmiş olan yerlere damlatılır (Resim-3). ondan sonrasında steril bir iğne yahut lansetle allerjenin damlatıldığı yerdeki deri yüzeyi kanatılmadan hafifçeçe çizilir (Resim-4).
Resim-3 Resim-4
Bu süreç her antijen için sırayla tek tek yapıldıktan daha sonra deri yüzeyi kurulanır ve hasta 10 dakika bekler. Bu ortada allerjenlerin damlatıldığı bölge açık kalmalı ve kaşınmamalıdır. 10 dakika daha sonra hastanın allerjenlere verdiği deri cevabı kıymetlendirilir. Kızarık bir yerde sivrisinek sokmuş üzere hafifçeçe kabarık ve kaşıntılı cevaplar müspet olarak kıymetlendirilir (Resim-5).
Resim-5
Allerjisi olan bireylerin bedenlerinde IgE olarak isimlendirilen allerjik antikorlar bulunur. Yalnızca allerjik şahıslarda bulunan bu antikorlar mast hücreleri olarak isimlendirilen özel hücreleri uyarır. Mast hücreleri de mediyatör olarak isimlendirilen histaminüzere birtakım kimyasal unsurlar salgılar. İşte bu mediyatör ortaya çıkan kızarıklık ve kabarmaya yol açar. Test sırasında yalnızca hassas olduğunuz allerjenlerin damlatılarak çizildiği deri bölgelerinde bir kızarıklık ortaya çıkacak, başka allerjenlerin damlatıldığı yerlerdeyse bu biçimde bir sonuç gözlenmeyecektir.
İntradermal test: Küçük bir ölçüdeki allerjen bir enjektörle çoklukla üst kol bölgesine deri içine verilerek uygulanır (Resim-6). Prik testten daha hassas bir testtir. Prik testin net bir sonuç vermediği durumlarda yapılmasına allerji uzmanınız karar verir.
Resim-6
Kan testleri: Kanda aşikâr allerjenlere karşı yapılmış olan IgE yapısındaki antikorların ölçüsünü göstermeye yönelik testlerdir (Resim-7). Fakat, deri testlerinden daha az hassas olması, kan almayı gerektirmesi, çalışma müddetinin vakit gerektirmesi ve daha kıymetli olması niçiniyle klinik uygulamada tercih edilen testler değildir. Yalnızca deri testlerini baskılayabilecek bir ilaç kullanan ve bu ilacın kesilemediği hastalarda yahut deri testinin uygulanmasına pürüz bir deri hastalığı olan şahıslarda teşhis emeliyle kullanılabilir.
Resim-7
Yama testi: Deriye temas eden kimyasal unsurların niye olduğu “allerjik kontakt dermatit” ismi verilen deri lezyonlarına niye olan allerjenleri belirlemek gayesiyle yapılan bir testtir. Allerjenler hastanın sırt bölgesine özel flasterlerle yapıştırılarak uygulanır (Resim-8). 48-72 saat boyunca yapıştırılmış olan bu allerjenler hastanın sırtında kalır (Resim-0). Hasta bu müddet boyunca yıkanmamalıdır. 48-72 saat daha sonra flasterler açılarak hastanın verdiği deri karşılığı kıymetlendirilir. Kızarık ve kaşıntılı bir tabanda içi su dolu küçük kabarcıklar halindeki sonuçlar olumlu olarak yorumlanır (Resim-10).
Resim-8
Resim-9 Resim-10
Kimlere allerji testi yapılabilir?
Allerji testleri her yaşlarındaki erişkin ve çocuğa yapılabilir. Farklı bireyleri farklı allerjenler etkileyeceğinden allerji uzmanınız tıbbi hikayenizi alıp muayenenizi gerçekleştirdikten daha sonra sizin için hangi testin gerekli ve daha uygun olacağına karar verecektir.
İlaçlar deri testlerini tesirler mi?
Ağız yoluyla alınan antihistaminler deri testlerini baskılayacaklarından deri testi yapılmadan bir hafta evvel kesilmelidir. Çeşitli allerji ilaçlarının yanı sıra kimi öksürük şurupları, nezle ve grip ilaçları da antihistamin içerirler. Ayrıyeten antidepresanlar üzere birtakım ilaçlar da deri testlerini baskılayarak deri testlerinin yanlış yorumlanmasına niye olabilir. Burun damlaları ve akciğerlere çekilerek kullanılan astım ilaçları üzere ilaçlarsa deri testleri üzerine etkisiz olup test öncesi kullanılmalarında sakınca yoktur. Kalp, yüksek tansiyon, diyabet üzere hayati değeri olan hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar da ekseriyetle deri testlerini etkilemezler ve test öncesi kesilmemelidir. Test öncesi kullandığınız ilaçlar hakkında hekiminize kesinlikle bilgi veriniz.
Allerji testleri neden yapılmalıdır?
Allerjik belirtilerinizin en faal biçimde tedavi edilebilmesi için allerji uzmanınız her şeydilk evvel neye allerjik olduğunuzu belirlemelidir. Örneğin yalnızca mesken tozu akarlarına allerjikseniz konutta beslediğiniz kedinizi vermek zorunda değilsiniz, ya da polenlere bağlı mevsimsel bir allerjiniz var ise bütün bir yıl boyunca ilaç kullanmanız gerekmez. Allerji testleri durumunuz hakkında kesin bilgi verecektir ve yakınmalarınıza niye olan allerjenlerin bilinmesi durumunda;
Allerjenlerle karşılaşmaktan kaçınabilirsiniz.
Hekiminizce planlanacak özel ilaç tedavileri alabilirsiniz.
Gerekli durumlarda “allerji aşısı” olarak bilinen sorumlu allerjenle aşılama uygulamalarının yapılması kelam konusu olabilir.
Allerji testi nedir?
Şayet allerjiniz var ise özel bir unsura karşı hassaslık gösterirsiniz. Allerjik bir tepkiye niye olan hususlar allerjen olarak isimlendirilir. Sizde hangi özel hususların allerjiye niye olduğu, allerji uzmanlarınca küçük ölçülerde allerjenler kullanılarak yapılan deri testleri ve birtakım özel durumlarda kan testleriyle emniyetli ve aktif bir biçimde belirlenebilir. Allerji testleriyle nelere karşı allerjik olduğunuz kesin olarak belirlendikten daha sonra, hekiminiz tarafınca sizin için en uygun tedavi planlanacaktır.
Hangi allerjenlerle test olacağım?
Doktorunuz allerjik olabileceğinizi düşündüğünde, bir ya da daha fazla unsur hapşırık, öksürük, hırıltı, kaşıntı, kabarma üzere belirtilere yol açıyor olabilir. Yakınmalarınız ekseriyetle şu allerjenlere bağlıdır:
Ağaç, çimen, tahıl ya da yabani otların çiçek tozları (polenler)
Meskeninizde yaşayan gözle görünmeyecek kadar küçük böcekçikler olan mesken tozu akarları
Evcil hayvanların deri salgıları, tükürük ve idrarlarında bulunan proteinler (tüyler değil)
Mesken ya da konut haricindeki küf mantarları
Hamam böceği kalıntıları
Daha önemli alerjik tepkilerse şu niçinlerle görülebilir:
Bal arısı, yaban arısı, ya da öbür böceklerin sokmasına bağlı zehirleri
Besinler
Eldiven, balon üzere eşyaların üretildiği doğal kauçuk (lateks)
Penisilin üzere ilaçlar
Saydığımız bu allerjenlerin tümü protein yapısında hususlardır. Allerji testleriyle bu proteinlerden hangilerine hassaslığınız olduğu belirlenir.
Allerji testlerinde kullanılan allerjenler ve aşılar Sıhhat Bakanlığınca ruhsatlandırılmış ticari preparatlardır (Resim-1).
Resim-1
Esas allerji test biçimleri nelerdir?
Deri prik testi: Bu testler çoklukla ön kol iç yüzüne, kimi vakit de sırt bölgesine deri yüzebir daha uygulanır. Deri yüzeyi alkollü bir pamukla silindikten daha sonra allerjenlerin damlatılacağı yerler kalemle işaretlenir (Resim-2).
Resim-2
Özel damlalıklı şişelerden alınan allerjenler muhakkak bir sırayla işaretlenmiş olan yerlere damlatılır (Resim-3). ondan sonrasında steril bir iğne yahut lansetle allerjenin damlatıldığı yerdeki deri yüzeyi kanatılmadan hafifçeçe çizilir (Resim-4).
Resim-3 Resim-4
Bu süreç her antijen için sırayla tek tek yapıldıktan daha sonra deri yüzeyi kurulanır ve hasta 10 dakika bekler. Bu ortada allerjenlerin damlatıldığı bölge açık kalmalı ve kaşınmamalıdır. 10 dakika daha sonra hastanın allerjenlere verdiği deri cevabı kıymetlendirilir. Kızarık bir yerde sivrisinek sokmuş üzere hafifçeçe kabarık ve kaşıntılı cevaplar müspet olarak kıymetlendirilir (Resim-5).
Resim-5
Allerjisi olan bireylerin bedenlerinde IgE olarak isimlendirilen allerjik antikorlar bulunur. Yalnızca allerjik şahıslarda bulunan bu antikorlar mast hücreleri olarak isimlendirilen özel hücreleri uyarır. Mast hücreleri de mediyatör olarak isimlendirilen histaminüzere birtakım kimyasal unsurlar salgılar. İşte bu mediyatör ortaya çıkan kızarıklık ve kabarmaya yol açar. Test sırasında yalnızca hassas olduğunuz allerjenlerin damlatılarak çizildiği deri bölgelerinde bir kızarıklık ortaya çıkacak, başka allerjenlerin damlatıldığı yerlerdeyse bu biçimde bir sonuç gözlenmeyecektir.
İntradermal test: Küçük bir ölçüdeki allerjen bir enjektörle çoklukla üst kol bölgesine deri içine verilerek uygulanır (Resim-6). Prik testten daha hassas bir testtir. Prik testin net bir sonuç vermediği durumlarda yapılmasına allerji uzmanınız karar verir.
Resim-6
Kan testleri: Kanda aşikâr allerjenlere karşı yapılmış olan IgE yapısındaki antikorların ölçüsünü göstermeye yönelik testlerdir (Resim-7). Fakat, deri testlerinden daha az hassas olması, kan almayı gerektirmesi, çalışma müddetinin vakit gerektirmesi ve daha kıymetli olması niçiniyle klinik uygulamada tercih edilen testler değildir. Yalnızca deri testlerini baskılayabilecek bir ilaç kullanan ve bu ilacın kesilemediği hastalarda yahut deri testinin uygulanmasına pürüz bir deri hastalığı olan şahıslarda teşhis emeliyle kullanılabilir.
Resim-7
Yama testi: Deriye temas eden kimyasal unsurların niye olduğu “allerjik kontakt dermatit” ismi verilen deri lezyonlarına niye olan allerjenleri belirlemek gayesiyle yapılan bir testtir. Allerjenler hastanın sırt bölgesine özel flasterlerle yapıştırılarak uygulanır (Resim-8). 48-72 saat boyunca yapıştırılmış olan bu allerjenler hastanın sırtında kalır (Resim-0). Hasta bu müddet boyunca yıkanmamalıdır. 48-72 saat daha sonra flasterler açılarak hastanın verdiği deri karşılığı kıymetlendirilir. Kızarık ve kaşıntılı bir tabanda içi su dolu küçük kabarcıklar halindeki sonuçlar olumlu olarak yorumlanır (Resim-10).
Resim-8
Resim-9 Resim-10
Kimlere allerji testi yapılabilir?
Allerji testleri her yaşlarındaki erişkin ve çocuğa yapılabilir. Farklı bireyleri farklı allerjenler etkileyeceğinden allerji uzmanınız tıbbi hikayenizi alıp muayenenizi gerçekleştirdikten daha sonra sizin için hangi testin gerekli ve daha uygun olacağına karar verecektir.
İlaçlar deri testlerini tesirler mi?
Ağız yoluyla alınan antihistaminler deri testlerini baskılayacaklarından deri testi yapılmadan bir hafta evvel kesilmelidir. Çeşitli allerji ilaçlarının yanı sıra kimi öksürük şurupları, nezle ve grip ilaçları da antihistamin içerirler. Ayrıyeten antidepresanlar üzere birtakım ilaçlar da deri testlerini baskılayarak deri testlerinin yanlış yorumlanmasına niye olabilir. Burun damlaları ve akciğerlere çekilerek kullanılan astım ilaçları üzere ilaçlarsa deri testleri üzerine etkisiz olup test öncesi kullanılmalarında sakınca yoktur. Kalp, yüksek tansiyon, diyabet üzere hayati değeri olan hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar da ekseriyetle deri testlerini etkilemezler ve test öncesi kesilmemelidir. Test öncesi kullandığınız ilaçlar hakkında hekiminize kesinlikle bilgi veriniz.
Allerji testleri neden yapılmalıdır?
Allerjik belirtilerinizin en faal biçimde tedavi edilebilmesi için allerji uzmanınız her şeydilk evvel neye allerjik olduğunuzu belirlemelidir. Örneğin yalnızca mesken tozu akarlarına allerjikseniz konutta beslediğiniz kedinizi vermek zorunda değilsiniz, ya da polenlere bağlı mevsimsel bir allerjiniz var ise bütün bir yıl boyunca ilaç kullanmanız gerekmez. Allerji testleri durumunuz hakkında kesin bilgi verecektir ve yakınmalarınıza niye olan allerjenlerin bilinmesi durumunda;
Allerjenlerle karşılaşmaktan kaçınabilirsiniz.
Hekiminizce planlanacak özel ilaç tedavileri alabilirsiniz.
Gerekli durumlarda “allerji aşısı” olarak bilinen sorumlu allerjenle aşılama uygulamalarının yapılması kelam konusu olabilir.