Ve yeni anayasa konusunda yol haritası muhakkak oldu! AK Parti’den kritik adım Yeni anayasa çalışmalarınını hızlandıran AK Parti’de değerli gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Değerli bir ilerleme kaydedildiğini belirten Selvi köşe yazısında şu bilgileri aktardı:
İktidar ve muhalefetin yeni anayasa çalışmasında değerli ilerleme sağlandı.
Muhalefetin güçlendirilmiş parlamenter sistemi, iktidarın ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni temel alan yeni anayasa çalışmaları değerli ölçüde şekillenmeye başladı.
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Yavuz Atar başkanlığında oluşturulan Anayasa Bilim Konseyi üyeleri tarafınca hazırlanan anayasa taslağı AK Parti’nin hukukçu milletvekillerinin de katıldığı bir görüşmede görüşülmeye başlandı. Birinci toplantı 30 Haziran Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığında yapıldı.
YOL HARİTASI
Bir yol haritası belirlendi. Buna göre:
1- AK Parti’nin hazırladığı taslak üstündeki çalışmalar tamamlanacak.
2- MHP’nin hazırladığı taslak incelenecek.
3- Erdoğan ve Bahçeli’nin sonucuna nazaran ya Cumhur İttifakı’nın ortak taslağı hazırlanacak ya da AK Parti ve MHP farklı başka ilerleyecek, lakin Cumhur İttifakı’nın ortak anayasa hazırlaması eğilimi ağır basıyor.
4- Cumhur İttifakı’nın anayasa önerisi tamamlandıktan daha sonra kamuoyuna açıklanacak. Muhalefetle uzlaşma aranacak. Yeni anayasa konusunda uzlaşma sağlanırsa bu Türkiye’nin birinci sivil anayasası olacak.
5- Ancak iktidar Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni, muhalefet ise parlamenter sistemi temel aldığı için uzlaşma mümkün görünmüyor.
6-Bu durumda Cumhur İttifakı anayasa teklifini kamuoyuna açıklayıp, kamuoyunun takviyesini talep edecek.
ÖZGÜRLÜKÇÜ BİR KONSEPT
Darbe devirlerinde hazırlanan yasakçı ve güvenlikçi anayasaların tersine AK Parti’nin hazırladığı anayasa özgürlükçü bir bakış açısıyla düzenleniyor. Yeni anayasa taslağının farklı bir konseptle hazırlandığı, insan hakları, bayanlar, gençler ve çocuk hakları ile etrafa özel kısımlar ayrıldığı dikkat çekiyor.
ULUSAL İRADE VURGUSU
Darbe periyotlarında yapılan anayasaların temel nazaranvi darbelere meşruiyet sağlamaktı. AK Parti’nin anayasa taslağında ise askeri darbelerin ve vesayetçi zihniyetin izleri tümüyle kaldırılarak demokrasilerde ulusal iradenin değeri vurgulanıyor.
Darbe anayasaları darbelerin ruhunu taşırken, sivil anayasa taslağında ise “milli irade” vurgusu ön plana çıkıyor.
İLERİ İNSAN HAKLARI
Anayasa taslağının üçte birinde “insan hakları”konusuna ayrılıyor. İnsan haklarının tanınması konusunda ileri seviyedeki kriterler anayasal teminat altına alınıyor.
Taslakta ileri seviyede bir insan hakları sistemi oluşturuluyor. Gelişmiş Batı demokrasilerindeki insan haklarıyla ilgili bedeller bir ahenk ortasında anayasada yer buluyor.
BAYANLAR VE GENÇLER
Bayanlar ve çocuklarla ilgili hak ve hürriyetler de anayasada başka bir kısım olarak düzenleniyor. Anayasa taslağında bayanlar ve gençler ön plana çıkarılıyor.
ANAYASANIN BAŞLANGIÇ KISMI
‘1982 Anayasası’nı hazırlayan Müracaat Meclisi’nin tutanaklarını incelerken en epey dikkatimi çeken noktalardan biri de Anayasa’nın başlangıç kısmıyla ilgili tartışmalar olmuştu. Küçük bir metin bulunmasına karşın, sert tartışmalar yaşanmış.
12 Eylül’ün ruh ve ideolojisinin gereğince yansıtılmadığı istikametindeki tezler üzerine anayasanın mimarı Orhan Aldıkaçtı, “12 Eylül’ün ruh ve ideolojisi bu anayasanın her satırına, her sözüne sinmiştir” diye reaksiyon göstermişti.
AK Parti’nin anayasa taslağında ise özgürlükçü anayasa perspektifine uygun bir “Başlangıç Bölümü” yazılacağı öğrenildi.
ANAYASA’NIN TEMEL İLKELERİ KORUNUYOR
Yeni anayasada devletin biçimini belirleyen ve değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez kararlar içinde yer alan temel asıllar korunuyor.
Devletin hali, Cumhuriyet’in nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi lisanı, bayrağı, ulusal marşı ve başşehrini belirleyen Anayasa’nın birinci unsurları de koruma ediliyor.
BAŞKANLIK SİSTEMİ
Yeni anayasa Başkanlık Sistemi temel alınarak hazırlanıyor. Daha evvel yapılan değişiklikte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tarifi yapılırken yeni anayasada Başkanlık Sistemi tarifi tercih edildi.
İKİ DEVİR KURALI
Cumhurbaşkanlarının seçiminde dörder yıl olmak üzere iki devir kuralı korunuyor.
DENGE-DENETLEME
İstikrar ve denetleme sistemi Meclis’i daha güçlendirecek biçimde bir daha kurgulanıyor.
AYM’YE ÜYE SEÇİMİ
Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde Meclis’e yük verilecek. Üye seçiminde Cumhurbaşkanlığı ile Meclis yetkilendiriliyor.
HALK KANUN TEKLİFİ VEREBİLECEK
Yeni anayasa taslağında halka Meclis’e kanun teklifi sunma imkânı getiriliyor. Makul imza sayısını bulan vatandaşlar Meclis’e kanun teklifi sunabilecek.
ÖZGÜRLÜKÇÜ VE SİVİL
Anayasanın unsurları olağan olarak ki değerli. Darbe anayasası ile yönetilme utancından kurtulmak isteyen benim gibiler için sivillerin özgürlükçü anayasa yapabilmeleri daha kıymetli.
İktidar ve muhalefetin yeni anayasa çalışmasında değerli ilerleme sağlandı.
Muhalefetin güçlendirilmiş parlamenter sistemi, iktidarın ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni temel alan yeni anayasa çalışmaları değerli ölçüde şekillenmeye başladı.
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Yavuz Atar başkanlığında oluşturulan Anayasa Bilim Konseyi üyeleri tarafınca hazırlanan anayasa taslağı AK Parti’nin hukukçu milletvekillerinin de katıldığı bir görüşmede görüşülmeye başlandı. Birinci toplantı 30 Haziran Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığında yapıldı.
YOL HARİTASI
Bir yol haritası belirlendi. Buna göre:
1- AK Parti’nin hazırladığı taslak üstündeki çalışmalar tamamlanacak.
2- MHP’nin hazırladığı taslak incelenecek.
3- Erdoğan ve Bahçeli’nin sonucuna nazaran ya Cumhur İttifakı’nın ortak taslağı hazırlanacak ya da AK Parti ve MHP farklı başka ilerleyecek, lakin Cumhur İttifakı’nın ortak anayasa hazırlaması eğilimi ağır basıyor.
4- Cumhur İttifakı’nın anayasa önerisi tamamlandıktan daha sonra kamuoyuna açıklanacak. Muhalefetle uzlaşma aranacak. Yeni anayasa konusunda uzlaşma sağlanırsa bu Türkiye’nin birinci sivil anayasası olacak.
5- Ancak iktidar Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni, muhalefet ise parlamenter sistemi temel aldığı için uzlaşma mümkün görünmüyor.
6-Bu durumda Cumhur İttifakı anayasa teklifini kamuoyuna açıklayıp, kamuoyunun takviyesini talep edecek.
ÖZGÜRLÜKÇÜ BİR KONSEPT
Darbe devirlerinde hazırlanan yasakçı ve güvenlikçi anayasaların tersine AK Parti’nin hazırladığı anayasa özgürlükçü bir bakış açısıyla düzenleniyor. Yeni anayasa taslağının farklı bir konseptle hazırlandığı, insan hakları, bayanlar, gençler ve çocuk hakları ile etrafa özel kısımlar ayrıldığı dikkat çekiyor.
ULUSAL İRADE VURGUSU
Darbe periyotlarında yapılan anayasaların temel nazaranvi darbelere meşruiyet sağlamaktı. AK Parti’nin anayasa taslağında ise askeri darbelerin ve vesayetçi zihniyetin izleri tümüyle kaldırılarak demokrasilerde ulusal iradenin değeri vurgulanıyor.
Darbe anayasaları darbelerin ruhunu taşırken, sivil anayasa taslağında ise “milli irade” vurgusu ön plana çıkıyor.
İLERİ İNSAN HAKLARI
Anayasa taslağının üçte birinde “insan hakları”konusuna ayrılıyor. İnsan haklarının tanınması konusunda ileri seviyedeki kriterler anayasal teminat altına alınıyor.
Taslakta ileri seviyede bir insan hakları sistemi oluşturuluyor. Gelişmiş Batı demokrasilerindeki insan haklarıyla ilgili bedeller bir ahenk ortasında anayasada yer buluyor.
BAYANLAR VE GENÇLER
Bayanlar ve çocuklarla ilgili hak ve hürriyetler de anayasada başka bir kısım olarak düzenleniyor. Anayasa taslağında bayanlar ve gençler ön plana çıkarılıyor.
ANAYASANIN BAŞLANGIÇ KISMI
‘1982 Anayasası’nı hazırlayan Müracaat Meclisi’nin tutanaklarını incelerken en epey dikkatimi çeken noktalardan biri de Anayasa’nın başlangıç kısmıyla ilgili tartışmalar olmuştu. Küçük bir metin bulunmasına karşın, sert tartışmalar yaşanmış.
12 Eylül’ün ruh ve ideolojisinin gereğince yansıtılmadığı istikametindeki tezler üzerine anayasanın mimarı Orhan Aldıkaçtı, “12 Eylül’ün ruh ve ideolojisi bu anayasanın her satırına, her sözüne sinmiştir” diye reaksiyon göstermişti.
AK Parti’nin anayasa taslağında ise özgürlükçü anayasa perspektifine uygun bir “Başlangıç Bölümü” yazılacağı öğrenildi.
ANAYASA’NIN TEMEL İLKELERİ KORUNUYOR
Yeni anayasada devletin biçimini belirleyen ve değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez kararlar içinde yer alan temel asıllar korunuyor.
Devletin hali, Cumhuriyet’in nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi lisanı, bayrağı, ulusal marşı ve başşehrini belirleyen Anayasa’nın birinci unsurları de koruma ediliyor.
BAŞKANLIK SİSTEMİ
Yeni anayasa Başkanlık Sistemi temel alınarak hazırlanıyor. Daha evvel yapılan değişiklikte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tarifi yapılırken yeni anayasada Başkanlık Sistemi tarifi tercih edildi.
İKİ DEVİR KURALI
Cumhurbaşkanlarının seçiminde dörder yıl olmak üzere iki devir kuralı korunuyor.
DENGE-DENETLEME
İstikrar ve denetleme sistemi Meclis’i daha güçlendirecek biçimde bir daha kurgulanıyor.
AYM’YE ÜYE SEÇİMİ
Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde Meclis’e yük verilecek. Üye seçiminde Cumhurbaşkanlığı ile Meclis yetkilendiriliyor.
HALK KANUN TEKLİFİ VEREBİLECEK
Yeni anayasa taslağında halka Meclis’e kanun teklifi sunma imkânı getiriliyor. Makul imza sayısını bulan vatandaşlar Meclis’e kanun teklifi sunabilecek.
ÖZGÜRLÜKÇÜ VE SİVİL
Anayasanın unsurları olağan olarak ki değerli. Darbe anayasası ile yönetilme utancından kurtulmak isteyen benim gibiler için sivillerin özgürlükçü anayasa yapabilmeleri daha kıymetli.