Meclis Lideri Şentop’tan kabulünün 102. yıl dönümünde Misak-ı Ulusal iletisi Meclis Lideri Mustafa Şentop, Misak-ı Ulusal’ın kabulünün 102. yıl dönümünde AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Misak-ı Ulusal’ın, Ulusal Uğraş’ın bir nevi reçetesi olarak Meclis-i Mebusan’ın cüret ve feraset sahibi milletvekillerinin oy birliğiyle 28 Ocak 1920 tarihinde kabul edildiğini anlatan Şentop, Meclis’in kapalı oturumunda alınan sonucun 17 Şubat 1920 tarihinde belirtildiğını kaydetti.
“Milli Yemin” ile Ulusal Caba’nın gayesi ve gayesinin belirlendiğini kaydeden Şentop, Meclis-i Mebusan üyeleri Misak-ı Ulusal ile “söz verdiklerinde” dünyanın ve Anadolu’nun yangın yeri üzere olduğunu, milletlerarası tertibin bir daha tanzim edildiğini belirtti. Şentop, kelam konusu devirde yeryüzünde hür ve bağımsız tek bir Müslüman devlet bulunmadığına, galip devletlerin maksadının da bu olduğuna dikkati çekerek, bu maksat için Birinci Dünya Savaşı daha sonrasında “kazanan haklıdır” kuralının işletildiğini; 20 milyona yakın sivil, 10 milyona yakın askerin ömrünü kaybettiği savaş daha sonrasında mağluplar üzerinde keyfi tasarruflarda bulunulduğunu anlattı.
TBMM Başkanı Şentop, “esasen aziz milletimizle ve İslam dünyasıyla, ismini ‘şark meselesi’ koydukları ezeli bir sıkıntıları vardı. Malazgirt Zaferi ile başlattıkları bu sorun, İstanbul’un fethiyle doruğa ulaşmıştı. Kazandıkları Birinci Dünya Savaşı ile 850 yıllık bir hesabı toptan görme imkanı yakaladıklarını düşünüyorlardı.” diye konuştu.
Galip devletlerin, bunun birinci adımını 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile attıklarını söyleyen Şentop, bu devletlerin, Osmanlı’nın “mütareke (ateşkes)” olarak nitelendirdiği antlaşmayı Anadolu’yu hiç bir dirençle müsabakadan işgal etmenin dokümanı olarak pahalandırmak istediklerine işaret etti. Milletin durumu fark ederek çabucak harekete geçtiğini ve birinci teşkilatlanmaya Trakya’da gidildiğini anlatan Şentop, bunu Kars İslam Şurası’nın izlediğini; akabinde süratli bir biçimde Ardahan, Trabzon, İzmir, Alaşehir, Balıkesir, Nazilli, Muğla kongrelerinin toplandığını belirtti.
“ESASINDA TAM BİR AKBABALAR SOFRASIYDI”
TBMM Başkanı Şentop, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Ulusal Uğraş’ı başlatmak için Samsun’a ayak basmasından evvel başlatılan kongrelerin, devam eden süreçte Erzurum ve Sivas kongrelerinin tabanını hazırladıklarına işaret ederek Anadolu’da istiklal ve hürriyet uğraşı devam ederken 18 Ocak 1919’da toplanan Paris Konferansı’nda devletlerin ve milletlerin geleceği ile yeni dünya sisteminin temellerinin görüşüldüğünü lisana getirdi.
Savaştan yenik çıkan devletlerin masaya çağrılmadığına dikkati çeken Şentop, “Onlar, tek taraflı mukavele yapar üzere, muahede koşulları belirlenince, yalnızca son metni imzalamaları için davet edileceklerdi. Temelinde tam bir akbabalar sofrasıydı. Galip devletler neyi hisse edeceklerini biliyorlardı; yalnızca nasıl paylaşacakları konusunda uzlaşamıyorlardı. Misak-ı Ulusal’ı anlamak için Paris Konferansı ve daha sonrasında toplanan Londra Konferansı görüşme ve kararlarını âlâ bilmek gerekiyor. Ulusal Gayret’in safhaları, aslında Paris Konferansı ile paralel bir sureci takip etti.” formunda konuştu.
Şentop, Mustafa Kemal Paşa’nın Ulusal Çaba’yı başlatmak üzere Samsun’a gidişini, Amasya’da yayımlanan genelgeyi, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını Paris Konferansı görüşmeleriyle birlikte kıymetlendirmek gerektiğine dikkati çekerek “Milletin istiklalini, milletin azim ve sonucu kurtaracaktır.” kelamının Amasya Genelgesi’nde yer almasının, Paris Konferansı’ndan sonuçları prestijiyle ülkenin lehine bir sonuç çıkmayacağına kanaat getirilmesinden kaynaklandığını belirtti.
Meclis-i Mebusan’ın, Misak-ı Ulusal’ı ilan etmesi için bir süre daha beklenmesi gerektiğini belirten Şentop, “Çünkü Paris Konferansı, Osmanlı Devleti’ni nasıl hisse edecekleri konusunu Londra Konferansı’na bırakmıştır. İşte Meclis-i Mebusan da tam bu etapta Misak-ı Ulusal’ı kabul etmiştir. Temelinde Misak-ı Ulusal, süreç üzerinde hızlandırıcı tesir yaptı. İşgal altındaki bir ülkenin Meclis’i tarafınca alınan kararlar meydan okuma mahiyetindedir. Misak-ı Ulusal’ın her hususu beraberinde milletlerarası işgal ve taksim planına bir karşılık niteliğindedir.” değerlendirmesinde bulundu.
“ŞEREFLE ANACAĞIMIZ BİR GEÇMİŞTEN GELİYORUZ”
TBMM Başkanı Şentop, Misak-ı Ulusal’ın milli gayelerin manifestosu olduğuna işaret ederek, Meclis-i Mebusan’ın aldığı kararların en kıymetlisinin de Misak-ı Ulusal olduğuna dikkati çekti. Misak-ı Ulusal’ın, ulusal iradenin sonucu olduğunu vurgulayan Şentop, Sivas Kongresi ile oluşturulan Heyet-i Temsiliye ile Meclis-i Mebusan içinde uyumlu bir bağ bulunduğunu göstermesinin, sonucun en kıymetli boyutu olduğunu kaydetti.
Misak-ı Ulusal kararlarıyla Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a ayak bastıktan daha sonra yürüttüğü çalışmaların onaylandığının ilan edildiğini belirten Şentop, “Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, Misak-ı Ulusal ile teyit edilmiş ve Ulusal Çabayı butlanla malül addetmek isteyen fitne odakları açığa düşürülmüştür.” diye konuştu.
Misak-ı Ulusal’ın bir başka değerli yanının, Türkiye Cumhuriyeti’nin hudutlarını tayin etmesi olduğunu söyleyen Şentop, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Koruyacağımız, hak tez edeceğimiz, dava edeceğimiz hudutlar Misak-ı Ulusal sonlarıdır. Bugün de ulusal egemenliğimizi korumak, ulusal varlığımızı devam ettirmek için gayret ediyoruz. 102 yıl evvel yapılan ulusal yeminin amacına ve ruhuna bugün de sadakatle bağlıyız. Bugün de ‘bizim olanı, bizden olanı, bizimle olanı’ korumak, savunmak ve yaşatmanın hengamesini veriyoruz. 102 yıl evvel ulusal bekamıza yönelen tehditler, bugün de devam ediyor. Biz de maruz kaldığımız tehditleri artık hudutlarımızda karşılamıyoruz. Tehditleri hudutlarımız ötesinde karşılayıp aziz milletimizi ve gönül coğrafyamızdaki kardeşlerimizi inançlı bir biçimde yaşatmaya çalışıyoruz. Büyük şair Yahya Kemal’in tabiriyle harabati değiliz. Erdemle anacağımız, anlatacağımız bir geçmişten geliyoruz. Hayalci değiliz, hayal kurmuyoruz. Real politiğin farkındayız. Ancak Türkiye’nin milletlerarası hukuktan kaynaklanan haklarını, yasal haklarını korumakta ve savunmakta sonuna kadar kararlıyız.”
“EMPERYALİZMİN ZULMÜ ALTINDA YAŞAYAN BİRÇOK MİLLETE DE ÖRNEK OLMUŞTUR”
TBMM Lideri Mustafa Şentop, Misak-ı Ulusal’ın, milletin, ateş çemberinden çıkmak için çabaya başlarken pusulası olduğunu lisana getirdi.
“Diğer ismiyle Ahdi Ulusal’ı, kabulünün 102. yılı vesilesiyle dikkat ve titizlikle, derinlikle hatırlamaya, anlamaya ve anlatmaya mecbur olduğumuzu görüyoruz.” diyen Şentop, Ulusal Uğraş tarihi açısından son derecede kıymetli bulunmasına karşın Misak-ı Ulusal’ın mahiyeti ve tarihi ehemmiyeti üzerinde hakkıyla durulmadığını kaydetti. Şentop, şunları kaydetti:
“halbuki Misak-ı Ulusal, milletimizin haklı gayretinin münasebetlerini ve prosedürünü açıkça ortaya koyduğu, tüm dünyaya ve bilhassa işgalci emperyal güçlere karşı ilan ettiği bir istiklal bildirisidir. Ülkemizin istiklal ve istikbalinin kuruluşunun resmi dokümanıdır. Milletin egemenliğini şahsında tecessüm ettiren Meclis tarafınca alınmış bir karar olması sebebiyle de meşruiyeti emsalsizdır; benzersizdir. O denli ki Misak-ı Ulusal ile ortaya konan münasebet ve sistemler, milletin varlığını ve bağımsızlığını müdafaada çizdiği hudutlar, emperyalizmin zulmü altında yaşayan biroldukca millete de örnek olmuştur. Cezayir’den Hindistan’a ezilenler coğrafyasında özgürlük ve bağımsızlık ateşinin yanmasını sağlamıştır.”
Kıymetli ilim insanlarının, kabul edilişinin 102. yıl dönümünde Misak-ı Ulusal’ı yeniden ele alarak tarihi değerine yakışır biçimde değerlendireceklerine ve ehemmiyetinin kavranmasına katkı yapacaklarına yönelik inancını lisana getiren Şentop, “Kuruluşunun 100’üncü yılını görkemli bir biçimde kutlamak için sabırsızlandığımız Türkiye Cumhuriyeti’ni, dünyanın en kuvvetli, inançlı, huzurlu ve müreffeh devleti haline getirmek için çalışıyor, çaba ediyoruz.” dedi.
Mustafa Şentop, Misak-ı Ulusal’ın hazırlanmasına ve kabul edilmesine öncülük eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, Misak-ı Ulusal kararlarını alan ve bütün baskılara karşın kararlarının gerisinde duran milletvekillerini rahmet, minnet ve hürmetle andı.
KAYNAK: AA
Misak-ı Ulusal’ın, Ulusal Uğraş’ın bir nevi reçetesi olarak Meclis-i Mebusan’ın cüret ve feraset sahibi milletvekillerinin oy birliğiyle 28 Ocak 1920 tarihinde kabul edildiğini anlatan Şentop, Meclis’in kapalı oturumunda alınan sonucun 17 Şubat 1920 tarihinde belirtildiğını kaydetti.
“Milli Yemin” ile Ulusal Caba’nın gayesi ve gayesinin belirlendiğini kaydeden Şentop, Meclis-i Mebusan üyeleri Misak-ı Ulusal ile “söz verdiklerinde” dünyanın ve Anadolu’nun yangın yeri üzere olduğunu, milletlerarası tertibin bir daha tanzim edildiğini belirtti. Şentop, kelam konusu devirde yeryüzünde hür ve bağımsız tek bir Müslüman devlet bulunmadığına, galip devletlerin maksadının da bu olduğuna dikkati çekerek, bu maksat için Birinci Dünya Savaşı daha sonrasında “kazanan haklıdır” kuralının işletildiğini; 20 milyona yakın sivil, 10 milyona yakın askerin ömrünü kaybettiği savaş daha sonrasında mağluplar üzerinde keyfi tasarruflarda bulunulduğunu anlattı.
TBMM Başkanı Şentop, “esasen aziz milletimizle ve İslam dünyasıyla, ismini ‘şark meselesi’ koydukları ezeli bir sıkıntıları vardı. Malazgirt Zaferi ile başlattıkları bu sorun, İstanbul’un fethiyle doruğa ulaşmıştı. Kazandıkları Birinci Dünya Savaşı ile 850 yıllık bir hesabı toptan görme imkanı yakaladıklarını düşünüyorlardı.” diye konuştu.
Galip devletlerin, bunun birinci adımını 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile attıklarını söyleyen Şentop, bu devletlerin, Osmanlı’nın “mütareke (ateşkes)” olarak nitelendirdiği antlaşmayı Anadolu’yu hiç bir dirençle müsabakadan işgal etmenin dokümanı olarak pahalandırmak istediklerine işaret etti. Milletin durumu fark ederek çabucak harekete geçtiğini ve birinci teşkilatlanmaya Trakya’da gidildiğini anlatan Şentop, bunu Kars İslam Şurası’nın izlediğini; akabinde süratli bir biçimde Ardahan, Trabzon, İzmir, Alaşehir, Balıkesir, Nazilli, Muğla kongrelerinin toplandığını belirtti.
“ESASINDA TAM BİR AKBABALAR SOFRASIYDI”
TBMM Başkanı Şentop, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Ulusal Uğraş’ı başlatmak için Samsun’a ayak basmasından evvel başlatılan kongrelerin, devam eden süreçte Erzurum ve Sivas kongrelerinin tabanını hazırladıklarına işaret ederek Anadolu’da istiklal ve hürriyet uğraşı devam ederken 18 Ocak 1919’da toplanan Paris Konferansı’nda devletlerin ve milletlerin geleceği ile yeni dünya sisteminin temellerinin görüşüldüğünü lisana getirdi.
Savaştan yenik çıkan devletlerin masaya çağrılmadığına dikkati çeken Şentop, “Onlar, tek taraflı mukavele yapar üzere, muahede koşulları belirlenince, yalnızca son metni imzalamaları için davet edileceklerdi. Temelinde tam bir akbabalar sofrasıydı. Galip devletler neyi hisse edeceklerini biliyorlardı; yalnızca nasıl paylaşacakları konusunda uzlaşamıyorlardı. Misak-ı Ulusal’ı anlamak için Paris Konferansı ve daha sonrasında toplanan Londra Konferansı görüşme ve kararlarını âlâ bilmek gerekiyor. Ulusal Gayret’in safhaları, aslında Paris Konferansı ile paralel bir sureci takip etti.” formunda konuştu.
Şentop, Mustafa Kemal Paşa’nın Ulusal Çaba’yı başlatmak üzere Samsun’a gidişini, Amasya’da yayımlanan genelgeyi, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını Paris Konferansı görüşmeleriyle birlikte kıymetlendirmek gerektiğine dikkati çekerek “Milletin istiklalini, milletin azim ve sonucu kurtaracaktır.” kelamının Amasya Genelgesi’nde yer almasının, Paris Konferansı’ndan sonuçları prestijiyle ülkenin lehine bir sonuç çıkmayacağına kanaat getirilmesinden kaynaklandığını belirtti.
Meclis-i Mebusan’ın, Misak-ı Ulusal’ı ilan etmesi için bir süre daha beklenmesi gerektiğini belirten Şentop, “Çünkü Paris Konferansı, Osmanlı Devleti’ni nasıl hisse edecekleri konusunu Londra Konferansı’na bırakmıştır. İşte Meclis-i Mebusan da tam bu etapta Misak-ı Ulusal’ı kabul etmiştir. Temelinde Misak-ı Ulusal, süreç üzerinde hızlandırıcı tesir yaptı. İşgal altındaki bir ülkenin Meclis’i tarafınca alınan kararlar meydan okuma mahiyetindedir. Misak-ı Ulusal’ın her hususu beraberinde milletlerarası işgal ve taksim planına bir karşılık niteliğindedir.” değerlendirmesinde bulundu.
“ŞEREFLE ANACAĞIMIZ BİR GEÇMİŞTEN GELİYORUZ”
TBMM Başkanı Şentop, Misak-ı Ulusal’ın milli gayelerin manifestosu olduğuna işaret ederek, Meclis-i Mebusan’ın aldığı kararların en kıymetlisinin de Misak-ı Ulusal olduğuna dikkati çekti. Misak-ı Ulusal’ın, ulusal iradenin sonucu olduğunu vurgulayan Şentop, Sivas Kongresi ile oluşturulan Heyet-i Temsiliye ile Meclis-i Mebusan içinde uyumlu bir bağ bulunduğunu göstermesinin, sonucun en kıymetli boyutu olduğunu kaydetti.
Misak-ı Ulusal kararlarıyla Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a ayak bastıktan daha sonra yürüttüğü çalışmaların onaylandığının ilan edildiğini belirten Şentop, “Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, Misak-ı Ulusal ile teyit edilmiş ve Ulusal Çabayı butlanla malül addetmek isteyen fitne odakları açığa düşürülmüştür.” diye konuştu.
Misak-ı Ulusal’ın bir başka değerli yanının, Türkiye Cumhuriyeti’nin hudutlarını tayin etmesi olduğunu söyleyen Şentop, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Koruyacağımız, hak tez edeceğimiz, dava edeceğimiz hudutlar Misak-ı Ulusal sonlarıdır. Bugün de ulusal egemenliğimizi korumak, ulusal varlığımızı devam ettirmek için gayret ediyoruz. 102 yıl evvel yapılan ulusal yeminin amacına ve ruhuna bugün de sadakatle bağlıyız. Bugün de ‘bizim olanı, bizden olanı, bizimle olanı’ korumak, savunmak ve yaşatmanın hengamesini veriyoruz. 102 yıl evvel ulusal bekamıza yönelen tehditler, bugün de devam ediyor. Biz de maruz kaldığımız tehditleri artık hudutlarımızda karşılamıyoruz. Tehditleri hudutlarımız ötesinde karşılayıp aziz milletimizi ve gönül coğrafyamızdaki kardeşlerimizi inançlı bir biçimde yaşatmaya çalışıyoruz. Büyük şair Yahya Kemal’in tabiriyle harabati değiliz. Erdemle anacağımız, anlatacağımız bir geçmişten geliyoruz. Hayalci değiliz, hayal kurmuyoruz. Real politiğin farkındayız. Ancak Türkiye’nin milletlerarası hukuktan kaynaklanan haklarını, yasal haklarını korumakta ve savunmakta sonuna kadar kararlıyız.”
“EMPERYALİZMİN ZULMÜ ALTINDA YAŞAYAN BİRÇOK MİLLETE DE ÖRNEK OLMUŞTUR”
TBMM Lideri Mustafa Şentop, Misak-ı Ulusal’ın, milletin, ateş çemberinden çıkmak için çabaya başlarken pusulası olduğunu lisana getirdi.
“Diğer ismiyle Ahdi Ulusal’ı, kabulünün 102. yılı vesilesiyle dikkat ve titizlikle, derinlikle hatırlamaya, anlamaya ve anlatmaya mecbur olduğumuzu görüyoruz.” diyen Şentop, Ulusal Uğraş tarihi açısından son derecede kıymetli bulunmasına karşın Misak-ı Ulusal’ın mahiyeti ve tarihi ehemmiyeti üzerinde hakkıyla durulmadığını kaydetti. Şentop, şunları kaydetti:
“halbuki Misak-ı Ulusal, milletimizin haklı gayretinin münasebetlerini ve prosedürünü açıkça ortaya koyduğu, tüm dünyaya ve bilhassa işgalci emperyal güçlere karşı ilan ettiği bir istiklal bildirisidir. Ülkemizin istiklal ve istikbalinin kuruluşunun resmi dokümanıdır. Milletin egemenliğini şahsında tecessüm ettiren Meclis tarafınca alınmış bir karar olması sebebiyle de meşruiyeti emsalsizdır; benzersizdir. O denli ki Misak-ı Ulusal ile ortaya konan münasebet ve sistemler, milletin varlığını ve bağımsızlığını müdafaada çizdiği hudutlar, emperyalizmin zulmü altında yaşayan biroldukca millete de örnek olmuştur. Cezayir’den Hindistan’a ezilenler coğrafyasında özgürlük ve bağımsızlık ateşinin yanmasını sağlamıştır.”
Kıymetli ilim insanlarının, kabul edilişinin 102. yıl dönümünde Misak-ı Ulusal’ı yeniden ele alarak tarihi değerine yakışır biçimde değerlendireceklerine ve ehemmiyetinin kavranmasına katkı yapacaklarına yönelik inancını lisana getiren Şentop, “Kuruluşunun 100’üncü yılını görkemli bir biçimde kutlamak için sabırsızlandığımız Türkiye Cumhuriyeti’ni, dünyanın en kuvvetli, inançlı, huzurlu ve müreffeh devleti haline getirmek için çalışıyor, çaba ediyoruz.” dedi.
Mustafa Şentop, Misak-ı Ulusal’ın hazırlanmasına ve kabul edilmesine öncülük eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, Misak-ı Ulusal kararlarını alan ve bütün baskılara karşın kararlarının gerisinde duran milletvekillerini rahmet, minnet ve hürmetle andı.
KAYNAK: AA