Kılıçdaroğlu ile Akşener’in formülü Ankara’da alay konusu oldu Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini önnazarann anayasa değişikliğinin kabul edildiği 2017 yılından beri, muhalefet bir daha parlamenter sistemi geri getirme savını lisanından düşürmüyor. Ortadan geçen dört yıllık süreçte nasıl bir parlamenter sistem önerdiklerine ait tek satır yazılı metin ortaya koyamayan muhalefet, HDP’nin de ortasında yer aldığı bir anayasa değişikliği taslağına ise şiddetle karşı çıkıyor.
OLMAYAN MAKAMA ADAY
Millet İttifakı’nda adaylık tartışmaları tepe yaptığı bir devirde, DÜZGÜN Parti Genel Lideri Meral Akşener, yeni bir gündeme imza attı. CHP’nin yayın organı Halk TV’de katıldığı bir programda cumhurbaşkanlığı için katiyen aday olmadığını söz ederek, “Ben başbakan adayıyım” dedi. Akşener bu biçimdece cumhurbaşkanlığı adaylığını Kılıçdaroğlu’na bırakacağını ima etti. Fakat Akşener’in gözden kaçırdığı bir durum vardı. Anayasa değişikliği ile başbakanlık makamı lağvedildi. Yürütmenin bütün yetkileri seçilmiş cumhurbaşkanına verildi. Akşener’in aday olduğu başbakanlık makamının bir daha ihdas edilmesi için Anayasa’nın değişmesi gerekiyor.
REFERANDUM İÇİN 362 MİLLETVEKİLİ LAZIM
Son Anayasa değişikliği ile TBMM’de milletvekili sayısı 600’e çıkarıldı. Anayasa değişikliği için Meclis’te 401 milletvekilinin evet oyuna gereksinim var. Anayasa değişikliğini referanduma sunmak için ise en az 361 milletvekilinin onayı gerekiyor. Muhalefet düşündüğü Anayasa değişikliği için yapılacak seçimlerde Meclis Başkanı’nı da göz önünde bulundurduğumuzda en az 362 milletvekili çıkartması gerekir. Sıfır fire ile değişiklik Meclis’te kabul edilirse, referandum süreci başlayacak.
HDP BUNUN NERESİNDE OLACAK
bu biçimde bir ihtimal şimdilik yoldaş ankette bile görülmüyor. AK Parti ve MHP tersi bütün partiler bir ortaya toplansa bile ufukta bu biçimde bir ihtimalden bahsetmek güç. HDP’nin planın haricinde tutulmasıyla bu ihtimalin gerçekleşmesi imkansız. ötürüsıyla Meral Akşener’in başbakan olabilmesi için HDP’nin de ortasında bulunduğu muhalefet bloğunun Anayasa’da ön görülen beşte üçlük çoğunluğu elde etmesi gerekiyor. Bu durumda da HDP’nin isteklerinin yerine getirilmesi gerekecek.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
Pekala süreç nasıl işleyecek? 2023’ün Haziran ayında seçimler var. Cumhur İttifakı’nın haricindeki partiler seçim kararında en az 362 milletvekili çıkaracak. Seçim sonuçları katılaştıktan daha sonra Meclis idaresinin oluşması için genel heyet çalışmaları başlayacak. Evvel Meclis lideri ardından Meclis’in başka organları için seçimler yapılacak. Meclis idaresi oluştuktan daha sonra siyasi partiler kanun teklifleri vermeye başlayacaklar. Muhalefet bloğu, parlamenter sistemi ön bakılırsan Anayasa değişiklik teklifini Meclis Başkanlığı’na sunacak. Kurul ve genel heyet evrelerinin akabinde, en az 361 milletvekilinin oyuyla kabul edilen Anayasa değişikliği referanduma sunulacak. Referandumdan yüzde 50+1 ile değişiklik kabul edilirse yeni anayasa yürürlüğe girecek.
HESABI NASIL YAPMIŞLAR?
Muhalefet 2017 yılından beri, parlamenter sistemi geri getirme tezini lisanından düşürmüyor. DÜZGÜN Parti genel lideri Meral Akşener’in aday olduğu Başbakanlık makamının bir daha ihdas edilmesi için ise Anayasanın değişmesi zarurî. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki milletvekili sayısı 600. Anayasa değişikliği için 400 oya muhtaçlık var.
Değişikliği referanduma sunmak için en az 361 vekilin ‘evet’ demesi gerek. En yoldaş ankette bu biçimde ihtimal yok. Üstelik milletin seçtiği Cumhurbaşkanı’nın tüm yetkilerini Akşener’e devretmeyi kabul etmesi gerekecek.
CUMHURBAŞKANINI KİM SEÇECEK?
Akşener’in aday olduğu Başbakanlık makamının bir daha ihdas edilmesi için anayasanın değişmesi mecburî. Üstelik milletin seçtiği Cumhurbaşkanı’nın tüm yetkilerini Akşener’e devretmeyi kabul etmesi gerekecek. Seçilen cumhurbaşkanı Akşener’in başbakanlığı için fazlaca istekli ise bu süreçlerin süratli bir biçimde ilerlemesine yardımcı olabilir. “Beni millet yürütmenin başına seçti, lakin ben yetkilerimi Meral Akşener’e devrediyorum” diyen bir isim cumhurbaşkanı seçilmeli. Güçlendirilmiş parlamenter sistemi savunanlar bu vakte kadar ortaya bir hal koymadıkları için nasıl bir sistem önerdikleri bilinmiyor.
MECLİS’TE ÇOĞUNLUK CUMHUR İTTİFAKI’NDA OLURSA NE OLACAK
Seçilmiş Cumhurbaşkanı ile mi yollarına devam edilecek, yoksa cumhurbaşkanı seçimini tekrar eskisi üzere Meclis’e mi verileceği de meçhul. Seçimlerin birinci tipinde Meclis’te Cumhur İttifakı çoğunluğu elde eder, seçimler ikinci tipe kalırsa, muhalefetin nasıl bir hal takınacağını kestirmek güç. Parlamenter sistem arzulayan muhalefet, sistem değişikliği için ısrarlı olacak mı?
KAYNAK: YENİ ŞAFAK
OLMAYAN MAKAMA ADAY
Millet İttifakı’nda adaylık tartışmaları tepe yaptığı bir devirde, DÜZGÜN Parti Genel Lideri Meral Akşener, yeni bir gündeme imza attı. CHP’nin yayın organı Halk TV’de katıldığı bir programda cumhurbaşkanlığı için katiyen aday olmadığını söz ederek, “Ben başbakan adayıyım” dedi. Akşener bu biçimdece cumhurbaşkanlığı adaylığını Kılıçdaroğlu’na bırakacağını ima etti. Fakat Akşener’in gözden kaçırdığı bir durum vardı. Anayasa değişikliği ile başbakanlık makamı lağvedildi. Yürütmenin bütün yetkileri seçilmiş cumhurbaşkanına verildi. Akşener’in aday olduğu başbakanlık makamının bir daha ihdas edilmesi için Anayasa’nın değişmesi gerekiyor.
REFERANDUM İÇİN 362 MİLLETVEKİLİ LAZIM
Son Anayasa değişikliği ile TBMM’de milletvekili sayısı 600’e çıkarıldı. Anayasa değişikliği için Meclis’te 401 milletvekilinin evet oyuna gereksinim var. Anayasa değişikliğini referanduma sunmak için ise en az 361 milletvekilinin onayı gerekiyor. Muhalefet düşündüğü Anayasa değişikliği için yapılacak seçimlerde Meclis Başkanı’nı da göz önünde bulundurduğumuzda en az 362 milletvekili çıkartması gerekir. Sıfır fire ile değişiklik Meclis’te kabul edilirse, referandum süreci başlayacak.
HDP BUNUN NERESİNDE OLACAK
bu biçimde bir ihtimal şimdilik yoldaş ankette bile görülmüyor. AK Parti ve MHP tersi bütün partiler bir ortaya toplansa bile ufukta bu biçimde bir ihtimalden bahsetmek güç. HDP’nin planın haricinde tutulmasıyla bu ihtimalin gerçekleşmesi imkansız. ötürüsıyla Meral Akşener’in başbakan olabilmesi için HDP’nin de ortasında bulunduğu muhalefet bloğunun Anayasa’da ön görülen beşte üçlük çoğunluğu elde etmesi gerekiyor. Bu durumda da HDP’nin isteklerinin yerine getirilmesi gerekecek.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
Pekala süreç nasıl işleyecek? 2023’ün Haziran ayında seçimler var. Cumhur İttifakı’nın haricindeki partiler seçim kararında en az 362 milletvekili çıkaracak. Seçim sonuçları katılaştıktan daha sonra Meclis idaresinin oluşması için genel heyet çalışmaları başlayacak. Evvel Meclis lideri ardından Meclis’in başka organları için seçimler yapılacak. Meclis idaresi oluştuktan daha sonra siyasi partiler kanun teklifleri vermeye başlayacaklar. Muhalefet bloğu, parlamenter sistemi ön bakılırsan Anayasa değişiklik teklifini Meclis Başkanlığı’na sunacak. Kurul ve genel heyet evrelerinin akabinde, en az 361 milletvekilinin oyuyla kabul edilen Anayasa değişikliği referanduma sunulacak. Referandumdan yüzde 50+1 ile değişiklik kabul edilirse yeni anayasa yürürlüğe girecek.
HESABI NASIL YAPMIŞLAR?
Muhalefet 2017 yılından beri, parlamenter sistemi geri getirme tezini lisanından düşürmüyor. DÜZGÜN Parti genel lideri Meral Akşener’in aday olduğu Başbakanlık makamının bir daha ihdas edilmesi için ise Anayasanın değişmesi zarurî. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki milletvekili sayısı 600. Anayasa değişikliği için 400 oya muhtaçlık var.
Değişikliği referanduma sunmak için en az 361 vekilin ‘evet’ demesi gerek. En yoldaş ankette bu biçimde ihtimal yok. Üstelik milletin seçtiği Cumhurbaşkanı’nın tüm yetkilerini Akşener’e devretmeyi kabul etmesi gerekecek.
CUMHURBAŞKANINI KİM SEÇECEK?
Akşener’in aday olduğu Başbakanlık makamının bir daha ihdas edilmesi için anayasanın değişmesi mecburî. Üstelik milletin seçtiği Cumhurbaşkanı’nın tüm yetkilerini Akşener’e devretmeyi kabul etmesi gerekecek. Seçilen cumhurbaşkanı Akşener’in başbakanlığı için fazlaca istekli ise bu süreçlerin süratli bir biçimde ilerlemesine yardımcı olabilir. “Beni millet yürütmenin başına seçti, lakin ben yetkilerimi Meral Akşener’e devrediyorum” diyen bir isim cumhurbaşkanı seçilmeli. Güçlendirilmiş parlamenter sistemi savunanlar bu vakte kadar ortaya bir hal koymadıkları için nasıl bir sistem önerdikleri bilinmiyor.
MECLİS’TE ÇOĞUNLUK CUMHUR İTTİFAKI’NDA OLURSA NE OLACAK
Seçilmiş Cumhurbaşkanı ile mi yollarına devam edilecek, yoksa cumhurbaşkanı seçimini tekrar eskisi üzere Meclis’e mi verileceği de meçhul. Seçimlerin birinci tipinde Meclis’te Cumhur İttifakı çoğunluğu elde eder, seçimler ikinci tipe kalırsa, muhalefetin nasıl bir hal takınacağını kestirmek güç. Parlamenter sistem arzulayan muhalefet, sistem değişikliği için ısrarlı olacak mı?
KAYNAK: YENİ ŞAFAK