Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı adayı, Akşener başbakan adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanlığı adaylığı için sinyal vermesinin akabinde Meral Akşener’in tavrı merak ediliyordu. Hürriyet Gazetesi Muharrir Abdülkadir Selvi, köşe yazısında Akşener ve Kılıçdaroğlu’nun seçim stratejisini kaleme aldı.
Selvi’nin dikkat çeken köşe yazısı:
Başkanlık sistemine geçilmesiyle birlikte “Başbakanlık mı kaldı ki Meral Akşener, başbakan adayı olsun?” diyeceksiniz.
Birinci başta ben de o denli düşünmüştüm lakin Millet İttifakı’nın 2023 stratejisinin detaylarına ulaşınca Kılıçdaroğlu ile Akşener içindeki nazaranv dağılımını yansıtmayı düşündüm. Millet İttifakı 2023 seçimlerine ait stratejisini netleştirmeye başladı. şüphesiz seçim sürecine girilmesiyle birlikte taşlar yerine oturacak ancak anladığım kadarıyla Kılıçdaroğlu ile Akşener içinde şimdiden hem art kapı diplomasisi işlemeye başlamış, birebir vakitte iki önder gerek duydukları her vakit görüşebiliyorlar.
ORTAK ADAY MI, BAŞKA FARKLI MI
2023 seçimlerine giderken Millet İttifakı’nın cevaplandırması gereken en kıymetli soru, ortak aday olacak mı yoksa birinci çeşide partiler kendi adaylarıyla girip, seçim ikinci tipe kalırsa Erdoğan karşısındaki aday üzerinde mi ittifak yapılacak sorusu. Cumhur İttifakı’nın adayının Cumhurbaşkanı Erdoğan olduğu muhakkak. Fakat muhalefeti en epeyce cumhurbaşkanı adayının nasıl belirleneceği ve kimin aday olacağı sorusunun zorlayacağını tabir etmiştim. O zorluk devam ediyor ama Kılıçdaroğlu ile Akşener’in birtakım kimi verdikleri iletilerle birtakım kimi art kapı diplomasisini işleterek bu soruların cevaplarını hazırlamaya başladıkları izlenimi edindim.
2023 İÇİN MODEL ÖNERİSİ NE OLACAK?
2023’e giderken Millet İttifakı açısından hayati noktayı ise, “2023 stratejisi” oluşturacak. 2023 seçimlerinde Millet İttifakı seçmenlerin huzuruna nasıl bir teklif ile çıkacak? Bir yanda parlamenter sisteme dönüşü vaat ediyorlar, öbür yanda ise Başkanlık Sistemi’ne nazaran bir cumhurbaşkanı adayı çıkaracaklar. Bunu nasıl modelleyecekler? bir daha edindiğim izlenimi aktarayım. Millet İttifakı bu modeli oluşturma konusunda bir hazırlık içine girmiş. Artık o modelin ulaşabildiğim detaylarını paylaşacağım.
ADIM ADIM CUMHURBAŞKANI ADAYLIĞINA
Ancak evvel 2023 sürecinde Kılıçdaroğlu’nun durumunu tespit etmemiz gerekiyor. Bunun bir miladı var. 7 Aralık günü Meclis’te bütçe görüşmeleri sırasında kürsüde olan Kılıçdaroğlu’na, AK Parti milletvekilleri, “Aday ol, aday olabilecek misin?” diye laf attı. Bunun üzerine Kılıçdaroğlu, “Benim aday olup olmayacağımı size kim söylemiş oldu?” diye karşılık verdi.
ADAYLIK İLANI
O günden bu yana cumhurbaşkanı adaylığı her sorulduğunda Kılıçdaroğlu, daha sıcak bildiriler verdi. Her geçen gün cumhurbaşkanı adaylığına daha yaklaştığını gösteren açıklamalar yaptı. En son “Millet İttifakı isterse cumhurbaşkanı adayı olurum” dedi. Daha ne desin?
AKŞENER NE DER?
Meral Akşener her seferinde cumhurbaşkanı adayı olmayacağını, Millet İttifakı’nın ortak aday çıkarması konusunda engelleyici olmayacağını tabir ediyor. UYGUN Parti’de ise bir küme, bayan olması ve muhafazakâr kesitten de oy alabilme potansiyeli taşıması niçiniyle Akşener’in muhalefetin ortak adayı olmasını öneriyor. Öneriyordu demek daha gerçek olur. Çünkü Kılıçdaroğlu’nun adaylığı güç kazanmaya başladıkça UYGUN Parti’de de bir ağız değişikliği hissedilmeye başlandı. “Cumhurbaşkanı adaylığı Kılıçdaroğlu’nun hakkıdır” yorumları önplana çıktı. Bu hal değişikliği Kılıçdaroğlu’nun kurmayları ile Akşener’in takımı içinde yürütülen görüşmelere bağlandı.
KIRILMA NOKTASI
Meral Akşener’in 12 Temmuz’da Kılıçdaroğlu’nun memleketi olan Tunceli’de yaptığı açıklama ise bir kırılma noktası oldu. Akşener, “Sayın Kılıçdaroğlu’nun adaylığına hürmet duyarım, en doğal hakkıdır. Benim bu hususta yorum yapmam yanlışsız olmaz. Aday olursa hürmet duyarım” demişti.
KILIÇDAROĞLU’NUN KONUMU
Cumhurbaşkanı adaylığına hakikat her geçen gün bir adım daha yaklaşan Kılıçdaroğlu, evvela Millet İttifakı’nın ortak adayı olmayı hedefliyor. Kılıçdaroğlu beraberinde Millet İttifakı’nın diğer bir isim üzerinde uzlaşmaya eğilimi doğarsa ona da mani olmayacağı iletisini veriyor.
2023 seçimlerine ilişkin Kılıçdaroğlu’nun konumunu netleştirecek olursak, ya kendisi aday olacak ya da cumhurbaşkanı adayı olacak kişiyi belirleyecek.
2023 STRATEJİSİ
Millet İttifakı’nda hesaplar cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci çeşide kalacağı hesabı üzerine yapılıyor. Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adayı olması ve başkanlık sisteminden, parlamenter sisteme dönüşüme öncülük etmesi isteniyor. “CHP önderinin Türkiye’yi yönetmeye talip olması gerekir” yorumu yapılıyor. İkinci en yüksek oya sahip partinin genel lideri olarak Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’dan daha sonra ikinci çeşide kalacak aday olacağına kesin gözle bakılıyor.
KÜRTLER İÇİN AKŞENER Mİ, KILIÇDAROĞLU MU
Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci cinse kalırsa Kürtlerin Kılıçdaroğlu’na oy vereceği hesabı yapılıyor. “Ama Akşener aday olsa ikinci çeşitte Kürtler Akşener’e oy vermez” deniliyor.
2023 MODELİ
2023 seçimlerine giderken Millet İttifakı’nın kamuoyuna yönelik bir deklarasyon açıklaması planlanıyor. Pekala bu deklarasyon nasıl olacak?
Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı’nın ortak cumhurbaşkanı adayıdır.
“Seçimlerden daha sonra iki yıl ortasında parlamenter sisteme geçişi taahhüt ediyoruz.”
KILIÇDAROĞLU’NUN CUMHURBAŞKANI KRİTERLERİ
BU noktada Kılıçdaroğlu’nun çıkardığı cumhurbaşkanlığı profili ehemmiyet kazanıyor:
1- Cumhurbaşkanı kendisi, ailesi ve hayat üslubuyla topluma örnek olacak.
2- Yeni cumhurbaşkanı başlangıçta olağanüstü yetkilere sahip olacak. “Cumhurbaşkanı oldum, bütün yetkiler bende, ne demek parlamenter sistem, nereden çıktı bu” derse her şey tuzla buz olur.
3- Parlamenter sistemi getireceğiz ve cumhurbaşkanı sahip olduğu yetkilerin değerli bir kısmını tekrar parlamentoya devredecek. ötürüsıyla seçilecek cumhurbaşkanının nefsine hâkim olması, verdiği kelamda durması lazım.
İMAMOĞLU VE YAVAŞ’IN DURUMU
Kılıçdaroğlu, ülkü cumhurbaşkanı adayı olarak kendisini tanım ediyor. Bir tek “Adı Kemal soyadı Kılıçdaroğlu olacak” demediği kalmış. Bu durumda cumhurbaşkanı adaylığını başına koymuş olan Ekrem İmamoğlu’nun durumu ne olacak?
Kılıçdaroğlu’nun Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın ikinci devir de belediye lideri olarak halka hizmet etmelerini istediği biliniyor. Bir de Ekrem İmamoğlu ya da Mansur Yavaş aday olduğu takdirde belediyelerin AK Parti’ye geçecek olması İmamoğlu ve Yavaş’ın önüne pürüz olarak çıkarılıyor.
Mansur Yavaş’ın ikinci devir de Ankaralılara hizmet etmek istediğini bildirdiği tabir ediliyor.
İMAMOĞLU DENKLEMDE VAR MI?
Ama Ekrem İmamoğlu’nun, İstanbul seçimlerinin yenilendiği 23 Haziran gecesinden bu yana büyük bir istekle cumhurbaşkanı adayı olmak istediği biliniyor. Ancak Kılıçdaroğlu’nun kurduğu her denklem, Ekrem İmamoğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığının önünü kesmeye yönelik. Kılıçdaroğlu kendisi aday olmasa da cumhurbaşkanlığı seçiminde muhafazakâr kısımdan oy alabilecek bir ismin aday olması niyetinde.
İMAMOĞLU NE YAPAR?
Cumhurbaşkanlığı hesapları niçiniyle karşı karşıya gelen Kılıçdaroğlu ile İmamoğlu içindeki gayretin aday belirleme sürecinde doruğa tırmanması bekleniyor.
AKŞENER’İN BAŞBAKANLIĞI
Artık gelelim en başta sorduğumuz sorunun yanıtına.
Millet İttifakı bir de takvim belirlemiş. Kılıçdaroğlu seçilirse Anayasa’yı değiştirip 2 yıl ortasında parlamenter sisteme bakılırsa seçimlere gidilmesi planlanıyor. Bu durumda başbakan adayının Meral Akşener olacağı söz ediliyor. Millet İttifakı’nın 2023 stratejisinin özü cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, başbakan adayı Meral Akşener denilebilir.
Doğal bu modelin önemli zaafları var. Onu da yeni gelişmeler ışığında masaya yatıracağız.
Selvi’nin dikkat çeken köşe yazısı:
Başkanlık sistemine geçilmesiyle birlikte “Başbakanlık mı kaldı ki Meral Akşener, başbakan adayı olsun?” diyeceksiniz.
Birinci başta ben de o denli düşünmüştüm lakin Millet İttifakı’nın 2023 stratejisinin detaylarına ulaşınca Kılıçdaroğlu ile Akşener içindeki nazaranv dağılımını yansıtmayı düşündüm. Millet İttifakı 2023 seçimlerine ait stratejisini netleştirmeye başladı. şüphesiz seçim sürecine girilmesiyle birlikte taşlar yerine oturacak ancak anladığım kadarıyla Kılıçdaroğlu ile Akşener içinde şimdiden hem art kapı diplomasisi işlemeye başlamış, birebir vakitte iki önder gerek duydukları her vakit görüşebiliyorlar.
ORTAK ADAY MI, BAŞKA FARKLI MI
2023 seçimlerine giderken Millet İttifakı’nın cevaplandırması gereken en kıymetli soru, ortak aday olacak mı yoksa birinci çeşide partiler kendi adaylarıyla girip, seçim ikinci tipe kalırsa Erdoğan karşısındaki aday üzerinde mi ittifak yapılacak sorusu. Cumhur İttifakı’nın adayının Cumhurbaşkanı Erdoğan olduğu muhakkak. Fakat muhalefeti en epeyce cumhurbaşkanı adayının nasıl belirleneceği ve kimin aday olacağı sorusunun zorlayacağını tabir etmiştim. O zorluk devam ediyor ama Kılıçdaroğlu ile Akşener’in birtakım kimi verdikleri iletilerle birtakım kimi art kapı diplomasisini işleterek bu soruların cevaplarını hazırlamaya başladıkları izlenimi edindim.
2023 İÇİN MODEL ÖNERİSİ NE OLACAK?
2023’e giderken Millet İttifakı açısından hayati noktayı ise, “2023 stratejisi” oluşturacak. 2023 seçimlerinde Millet İttifakı seçmenlerin huzuruna nasıl bir teklif ile çıkacak? Bir yanda parlamenter sisteme dönüşü vaat ediyorlar, öbür yanda ise Başkanlık Sistemi’ne nazaran bir cumhurbaşkanı adayı çıkaracaklar. Bunu nasıl modelleyecekler? bir daha edindiğim izlenimi aktarayım. Millet İttifakı bu modeli oluşturma konusunda bir hazırlık içine girmiş. Artık o modelin ulaşabildiğim detaylarını paylaşacağım.
ADIM ADIM CUMHURBAŞKANI ADAYLIĞINA
Ancak evvel 2023 sürecinde Kılıçdaroğlu’nun durumunu tespit etmemiz gerekiyor. Bunun bir miladı var. 7 Aralık günü Meclis’te bütçe görüşmeleri sırasında kürsüde olan Kılıçdaroğlu’na, AK Parti milletvekilleri, “Aday ol, aday olabilecek misin?” diye laf attı. Bunun üzerine Kılıçdaroğlu, “Benim aday olup olmayacağımı size kim söylemiş oldu?” diye karşılık verdi.
ADAYLIK İLANI
O günden bu yana cumhurbaşkanı adaylığı her sorulduğunda Kılıçdaroğlu, daha sıcak bildiriler verdi. Her geçen gün cumhurbaşkanı adaylığına daha yaklaştığını gösteren açıklamalar yaptı. En son “Millet İttifakı isterse cumhurbaşkanı adayı olurum” dedi. Daha ne desin?
AKŞENER NE DER?
Meral Akşener her seferinde cumhurbaşkanı adayı olmayacağını, Millet İttifakı’nın ortak aday çıkarması konusunda engelleyici olmayacağını tabir ediyor. UYGUN Parti’de ise bir küme, bayan olması ve muhafazakâr kesitten de oy alabilme potansiyeli taşıması niçiniyle Akşener’in muhalefetin ortak adayı olmasını öneriyor. Öneriyordu demek daha gerçek olur. Çünkü Kılıçdaroğlu’nun adaylığı güç kazanmaya başladıkça UYGUN Parti’de de bir ağız değişikliği hissedilmeye başlandı. “Cumhurbaşkanı adaylığı Kılıçdaroğlu’nun hakkıdır” yorumları önplana çıktı. Bu hal değişikliği Kılıçdaroğlu’nun kurmayları ile Akşener’in takımı içinde yürütülen görüşmelere bağlandı.
KIRILMA NOKTASI
Meral Akşener’in 12 Temmuz’da Kılıçdaroğlu’nun memleketi olan Tunceli’de yaptığı açıklama ise bir kırılma noktası oldu. Akşener, “Sayın Kılıçdaroğlu’nun adaylığına hürmet duyarım, en doğal hakkıdır. Benim bu hususta yorum yapmam yanlışsız olmaz. Aday olursa hürmet duyarım” demişti.
KILIÇDAROĞLU’NUN KONUMU
Cumhurbaşkanı adaylığına hakikat her geçen gün bir adım daha yaklaşan Kılıçdaroğlu, evvela Millet İttifakı’nın ortak adayı olmayı hedefliyor. Kılıçdaroğlu beraberinde Millet İttifakı’nın diğer bir isim üzerinde uzlaşmaya eğilimi doğarsa ona da mani olmayacağı iletisini veriyor.
2023 seçimlerine ilişkin Kılıçdaroğlu’nun konumunu netleştirecek olursak, ya kendisi aday olacak ya da cumhurbaşkanı adayı olacak kişiyi belirleyecek.
2023 STRATEJİSİ
Millet İttifakı’nda hesaplar cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci çeşide kalacağı hesabı üzerine yapılıyor. Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adayı olması ve başkanlık sisteminden, parlamenter sisteme dönüşüme öncülük etmesi isteniyor. “CHP önderinin Türkiye’yi yönetmeye talip olması gerekir” yorumu yapılıyor. İkinci en yüksek oya sahip partinin genel lideri olarak Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’dan daha sonra ikinci çeşide kalacak aday olacağına kesin gözle bakılıyor.
KÜRTLER İÇİN AKŞENER Mİ, KILIÇDAROĞLU MU
Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci cinse kalırsa Kürtlerin Kılıçdaroğlu’na oy vereceği hesabı yapılıyor. “Ama Akşener aday olsa ikinci çeşitte Kürtler Akşener’e oy vermez” deniliyor.
2023 MODELİ
2023 seçimlerine giderken Millet İttifakı’nın kamuoyuna yönelik bir deklarasyon açıklaması planlanıyor. Pekala bu deklarasyon nasıl olacak?
Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı’nın ortak cumhurbaşkanı adayıdır.
“Seçimlerden daha sonra iki yıl ortasında parlamenter sisteme geçişi taahhüt ediyoruz.”
KILIÇDAROĞLU’NUN CUMHURBAŞKANI KRİTERLERİ
BU noktada Kılıçdaroğlu’nun çıkardığı cumhurbaşkanlığı profili ehemmiyet kazanıyor:
1- Cumhurbaşkanı kendisi, ailesi ve hayat üslubuyla topluma örnek olacak.
2- Yeni cumhurbaşkanı başlangıçta olağanüstü yetkilere sahip olacak. “Cumhurbaşkanı oldum, bütün yetkiler bende, ne demek parlamenter sistem, nereden çıktı bu” derse her şey tuzla buz olur.
3- Parlamenter sistemi getireceğiz ve cumhurbaşkanı sahip olduğu yetkilerin değerli bir kısmını tekrar parlamentoya devredecek. ötürüsıyla seçilecek cumhurbaşkanının nefsine hâkim olması, verdiği kelamda durması lazım.
İMAMOĞLU VE YAVAŞ’IN DURUMU
Kılıçdaroğlu, ülkü cumhurbaşkanı adayı olarak kendisini tanım ediyor. Bir tek “Adı Kemal soyadı Kılıçdaroğlu olacak” demediği kalmış. Bu durumda cumhurbaşkanı adaylığını başına koymuş olan Ekrem İmamoğlu’nun durumu ne olacak?
Kılıçdaroğlu’nun Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın ikinci devir de belediye lideri olarak halka hizmet etmelerini istediği biliniyor. Bir de Ekrem İmamoğlu ya da Mansur Yavaş aday olduğu takdirde belediyelerin AK Parti’ye geçecek olması İmamoğlu ve Yavaş’ın önüne pürüz olarak çıkarılıyor.
Mansur Yavaş’ın ikinci devir de Ankaralılara hizmet etmek istediğini bildirdiği tabir ediliyor.
İMAMOĞLU DENKLEMDE VAR MI?
Ama Ekrem İmamoğlu’nun, İstanbul seçimlerinin yenilendiği 23 Haziran gecesinden bu yana büyük bir istekle cumhurbaşkanı adayı olmak istediği biliniyor. Ancak Kılıçdaroğlu’nun kurduğu her denklem, Ekrem İmamoğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığının önünü kesmeye yönelik. Kılıçdaroğlu kendisi aday olmasa da cumhurbaşkanlığı seçiminde muhafazakâr kısımdan oy alabilecek bir ismin aday olması niyetinde.
İMAMOĞLU NE YAPAR?
Cumhurbaşkanlığı hesapları niçiniyle karşı karşıya gelen Kılıçdaroğlu ile İmamoğlu içindeki gayretin aday belirleme sürecinde doruğa tırmanması bekleniyor.
AKŞENER’İN BAŞBAKANLIĞI
Artık gelelim en başta sorduğumuz sorunun yanıtına.
Millet İttifakı bir de takvim belirlemiş. Kılıçdaroğlu seçilirse Anayasa’yı değiştirip 2 yıl ortasında parlamenter sisteme bakılırsa seçimlere gidilmesi planlanıyor. Bu durumda başbakan adayının Meral Akşener olacağı söz ediliyor. Millet İttifakı’nın 2023 stratejisinin özü cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, başbakan adayı Meral Akşener denilebilir.
Doğal bu modelin önemli zaafları var. Onu da yeni gelişmeler ışığında masaya yatıracağız.