İşte ABD’nin sonucunın perde arkası!

CesHef

Global Mod
Global Mod
İşte ABD’nin sonucunın perde arkası! Yunan uzmanlar, ABD’nin Doğu Akdeniz Boru Çizgisi (EastMed) projesinden dayanağını çekmesine ait değerlendirmelerde bulundu.

Doğu Akdeniz’den çıkarılacak gazın Kıbrıs üzerinden Yunanistan’a, oradan da İtalya’ya ulaştırılmasını hedefleyen EastMed projesine ait muahede, Atina’da Ocak 2020’de düzenlenen bir merasimle Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) içinde imzalanmış, bilhassa Yunanistan ve GKRY’de büyük heyecan yaratmıştı.

Avrupa’nın doğal gaz temininde Rusya’ya bağımlı kalmayacağı bir alternatif tahlil olarak bedellendirilen projenin, Yunanistan’ı Avrupa’nın güç güvenliği için değerli bir faktör haline getireceği beklentisi oluşmuştu.

ATİNA’DA HEYECANDAN HAYAL KIRIKLIĞINA

Washington, imzadan iki yıl daha sonra projeden dayanağını çekti. Yunan basınının hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberlerde, ABD’nin, EastMed’e ait çekincelerini gayriresmi bir yazı ile (non paper) Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum İdaresi’ne (GKRY) ilettiği bildirildi.

ABD’nin lisana getirdiği çekinceler içinde projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmaması ve çevresel hassasiyetlere uzak olması gösterildi. ABD’nin, projenin bölgede Türkiye ile gerginliğe niye olduğunu vurgulaması da Atina için büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Her ne kadar, ABD’nin bölgede planlanan elektrik temelli, etraf hassasiyeti yüksek başka projeleri desteklemeye devam edeceğine işaret edilse de projenin geleceğine ait önemli soru işaretleri oluştu.

Ankara’nın imzaların atıldığı tarihteki “Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye’yi ve Kıbrıs Adası’nın doğal kaynakları üzerinde eşit haklara sahip olan Kıbrıs Türklerini yok sayan hiç bir proje başarılı olamayacaktır.” biçimindeki öngörüsü tekrar gündeme geldi.

Yunan uzmanlar, bu sonucun perde gerisi ve yeni süreçteki beklentilere ait değerlendirmelerde bulundu.

ABD’NİN DEĞİŞEN DIŞ SİYASETİ

Yakın tarih uzmanı Yorgos Margaritis, ABD’nin yeni genel siyasetinin, problemli bölgelerden uzaklaşarak gücünü Çin ve Rusya karşısında Batı Pasifik’e ağırlaştırması temelinde belirlendiğini söylemiş oldu.

Washington’ın, EastMed’ten uzaklaşmasının da bu çerçevede okunabileceğini kaydeden Margaritis, “Projenin gerçekleştirilmesi, ekonomik, siyasi ve tahminen de askeri yükümlülükler doğurabilirdi. EastMed ile meşgul olmak, mevcut durumda ABD için çok bir yüktü.” dedi.

MAVİ VATAN DOKTRİNİ

Margaritis, ABD varlık gösterse de göstermese de Doğu Akdeniz’deki meselelerin var olmaya devam ettiğini belirterek “Türkiye’nin Mavi Vatan’ı hayata geçirme niyeti, bölge devletleri için boğucu bir durum oluşturuyor. İsrail Batı’dan kopuyor. (Güney) Kıbrıs, ‘kuvvetli bir devletin muhafazası altındaki küçük devlet’ (protectorate) tehdidi ile karşı karşıya kalıyor. Yunanistan, Türkiye tehdidinin yükünü hissettiği Ege’de sonlandırılıyor. Rusya, Suriye, Lübnan ve Mısır’ın da stratejik ehemmiyete sahip Doğu Akdeniz’de Türk denetimini kabul etmesi güç.” sözlerini kullandı.

“EKONOMİK AÇIDAN KARSIZ BİR PROJE”

Memleketler arası Bağlar Uzmanı Dimitris Kaçonis, ABD’nin projeden dayanağını çekme sonucunın gerisinde hem ekonomik tıpkı vakitte jeostratejik niçinler olduğunun altını çizdi.

Projenin ekonomik açıdan karsız olduğunun en başından beri biroldukca kişi tarafınca söylendiğini hatırlatan Kaçonis, doğal gaz ve petrol alanında faaliyet gösteren biroldukca şirketin etkinliklerini yeşil güç üzere farklı alanlara kaydırmaya başladığına dikkati çekti.

Kaçonis, jeostratejik açıdan, Türkiye’nin projeden duyduğu rahatsızlığın değerli bir faktör olduğunu belirterek, “ABD, Türkiye’nin EastMed’e reaksiyonlarını bakılırsarek bu reaksiyonları göz önünde bulundurmak istiyor. ötürüsıyla bölgedeki siyasetlerini genel olarak bir daha şekillendiriyor.” diye konuştu.

ABD’nin hem Türkiye’yi birebir vakitte Yunanistan’ı NATO içerisinde görmek istediğine vurgu yapan Kaçonis, “Proje gerçekleşse bile bundan asıl yararlı çıkacak olan fazlaca uluslu çıkar kümeleri olacaktır. Bölge halkları ya epeyce az yararını gorecektir ya da hiç görmeyecektir. Bölgedeki barışı tehdit edecek tansiyonlara yol açma ihtimali de kelam konusu.” dedi.

“İŞ BİRLİĞİ VE DİYALOG YOLU BULUNMALI”

Eski Büyükelçi ve Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Panayotis Ioakimidis, projenin muhtemelen gerçekleşmeyeceğini öngördüğünü lisana getirerek son karar için Avrupa Birliği (AB) Komitesi tarafınca yapılacak, projenin sürdürülebilirliğine ait değerlendirmenin de kesinlikle beklenmesi gerektiğini vurguladı.

Komşu iki ülke olan Yunanistan ve Türkiye’nin içerisinde bulundukları coğrafyadan “kopamayacaklarını” söyleyen Iokimidis, “Biri ötekinin çabucak yanında olduğu için milletlerarası hukuk ve yeterli komşuluk bağları temelinde iş birliği ve diyalog yoluna gitmenin yolunu bulmalılar.” değerlendirmesini yaptı.

Iokimidis, Türkiye’nin Deniz Hukuku Kontratını imzalaması ve “casus belli”den vazgeçmesinin, Yunanistan’ın ise Türkiye’nin AB’ye yakınlaşmasını desteklemesinin tahlil yolunda değerli adımlar olabileceğini savundu.

KAYNAK: AA
 
Üst