“Çağımızın salgını” ilan edilen diyabet ülkemizi de tehdit ediyor… Araştırma neticelerina göre hasta oranı %13.7’ye kadar yükselmiş durumda. halbuki diyabet, güzel bir takip ve hasta ahengiyle önlenebilen bir hastalık. Tam bu noktada ise, pre-diyabet (diyabet öncesi dönem) devrinin değeri gün geçtikçe daha yeterli anlaşılıyor.
Tüm dünyayı olduğu üzere Türkiye’yi de tehdit eder hale gelen diyabet, adeta çağın salgınına dönüşmüş durumda. Hastalık, bilhassa çeşitli organlarda yarattığı tahribatlarla istenmeyen sonuçlara kadar ilerleyebiliyor. Lakin diyabet konusunda şuurlu hareket edip tedaviye ahenk gösteren hastalar ömür kaliteleri düşmeden hayatlarına devam edebiliyor.
DİYABETLİ SAYISI ARTIYOR
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği tarafınca birincisi 1997-1998 senelerında yapılan TURDEP II (2010) araştırmasının neticelerina nazaran Türkiye’de diyabetli oranı %13.7’ye kadar yükseldi. Sayılar içinde en epeyce dikkat çeken ise, 6.5 milyonu bulan diyabetli hastaların neredeyse yarısının yeni diyabet hastası olarak listeye eklenmesi.
“Toplumda daha yaygın olarak görülen Tip 2 diyabete niye olan faktörlerin en başında kilo sorunu geliyor. Zira diyabet obeziteyle, beden yağlanmasıyla bağlı bir hastalık. Natürel obezitenin de birfazlaca sebebi var. Hareketsizlik, TV seyretme saatlerinin artması ve beslenme sorunları bunların başında geliyor. Düşünün ki artık çocuklarda dahi Tip 2 diyabet görülüyor. Evvelden Tip 1 ve Tip 2 diye ayrılıyordu lakin artık bu ayrım eskisi kadar keskin değil.”
RİSK KÜMELERİ İÇİNDE MİSİNİZ?
Birinci vakit içinderda sinsi bir hastalık olarak seyreden diyabette, risk faktörü olan kümeler büyük kıymet taşıyor. Örneğin ailesinde diyabetli olanlar, fazla kilolular, hipertansiyon hastaları, kalp hastaları ve kolesterol sorunu yaşayanlar en riskli kümeler olarak öne çıkıyor. Bu noktada riskli kümelere uygulanacak tarama testlerinin mümkün diyabet hikayelerinin erken teşhis edilmesini sağladığını söylüyor. Dr. Kan; değerli bir noktaya daha değiniyor: “Diyabet riskinin arttığı devri pre-diyabet olarak tanımlıyoruz. Halk içinde ‘gizli şeker’ diye bilinen bu vakitte, hastanın diyabet riski artmış oluyor. Pre-diyabeti fazlaca önemsiyoruz; zira bu vakitte kimi tedbirleri almak, birtakım ilaçlar kullanmak, hayat şeklini değiştirmek ya da diyet yapmak üzere bir epey adım, olası bir diyabeti önlemektedir.”
Yemeklerden daha sonra daima acıkma hissi var ise, fazlaca fazla susama kelam hususuysa, ani kilo kaybı olduysa kan şekerinin yükselmesinden şüphelenebilirsiniz. Lakin kan şekeri ölçümü olağan çıkarsa ve hastanın kilosu, fiziki muayene sonuçları yerindeyse rastgele bir tasaya gerek yok. Hastanın Beden Kitle İndeksi 30’un üstündeyse, ailede diyabet mevcutsa, hiperlipidemi, hipertansiyon ya da kalp hastalığı hikayeleri var ise bu kere tarama testleri ve şeker yükleme testi devreye giriyor. Şeker yükleme testinin, kişinin pre-diyabet olup olmadığını da gösteren bir süreçtir. “Kişinin açlık şekeri olağan çıkabilir lakin şeker yükleme testi yapmadan pre-diyabet olup olmadığını anlamayabilirsiniz. Bu testle kişinin pre-diyabet olup olmadığını; şayet pre-diyabet var ise diyabete ne kadar yakın olduğunu da öğrenmek mümkün”
DİYABETE MEYDAN OKUYAN 2 ALIŞKANLIK!
Tertipli spor
Sağlıklı beslenme
DİYABET ÖNCESİ PERİYOTTA NELERE DİKKAT ETMELİ?
“Pre-diyabet periyodunda kimi vakit diyabete gidişi yavaşlatan ilaçlar kullanmak gerekebiliyor. Ama ilaç kullanmadan evvel hastalarımıza, beslenmelerini düzeltmelerini ve hareketli olmalarını öneriyoruz. Şayet hasta bunları uygular ve muhakkak bir kilo denetimini sağlayıp bunu devam ettirmeyi başarırsa aslına bakarsanız ilaca da muhtaçlığı kalmıyor. Değerli olan, pre-diyabet devrinde kilo denetimini sağlayabilmektir. Diyabetin korkutan komplikasyonlarının da, yeterli bir takip ve hasta ahengiyle önlendiğini hatırlatmakta yarar var. Zira değerli olan, kan şekerinin makul bir seviyede tutulmasıdır.” ’’Diyabete niye olan genetik faktörleri değiştiremeyiz ancak ömür stilimizi değiştirerek diyabete meydan okuyabiliriz. Bilhassa bilinmeyen şeker olarak bilinen pre-diyabet periyodunda gerekli tarama testleriyle tedbir almak, diyabete erken yakalanma riskini de düşürmektedir”.
HAYATINIZA “HAREKET” KATIN!
Antrenman, kalori yakımı yanında bedenin insülin cevabını artıran ve kan şekerini düşürüp ilaç muhtaçlığını azaltan kıymetli bir aktivite. Antrenmanın diyabet hastalarında çoğunlukla etkilenebilen bacak ve kollarda sirkülasyonu düzgünleştirirken, kolesterol ve kan basıncını da düşürdüğünü söylüyor. Nasıl idmanlar yapmak ve idman yaparken nelere dikkat etmek gerektiği konusunda ise değerli bir teklif ve ipucu listesi veriyor:
Antrenmana yavaş ve düşük süratte başlayıp giderek tempoyu artırın. Kendinizi çok zorlamayın.
Yanınızda her vakit diyabet hastası olduğunuzu belirten bir yazı, bileklik vb. taşıyın.
Haftada 3-5 kere yürüyüş yapın.
Ayak sorununuz var ise yüzme ve bisiklet üzere ayağa daha az yük bindiren sporları tercih edin.
Spor ayakkabınızı ve spor kıyafetlerinizi her an nazaranbileceğiniz yerlerde tutun. bu biçimdece antrenman her an aklınızda olacaktır.
Ayaklarınızı sık sık denetim edin (kızarıklık, su toplaması vb).
Antrenman mühletince yanınızda glukoz kaynağı besinler bulundurun.
Geç vakitlerde antrenmandan kaçının, tek başınıza antrenman yapmayın.
Adımsayar kullanın ve 10000 adımı hedefleyin. Bilimsel çalışmalar adımsayar kullananların, kullanmayanlara bakılırsa 2500 adım daha fazla attığını ve daha fazla kilo verdiğini gösteriyor.
Kâfi ölçüde su için.
İdman öncesi ve daha sonrası kan şekerinizi ölçün.
Tüm dünyayı olduğu üzere Türkiye’yi de tehdit eder hale gelen diyabet, adeta çağın salgınına dönüşmüş durumda. Hastalık, bilhassa çeşitli organlarda yarattığı tahribatlarla istenmeyen sonuçlara kadar ilerleyebiliyor. Lakin diyabet konusunda şuurlu hareket edip tedaviye ahenk gösteren hastalar ömür kaliteleri düşmeden hayatlarına devam edebiliyor.
DİYABETLİ SAYISI ARTIYOR
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği tarafınca birincisi 1997-1998 senelerında yapılan TURDEP II (2010) araştırmasının neticelerina nazaran Türkiye’de diyabetli oranı %13.7’ye kadar yükseldi. Sayılar içinde en epeyce dikkat çeken ise, 6.5 milyonu bulan diyabetli hastaların neredeyse yarısının yeni diyabet hastası olarak listeye eklenmesi.
“Toplumda daha yaygın olarak görülen Tip 2 diyabete niye olan faktörlerin en başında kilo sorunu geliyor. Zira diyabet obeziteyle, beden yağlanmasıyla bağlı bir hastalık. Natürel obezitenin de birfazlaca sebebi var. Hareketsizlik, TV seyretme saatlerinin artması ve beslenme sorunları bunların başında geliyor. Düşünün ki artık çocuklarda dahi Tip 2 diyabet görülüyor. Evvelden Tip 1 ve Tip 2 diye ayrılıyordu lakin artık bu ayrım eskisi kadar keskin değil.”
RİSK KÜMELERİ İÇİNDE MİSİNİZ?
Birinci vakit içinderda sinsi bir hastalık olarak seyreden diyabette, risk faktörü olan kümeler büyük kıymet taşıyor. Örneğin ailesinde diyabetli olanlar, fazla kilolular, hipertansiyon hastaları, kalp hastaları ve kolesterol sorunu yaşayanlar en riskli kümeler olarak öne çıkıyor. Bu noktada riskli kümelere uygulanacak tarama testlerinin mümkün diyabet hikayelerinin erken teşhis edilmesini sağladığını söylüyor. Dr. Kan; değerli bir noktaya daha değiniyor: “Diyabet riskinin arttığı devri pre-diyabet olarak tanımlıyoruz. Halk içinde ‘gizli şeker’ diye bilinen bu vakitte, hastanın diyabet riski artmış oluyor. Pre-diyabeti fazlaca önemsiyoruz; zira bu vakitte kimi tedbirleri almak, birtakım ilaçlar kullanmak, hayat şeklini değiştirmek ya da diyet yapmak üzere bir epey adım, olası bir diyabeti önlemektedir.”
Yemeklerden daha sonra daima acıkma hissi var ise, fazlaca fazla susama kelam hususuysa, ani kilo kaybı olduysa kan şekerinin yükselmesinden şüphelenebilirsiniz. Lakin kan şekeri ölçümü olağan çıkarsa ve hastanın kilosu, fiziki muayene sonuçları yerindeyse rastgele bir tasaya gerek yok. Hastanın Beden Kitle İndeksi 30’un üstündeyse, ailede diyabet mevcutsa, hiperlipidemi, hipertansiyon ya da kalp hastalığı hikayeleri var ise bu kere tarama testleri ve şeker yükleme testi devreye giriyor. Şeker yükleme testinin, kişinin pre-diyabet olup olmadığını da gösteren bir süreçtir. “Kişinin açlık şekeri olağan çıkabilir lakin şeker yükleme testi yapmadan pre-diyabet olup olmadığını anlamayabilirsiniz. Bu testle kişinin pre-diyabet olup olmadığını; şayet pre-diyabet var ise diyabete ne kadar yakın olduğunu da öğrenmek mümkün”
DİYABETE MEYDAN OKUYAN 2 ALIŞKANLIK!
Tertipli spor
Sağlıklı beslenme
DİYABET ÖNCESİ PERİYOTTA NELERE DİKKAT ETMELİ?
“Pre-diyabet periyodunda kimi vakit diyabete gidişi yavaşlatan ilaçlar kullanmak gerekebiliyor. Ama ilaç kullanmadan evvel hastalarımıza, beslenmelerini düzeltmelerini ve hareketli olmalarını öneriyoruz. Şayet hasta bunları uygular ve muhakkak bir kilo denetimini sağlayıp bunu devam ettirmeyi başarırsa aslına bakarsanız ilaca da muhtaçlığı kalmıyor. Değerli olan, pre-diyabet devrinde kilo denetimini sağlayabilmektir. Diyabetin korkutan komplikasyonlarının da, yeterli bir takip ve hasta ahengiyle önlendiğini hatırlatmakta yarar var. Zira değerli olan, kan şekerinin makul bir seviyede tutulmasıdır.” ’’Diyabete niye olan genetik faktörleri değiştiremeyiz ancak ömür stilimizi değiştirerek diyabete meydan okuyabiliriz. Bilhassa bilinmeyen şeker olarak bilinen pre-diyabet periyodunda gerekli tarama testleriyle tedbir almak, diyabete erken yakalanma riskini de düşürmektedir”.
HAYATINIZA “HAREKET” KATIN!
Antrenman, kalori yakımı yanında bedenin insülin cevabını artıran ve kan şekerini düşürüp ilaç muhtaçlığını azaltan kıymetli bir aktivite. Antrenmanın diyabet hastalarında çoğunlukla etkilenebilen bacak ve kollarda sirkülasyonu düzgünleştirirken, kolesterol ve kan basıncını da düşürdüğünü söylüyor. Nasıl idmanlar yapmak ve idman yaparken nelere dikkat etmek gerektiği konusunda ise değerli bir teklif ve ipucu listesi veriyor:
Antrenmana yavaş ve düşük süratte başlayıp giderek tempoyu artırın. Kendinizi çok zorlamayın.
Yanınızda her vakit diyabet hastası olduğunuzu belirten bir yazı, bileklik vb. taşıyın.
Haftada 3-5 kere yürüyüş yapın.
Ayak sorununuz var ise yüzme ve bisiklet üzere ayağa daha az yük bindiren sporları tercih edin.
Spor ayakkabınızı ve spor kıyafetlerinizi her an nazaranbileceğiniz yerlerde tutun. bu biçimdece antrenman her an aklınızda olacaktır.
Ayaklarınızı sık sık denetim edin (kızarıklık, su toplaması vb).
Antrenman mühletince yanınızda glukoz kaynağı besinler bulundurun.
Geç vakitlerde antrenmandan kaçının, tek başınıza antrenman yapmayın.
Adımsayar kullanın ve 10000 adımı hedefleyin. Bilimsel çalışmalar adımsayar kullananların, kullanmayanlara bakılırsa 2500 adım daha fazla attığını ve daha fazla kilo verdiğini gösteriyor.
Kâfi ölçüde su için.
İdman öncesi ve daha sonrası kan şekerinizi ölçün.