Avrupa’nın en büyüğü olacak: Dev kargo uçağıyla Erzurum’a getirildi

XeeX

New member
Türkiye’nin 2023 vizyon projeleri içinde bulunan Doğu Anadolu Gözlemevi’ne (DAG) kurulacak aynayı taşıyan uçak Erzurum’a geldi.

Rusya’nın başşehri Moskova’dan havalanan kargo uçağı, özel değerler ve takım eşliğinde inançlı bir biçimde Erzurum Havalimanı’na indi.

Yarın tıra yüklenecek DAG aynası, saatte 10 kilometre süratle yaklaşık 5 saatlik hassas seyahatin akabinde gözlemevinin bulunduğu Konaklı Dağı bölgesine ulaştırılacak.

Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, aynayı taşıyan uçak önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, 2023 vizyon projesinin sıkıntı kurallara karşın başarılı bir biçimde yürütüldüğünü söylemiş oldu.

AA


Aynanın gdolayıleceği kara yolunda çalışma yapıldı

Gözlemevinin daha evvel teleskobunun geldiğini anımsatan Çomaklı, şu biçimde konuştu:

“Doğu Anadolu Gözlemevi’nin en değerli modülü Moskova’dan geldi. DAG’ın heyetim süreci, pandemi şartları başta olmak üzere coğrafik ve atmosferik çalışma koşullarına karşın, Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafınca muvaffakiyetle yürütülüyor. Rusya’da bulunan teleskobun 4 metre çaplı aynasının optik testleri DAG teknik grubunun iştirakiyle Moskova’da yapıldı ve testlerden muvaffakiyetle geçti. 3 ay üzere kısa bir müddetde DAG yerleşkemizin yolunu ıslah ettik ve Erzurum’a uçakla gelen aynamız inşallah yarın kara yoluyla DAG yerleşkesine taşıyacağız.”

Çomaklı Türkiye’nin en büyük teleskop aynasını kara yoluyla taşımak için yollardaki hazırlıkları tamamladıklarını belirterek, Türkiye’nin tezini ortaya koyduğu her alana katkı sağlayabilecek bu biçimdesine değerli bir projenin sonuna yanlışsız ilerliyor olmaktan büyük bir heyecan duyduklarını lisana getirdi.

Hem yerli tıpkı vakitte yabancı teknik grup ve personellerin özverili çalışmalarıyla DAG teleskop kurulumunun yaklaşık yüzde 90’nın tamamlandığını aktaran Çomaklı, “Bu sürecin sıkıntısız ilerlemesinde pandeminin yayılımını önlemek emeliyle DAG yerleşkesinde alınan özel tedbirler yardımıyla koronavirüs olayının hiç yaşanmaması da tesirli oldu. Yerleşkenin imali, Erzurum’daki hava kurallarına karşın hala devam ediyor. Heyetim sürecinin her evresinde olduğu üzere tamamlandığında da mekanik, elektrik-elektronik, titreşim, optik ve yazılım testleri yapılacak olup 2022 yılı sonunda tahminen inşallah üçüncü çeyreğinde ışığın alınmasını hedefliyoruz.” diye konuştu.

AA


“Dua edelim sabaha kadar bir şey olmasın”

Uçağın geldiği sırada hisli anlar yaşadığını anlatan Çomaklı, şunları kaydetti:

“Duygulanmamak elde değil. Bir Erzurumlu olarak değerli bir projenin Erzurum’da gerçekleşmesi bizi memnun etti. Ülkemizin 2023 vizyon projelerinden en değerlisinin üniversitemizce yürütülmesi benim de rektörlük dönemime denk gelmesi ayrıyeten keyifli etti. Cahit hocayla 8 yıldır buna fazlaca emek verdik. Ayna bunun aslında son halkasıydı ve en hassas kesim. Onun başına bir şey gelse bizi 4-5 yıl geri atacak. Sağ salim getirdik epey zorluklar çektik. Havaalanına indi bu bizi memnun etti. Bu projenin şu an ki maliyeti 1 milyar 100 milyon Türk Lirası. Bu Türkiye’nin büyük ve kuvvetli bir ülke olduğunu gösteriyor. Dua edelim sabaha kadar bir şey olmasın.”

Üniversitenin Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak da aynanın teknik özellikleri hakkında bilgi vererek, şunları anlattı:

“4 metre çapında bilhassa kırmızı ötesi müşahedelere hassas biçimde kaplanmak üzere Rusya’ya göndirilmişti. Hassas bir durum ve üzerine 1 mikronluk kalınlıkta bir kaplama yapıldı. O yüzden hassasiyeti oradan geliyor. Yaklaşık 4,7 ton tartısında. Esnetilebilir bir özelliğe sahip zira aynayı bir biçimde atmosferik şartlara bakılırsa ayna yüzeyinde muhakkak deformasyonları bilerek atmosferdeki türbülans tesirini yok edecek biçimde kimi özelliklere sahip. O yüzden dünya üzerinde en hassas, en ince ve en gelişmiş kaplamaya sahip aynadır.”

“Kırmızı ötesi bölgede müşahede yapacak”

Yeşilyaprak, DAG teleskopunun kendi sınıfında en teknolojik teleskopu olduğunu belirterek, bu aygıtın, 3 optik özelliği bir ortada barındıran 4 metre sınıfındaki tek teleskop olduğunu söylemiş oldu.

Bu özellikleri niçiniyle DAG teleskopunun değerli olduğunu vurgulayan Yeşilyaprak, “Erzurum’un atmosferindeki nem onarının düşük olması, yani soğuk olması bize esasen kırmızı ötesi bölgede müşahede yapacak o şartları sağlayacak temel özellikti. Erzurum’un seçilme niçini de buydu. Kara yolunda 30 kilometre süratle gidebilecek. daha sonrasında dağ yoluna geçtikten daha sonra saatte 10 kilometre suratında olacak. Büsbütün hava şartlarına bağlı fakat biz 4-5 saatte bu işi bitirmeyi düşünüyoruz.” diye konuştu.

Yeşilyaprak, bu süreçte kendilerine dayanak olanlara teşekkür etti.
 
Üst