Avrupa Kurulu Genel Sekreteri’nden, Şentop’un ‘başörtülülere ayrımcılık’ mektubuna cevap TBMM Lideri Mustafa Şentop, geçtiğimiz günlerde Avrupa Kurulu Genel Sekreteri Buric’e mektup göndererek, Kurulun Kapsayıcılık ve Ayrımcılıkla Gayret Ünitesi’nin başlatmış olduğu, başörtüsü takan bayanlara yönelik ayrımcılıkla gayret kampanyasının, Fransa’nın itirazları üzerine sonlandırılmasından duyduğu rahatsızlığı iletti.
Mektubunda, Avrupa’da ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu 47 devleti; hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan hakları ortak paydaları etrafında bir ortaya getiren Avrupa Kurulunun, kelam konusu devletlerin ülkelerinde yaşayan 800 milyondan fazla insanın temel hak ve özgürlüklerinin korunması noktasında değerli bir fonksiyonu yerine getirdiğini belirten Şentop, “Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin 9. unsurunda garanti altına alınan din ve inanç özgürlüğünün ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarıyla ortaya konulduğu üzere kelam konusu özgürlüğün kullanım prosedürlerinden biri olan dini saiklerle baş örtülmesinin, Avrupa Kurulunun temelini oluşturan insan hakları teriminin kapsamına dahil olduğu konusunda tereddüt bulunmamaktadır.” sözünü kullandı.
Şentop, son senelerda bilhassa Avrupa’da başörtüsü takan Müslüman bayanların, İslamofobi’nin ve yabancı düşmanlığının tetiklemesiyle gerek kamu kurumları gerekse şahıslar ve özel kuruluşlar tarafınca çeşitli niçinlerle ayrımcılığa ve kimi birtakım nefret hatası derecesine ulaşan haksız uygulamalara maruz bırakıldığının gözlemlendiğini aktardı.
“SONLANDIRILMASI ŞOKE EDİCİ”
Din ve inanç özgürlüğünün Avrupa’da sahip olduğu muhafaza seviyesi noktasında haklı kaygılar doğuran bu yadsınamaz olgu karşısında, Avrupa Kurulunun Kapsayıcılık ve Ayrımcılıkla Uğraş Ünitesi’nin başlatmış olduğu başörtüsü takan bayanlara yönelik ayrımcılıkla gayret kampanyasının, fazlaca pahalı bir teşebbüs olduğunu vurgulayan Şentop, Avrupa Kurulunun temelini oluşturan insan haklarının korunması ve geliştirilmesi ismine takdiri hak eden bu teşebbüsün, Avrupa Konsebir daha konut sahipliği yapan Fransa’da kimi siyasetçilerin lisana getirdiği politik mülahazalar üzerine sonlandırıldığını anımsattı.
“Başörtüsü takan bayanlara karşı yapılan ve Avrupa genelinde yayılma eğilimi gösteren ayrımcılığa karşı başlatılan manalı kampanyanın, Avrupa Kurulu tarafınca bir üye devletin siyasi mülahazaları dikkate alınarak sonlandırılması şoke edicidir” sözünü kullanan Şentop, Avrupa Kurulunun yöneticileri tarafınca, ortalarında Fransız bakanların da bulunduğu siyasetçilerin yönlendirmesi doğrultusunda alınan bu biçimde bir sonucun, her şeydilk evvel “Konsey Sekretaryasında çalışan tüm memurların bakılırsavlerini hiç bir ulusal mülahazadan etkilenmeksizin yerine getireceklerini” ve “taraf devletlerden hiç birinin, bakılırsavlerini yerine getirirken Kurul Sekretaryasını etkileme teşebbüsünde bulunmayacağını” öngoren, Avrupa Kurulu Kurucu Mutabakatı’nın 36. unsuruna açıkça terslik oluşturduğuna dikkati çekti.
“UTANILACAK BİR HADİSE”
Mektubunda, Birleşmiş Milletler Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü’nün, kısa mühlet evvel yayımlanan Din ve İnanca Dayalı Ayrımcılığın ve Hoşgörüsüzlüğün Sonlandırılması İçin İslamofobi ve Müslüman Aykırısı Nefretle Gayret Raporu’nda, başörtüsü takan Müslüman bayanların Avrupa ülkelerinde yaşadığı ayrımcılığın çarpıcı biçimde ortaya konulduğunu aktaran Şentop, şöyleki devam etti:
“Avrupa Kurulunun kampanyasının sonlandırılması istikametinde alınan karar, Avrupa’da yaşayan Müslüman azınlığın bayan mensuplarının inandıkları dinin gerekliliklerine uymaları sebebiyle toplumsal hayatın haricinde tutulmalarına ve ayrımcılığa maruz bırakılmalarına Avrupa Kurulu tarafınca onay verildiği manasına gelmektedir. Her durumda taraf devletlerin siyasetçilerinin politik telaşlarını kendi temel bedellerinin üzerinde konumlandırması, 70 yıllık tarihinde insan haklarının korunması noktasında epeyce kıymetli muvaffakiyetler elde etmiş olan Avrupa Kurulunun tarihinde utanılacak bir hadise olarak yerini almıştır. Ayrıyeten bu karara destek oluşturan dertlere Fransa’nın kamu bakılırsavlilerinin ve siyasetçilerinin kaynaklık etmesi, Avrupa Kurulunun bağımsız, tarafsız ve profesyonel biçimde çalışabilmesi için ismi geçen devletin uygun bir konut sahibi olup olmadığı noktasında kimi soru işaretleri uyandırmaktadır.
Umulan, bir taraf devletin iç siyasi çekişmelerinden kaynaklanan dertlerin Avrupa Kurulunun temel bedellerine üstün tutulduğu bu pratiğin ivedilikle düzeltilmesi, münferit bir olumsuz örnek olarak kalması ve yenidenlarının yaşanmamasıdır. Bu ise lakin Avrupa Kurulu Sekretaryasında nazaranv yapan yetkililerin ve başta mesken sahibi ülke olmak üzere tüm taraf devletlerin Avrupa Kurulu Kurucu Mutabakatı’nda belirlenen unsurlara sıkı sıkıya bağlı kalmaları durumunda mümkün olabilecektir. Bu vesileyle temel prensip ve kıymetlerimiz çerçevesinde ortak tavır geliştirebileceğimizi ümit ederim.”
“PROJEYİ SONLANDIRMAK ÜZERE BİR NİYETİM YOK”
Avrupa Kurulu Genel Sekreteri Buric, bir süre evvel Meclis Lideri Şentop’un mektubuna karşılık yazdı.
Avrupa Kurulunun, kendini tüm Avrupalıların fikir özgürlüğü, vicdan ve din de dahil insan haklarını ve temel özgürlüklerini müdafaaya, bu hak ve özgürlüklerden Avrupa İnsan Hakları Kontratı doğrultusunda, ayrımcılık olmaksızın her şartta yararlanılmasına adadığını belirten Buric, “İnsan hakları için yapabiliriz” isimli projenin, Avrupa Kurulu kıymetleri ile uyumlu olan bir hedef, yani bir kişi yahut kümeye karşı nefret ve ayrımcılığı teşvik eden sözlerle çabaya kapsamlı bir yaklaşım güttüğünü bildirdi.
Proje çalıştaylarından birinde iştirakçilerin, dini kıyafetler giyilmesi suretiyle dini kimliğin söz edilme özgürlüğü üzerine odaklanmayı tercih ettiklerini, özellikle biroldukça kere ayrımcılığa uğrayan İslami başörtüsü takan Müslüman bayanların klişeleştirilmelerine ve damgalanmalarına karşı çıkmak ismine bildiriler üretmeyi istek ettiklerini aktaran Buric, şunları kaydetti:
“Katılımcılar tarafınca hazırlanan ve ardından toplumsal medya aracılığıyla iletilen iletilerin kimileri berbat formüle edilmiş olup yanlış yorumlamaya açıktır. Bu iletilerden haberdar olur olmaz kaldırıldıklarından emin olarak, birtakım üye devletlerden gelen yansılar daha sonrasında Avrupa Kurulunun bu mevzudaki duruşunun açıklığa kavuşturulmasını sağladım. Projenin irtibat taraflarını bir daha gözden geçirmeleri ve sunulma hallerini dikkatli biçimde ele almaları ve bu biçimdelikle gayeleri ile Avrupa Kurulu bedellerinin düzgün biçimde yansıtılmasının sağlanması için ilgili meslektaşlarıma talimat verdim. Hiç kuşkunuz olmasın projeyi sonlandırmak üzere bir niyetim yok. Ayrımcılık yapmama ile ilgili daha büyük ileti ve nefret telaffuzlarıyla uğraş hala kıymetlidir.
Son olarak bu vesileyle Ayrımcılıkla Uğraş İdari Komitesi ile Medya ve Bilgi Toplumu İdari Komitesi’nin nefret telaffuzlarıyla gayret için yeni bir Bakanlar Şurası tavsiyesi oluşturduklarına, ayrıyeten ırkçılık ve hoşgörüsüzlük zıddı Avrupa Komitesinin, Müslüman zıddı ırkçılık ve ayrımcılığın önlenmesi ve gayret edilmesine ait revize edilmiş bir ‘genel siyaset tavsiyesi’ hazırladığına dikkati çekmek istiyorum. Bu metinler, Müslümanlara, ayrıyeten Müslüman bayanlara karşı nefret ve ayrımcılıkla uğraşa ait faaliyetlerimizi daha da güçlendirecektir.
Mektubunda, Avrupa’da ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu 47 devleti; hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan hakları ortak paydaları etrafında bir ortaya getiren Avrupa Kurulunun, kelam konusu devletlerin ülkelerinde yaşayan 800 milyondan fazla insanın temel hak ve özgürlüklerinin korunması noktasında değerli bir fonksiyonu yerine getirdiğini belirten Şentop, “Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin 9. unsurunda garanti altına alınan din ve inanç özgürlüğünün ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarıyla ortaya konulduğu üzere kelam konusu özgürlüğün kullanım prosedürlerinden biri olan dini saiklerle baş örtülmesinin, Avrupa Kurulunun temelini oluşturan insan hakları teriminin kapsamına dahil olduğu konusunda tereddüt bulunmamaktadır.” sözünü kullandı.
Şentop, son senelerda bilhassa Avrupa’da başörtüsü takan Müslüman bayanların, İslamofobi’nin ve yabancı düşmanlığının tetiklemesiyle gerek kamu kurumları gerekse şahıslar ve özel kuruluşlar tarafınca çeşitli niçinlerle ayrımcılığa ve kimi birtakım nefret hatası derecesine ulaşan haksız uygulamalara maruz bırakıldığının gözlemlendiğini aktardı.
“SONLANDIRILMASI ŞOKE EDİCİ”
Din ve inanç özgürlüğünün Avrupa’da sahip olduğu muhafaza seviyesi noktasında haklı kaygılar doğuran bu yadsınamaz olgu karşısında, Avrupa Kurulunun Kapsayıcılık ve Ayrımcılıkla Uğraş Ünitesi’nin başlatmış olduğu başörtüsü takan bayanlara yönelik ayrımcılıkla gayret kampanyasının, fazlaca pahalı bir teşebbüs olduğunu vurgulayan Şentop, Avrupa Kurulunun temelini oluşturan insan haklarının korunması ve geliştirilmesi ismine takdiri hak eden bu teşebbüsün, Avrupa Konsebir daha konut sahipliği yapan Fransa’da kimi siyasetçilerin lisana getirdiği politik mülahazalar üzerine sonlandırıldığını anımsattı.
“Başörtüsü takan bayanlara karşı yapılan ve Avrupa genelinde yayılma eğilimi gösteren ayrımcılığa karşı başlatılan manalı kampanyanın, Avrupa Kurulu tarafınca bir üye devletin siyasi mülahazaları dikkate alınarak sonlandırılması şoke edicidir” sözünü kullanan Şentop, Avrupa Kurulunun yöneticileri tarafınca, ortalarında Fransız bakanların da bulunduğu siyasetçilerin yönlendirmesi doğrultusunda alınan bu biçimde bir sonucun, her şeydilk evvel “Konsey Sekretaryasında çalışan tüm memurların bakılırsavlerini hiç bir ulusal mülahazadan etkilenmeksizin yerine getireceklerini” ve “taraf devletlerden hiç birinin, bakılırsavlerini yerine getirirken Kurul Sekretaryasını etkileme teşebbüsünde bulunmayacağını” öngoren, Avrupa Kurulu Kurucu Mutabakatı’nın 36. unsuruna açıkça terslik oluşturduğuna dikkati çekti.
“UTANILACAK BİR HADİSE”
Mektubunda, Birleşmiş Milletler Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü’nün, kısa mühlet evvel yayımlanan Din ve İnanca Dayalı Ayrımcılığın ve Hoşgörüsüzlüğün Sonlandırılması İçin İslamofobi ve Müslüman Aykırısı Nefretle Gayret Raporu’nda, başörtüsü takan Müslüman bayanların Avrupa ülkelerinde yaşadığı ayrımcılığın çarpıcı biçimde ortaya konulduğunu aktaran Şentop, şöyleki devam etti:
“Avrupa Kurulunun kampanyasının sonlandırılması istikametinde alınan karar, Avrupa’da yaşayan Müslüman azınlığın bayan mensuplarının inandıkları dinin gerekliliklerine uymaları sebebiyle toplumsal hayatın haricinde tutulmalarına ve ayrımcılığa maruz bırakılmalarına Avrupa Kurulu tarafınca onay verildiği manasına gelmektedir. Her durumda taraf devletlerin siyasetçilerinin politik telaşlarını kendi temel bedellerinin üzerinde konumlandırması, 70 yıllık tarihinde insan haklarının korunması noktasında epeyce kıymetli muvaffakiyetler elde etmiş olan Avrupa Kurulunun tarihinde utanılacak bir hadise olarak yerini almıştır. Ayrıyeten bu karara destek oluşturan dertlere Fransa’nın kamu bakılırsavlilerinin ve siyasetçilerinin kaynaklık etmesi, Avrupa Kurulunun bağımsız, tarafsız ve profesyonel biçimde çalışabilmesi için ismi geçen devletin uygun bir konut sahibi olup olmadığı noktasında kimi soru işaretleri uyandırmaktadır.
Umulan, bir taraf devletin iç siyasi çekişmelerinden kaynaklanan dertlerin Avrupa Kurulunun temel bedellerine üstün tutulduğu bu pratiğin ivedilikle düzeltilmesi, münferit bir olumsuz örnek olarak kalması ve yenidenlarının yaşanmamasıdır. Bu ise lakin Avrupa Kurulu Sekretaryasında nazaranv yapan yetkililerin ve başta mesken sahibi ülke olmak üzere tüm taraf devletlerin Avrupa Kurulu Kurucu Mutabakatı’nda belirlenen unsurlara sıkı sıkıya bağlı kalmaları durumunda mümkün olabilecektir. Bu vesileyle temel prensip ve kıymetlerimiz çerçevesinde ortak tavır geliştirebileceğimizi ümit ederim.”
“PROJEYİ SONLANDIRMAK ÜZERE BİR NİYETİM YOK”
Avrupa Kurulu Genel Sekreteri Buric, bir süre evvel Meclis Lideri Şentop’un mektubuna karşılık yazdı.
Avrupa Kurulunun, kendini tüm Avrupalıların fikir özgürlüğü, vicdan ve din de dahil insan haklarını ve temel özgürlüklerini müdafaaya, bu hak ve özgürlüklerden Avrupa İnsan Hakları Kontratı doğrultusunda, ayrımcılık olmaksızın her şartta yararlanılmasına adadığını belirten Buric, “İnsan hakları için yapabiliriz” isimli projenin, Avrupa Kurulu kıymetleri ile uyumlu olan bir hedef, yani bir kişi yahut kümeye karşı nefret ve ayrımcılığı teşvik eden sözlerle çabaya kapsamlı bir yaklaşım güttüğünü bildirdi.
Proje çalıştaylarından birinde iştirakçilerin, dini kıyafetler giyilmesi suretiyle dini kimliğin söz edilme özgürlüğü üzerine odaklanmayı tercih ettiklerini, özellikle biroldukça kere ayrımcılığa uğrayan İslami başörtüsü takan Müslüman bayanların klişeleştirilmelerine ve damgalanmalarına karşı çıkmak ismine bildiriler üretmeyi istek ettiklerini aktaran Buric, şunları kaydetti:
“Katılımcılar tarafınca hazırlanan ve ardından toplumsal medya aracılığıyla iletilen iletilerin kimileri berbat formüle edilmiş olup yanlış yorumlamaya açıktır. Bu iletilerden haberdar olur olmaz kaldırıldıklarından emin olarak, birtakım üye devletlerden gelen yansılar daha sonrasında Avrupa Kurulunun bu mevzudaki duruşunun açıklığa kavuşturulmasını sağladım. Projenin irtibat taraflarını bir daha gözden geçirmeleri ve sunulma hallerini dikkatli biçimde ele almaları ve bu biçimdelikle gayeleri ile Avrupa Kurulu bedellerinin düzgün biçimde yansıtılmasının sağlanması için ilgili meslektaşlarıma talimat verdim. Hiç kuşkunuz olmasın projeyi sonlandırmak üzere bir niyetim yok. Ayrımcılık yapmama ile ilgili daha büyük ileti ve nefret telaffuzlarıyla uğraş hala kıymetlidir.
Son olarak bu vesileyle Ayrımcılıkla Uğraş İdari Komitesi ile Medya ve Bilgi Toplumu İdari Komitesi’nin nefret telaffuzlarıyla gayret için yeni bir Bakanlar Şurası tavsiyesi oluşturduklarına, ayrıyeten ırkçılık ve hoşgörüsüzlük zıddı Avrupa Komitesinin, Müslüman zıddı ırkçılık ve ayrımcılığın önlenmesi ve gayret edilmesine ait revize edilmiş bir ‘genel siyaset tavsiyesi’ hazırladığına dikkati çekmek istiyorum. Bu metinler, Müslümanlara, ayrıyeten Müslüman bayanlara karşı nefret ve ayrımcılıkla uğraşa ait faaliyetlerimizi daha da güçlendirecektir.